Εχουν ενδιαφέρον ως ιστορικό ανάγνωσμα, αλλά δεν μας κάνουν σοφότερους τα δελτία της ΚΥΠ για την κυπριακή τραγωδία. Πιστοποιούν ότι υπήρχαν (και από τις μυστικές υπηρεσίες) πληροφορίες για την απόβαση των Τούρκων, αλλά περισσότερα μάθαμε από το βιβλίο του δικού μας Αλέξη Παπαχελά «Ενα σκοτεινό δωμάτιο 1967-1974» και μαθαίνουμε από το ντοκιμαντέρ του ΣΚΑΪ «Σκοτεινή δεκαετία 1964-1974».
Παρ’ όλα αυτά, είναι σημαντική η πρωτοβουλία της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών να δώσει στη δημοσιότητα τα «Δελτία Πληροφοριών για την Κύπρο και την Τουρκία της ελληνικής Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών». Ανοίγει μια χαραμάδα για να μπει φως στη (σκοπίμως;) σκοτεινή πρόσφατη ελληνική ιστορία.
Γράψαμε πολλάκις ότι «ξένοι γράφουν τη νεότερη ελληνική ιστορία. Ελληνες είναι οι ιστορικοί, αλλά τα ελληνικά αρχεία είναι κλειστά και όλοι όσοι θέλουν να ψάξουν περισσότερο μπορούν να βρουν πολύτιμες πληροφορίες –για την Ελλάδα– μόνο στα αρχεία ΗΠΑ, Βρετανίας, Γερμανίας κ.λπ.» («Καθημερινή», 22.9.2024). Συνεπώς, είναι πολύ σημαντικό αυτό που γράφει στο εισαγωγικό σημείωμα ο διοικητής της υπηρεσίας κ. Θεμιστοκλής Δεμίρης: «Σε μια προσπάθεια να συμβάλει στην καλύτερη κατανόηση όσων συνέβησαν τότε, η ΕΥΠ δίνει στη δημοσιότητα το σύνολο των δελτίων πληροφοριών της περιόδου Ιουλίου – Αυγούστου 1974, που το αρμόδιο τότε τμήμα της συνέτασσε καθημερινά, αποτυπώνοντας τις εξελίξεις όπως καταγράφονταν στη βάση των πληροφοριών που περιέρχονταν σε γνώση του».
Τι γίνεται όμως με τα πληροφοριακά δελτία του Ιουνίου του 1974; Τα υπόλοιπα αρχεία της περιόδου Ιουλίου – Αυγούστου 1974; Ο κ. Δεμίρης υπόσχεται ότι «η Υπηρεσία μας, μετά από αυτό το πρώτο βήμα που κάνει, για δημοσιοποίηση του αρχείου της, προτίθεται να συνεχίσει και με άλλες αντίστοιχες πρωτοβουλίες, που θα δώσουν την ευκαιρία σε ιστορικούς αλλά και στον λαό μας να συνεκτιμήσει και την οπτική γωνιά της Υπηρεσίας, με τα τότε χαρακτηριστικά της, στη μελέτη ακόμα και “δύσκολων”, “αμφιλεγόμενων” ή και “σκοτεινών” στιγμών και περιόδων της Ιστορίας μας».
Καλά και άγια είναι όλα αυτά, αλλά η νομιμότητα δεν μπορεί να είναι αποτέλεσμα της πρωτοβουλίας ενός κρατικού λειτουργού, οι αγαθές προθέσεις του οποίου ουδόλως αμφισβητούνται. Ο νόμος του 1998 επιτάσσει τη δημοσιοποίηση όλων των αρχείων, όπως συμβαίνει σε όλες τις δυτικές δημοκρατίες. Το σημειώνουμε διότι οι κρατικοί λειτουργοί με καλές προθέσεις έρχονται και φεύγουν και αυτό το βήμα ιστορικής αυτογνωσίας δεν πρέπει να παραμείνει κάτι σαν ένθετο στις εκδηλώσεις μνήμης που γίνονται αυτόν τον καιρό για τα 50χρονα της Μεταπολίτευσης.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 15.11.2024
