Το πρόβλημα στην Ελλάδα είναι ότι με Ενιαία τιμή, η δαπάνη για βιβλία είναι στον πάτο της Ευρώπης.
Και οι αναγνώστες; Οι αναγνώστες, δεν χρειάζονται για να υπάρξουν συγγραφείς; Προφανώς όχι. Αυτό προκύπτει από την ανακοίνωση της Εταιρείας Συγγραφέων, η οποία αναφέρει ότι «συγγραφείς δεν υπάρχουν χωρίς βιβλία. Βιβλία δεν υπάρχουν χωρίς εκδότες και βιβλιοπωλεία. Βιβλία ποιότητας δεν διακινούνται χωρίς αυτόνομα βιβλιοπωλεία. Η Ενιαία Τιμή Βιβλίου στηρίζει τα βιβλιοπωλεία, στηρίζει τις ποιοτικές εκδόσεις, στηρίζει τους συγγραφείς».
Οι αναγνώστες είναι χαμένοι από το κάδρο. Αυτό προκύπτει και από τα στατιστικά στοιχεία. Σε μια χώρα που πριν από την κρίση η μέση κατά κεφαλήν δαπάνη για βιβλία ήταν είκοσι ευρώ ετησίως (η χαμηλότερη της Ευρώπης: 120 ήταν στη Φινλανδία, 60 στη «νεοφιλελεύθερη» Ιρλανδία), το 2008 υπήρχαν 1.000 περίπου οργανισμοί που εξέδιδαν βιβλία.
Στην Ελλάδα, λοιπόν, όπου ελάχιστοι διαβάζουν (και στον δανεισμό από δημόσιες βιβλιοθήκες πατώνουμε) εκδότες, συγγραφείς, βιβλιοπώλες ξεσηκώνονται για τη διαφαινόμενη κατάργηση της ενιαίας τιμής βιβλίου. Οπως διαβάζουμε «για πρώτη φορά όλοι οι φορείς του βιβλίου -η Εταιρεία Συγγραφέων, η Ενωση Ελληνικού Βιβλίου (ΕΝΕΛΒΙ), ο Σύλλογος Εκδοτών Βιβλίου Αθηνών (ΣΕΒΑ), ο Σύνδεσμος Εκδοτών Βιβλίου (ΣΕΚΒ) και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εκδοτών Βιβλιοπωλών (ΠΟΕΒ)- παρεμβαίνουν και ζητούν τη διατήρηση της Ενιαίας Τιμής Βιβλίου». Τι καλά! Αυτό που δεν έκαναν τόσα χρόνια για την προώθηση του βιβλίου -δεν ανέπτυξαν δράσεις και καμπάνιες στα σχολεία, στις γειτονιές και στα πανεπιστήμια- το κάνουν για την τιμή του.
«Η ενιαία τιμή του βιβλίου, που ξεκίνησε από την πρωτοπόρο στο θέμα αυτό Γαλλία, έχει διττό σκοπό: να εξορθολογήσει την αγορά και να προστατεύσει και ενισχύσει τον πλουραλισμό στον χώρο του βιβλίου. Πιο συγκεκριμένα, να προστατεύσει το σοβαρό και δύσκολο άρα αντιεμπορικό βιβλίο, το οποίο είναι το στοιχείο που προάγει την παιδεία, τον πολιτισμό και άρα το δημοκρατικό πολίτευμα», γράφει σε ανακοίνωσή της η Ενωση Ελληνικού Βιβλίου.
Κατ’ αρχάς πρέπει να παρατηρήσουμε ότι καμιά συντεχνία δεν δουλεύει για τα μέλη της. Η ΓΕΝΟΠ παλεύει για το ρεύμα του λαού, οι δικηγόροι θέλουν ελάχιστες αμοιβές επειδή νοιάζονται για τα φορολογικά έσοδα, το ΤΕΕ ισχυρίζεται ότι «η ελάχιστη αμοιβή δεν θεσμοθετήθηκε για να προστατεύει τον μηχανικό, αλλά την ποιότητα του έργου», οι συμβολαιογράφοι δεν θέλουν απελευθέρωση διότι θα προκληθεί «κλονισμός της ασφάλειας των συναλλαγών» και η Ενωση Ελληνικού Βιβλίου για το δημοκρατικό πολίτευμα.
Κατά δεύτερον υπάρχει κάτι παράδοξο. Στην «πρωτοπόρο» Γαλλία η δαπάνη για βιβλία είναι 42 ευρώ κατά κεφαλήν, ενώ στην «οπισθοδρομική» Βρετανία, που δεν έχει ενιαία τιμή, 90 ευρώ κατά κεφαλήν. Θα σκεφτεί κανείς ότι στη Βρετανία διαβάζουν πολύ J.R.R. Tolkien («Ο άρχοντας των δαχτυλιδιών», και τέτοια) ενώ στη Γαλλία εντρυφούν στην σκέψη του Paul Virilio, που ισχυρίζεται ότι ο Πόλεμος στον Κόλπο δεν έγινε ποτέ. Σωστό κι αυτό, αλλά το πρόβλημα στην Ελλάδα είναι ότι με Ενιαία τιμή, η δαπάνη για βιβλία είναι στον πάτο της Ευρώπης, και τα βιβλιοπωλεία κλείνουν. Ακόμη και τα ιστορικά, σαν αυτό της Εστίας, στην οδό Σόλωνος.
Το βασικό, όμως, είναι να δίνονται οι μάχες οπισθοφυλακής. Ολα τ’ άλλα, συμπεριλαμβανομένων των αναγνωστών, περιττεύουν.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 14.1.2014