Όταν το Σύνταγμα ερμηνεύεται ανάλογα με την συγκυρία…
Τον Ιούνιο του 1989, όταν οι εκλογές δεν έδωσαν αυτοδύναμη κυβέρνηση, έγινε κάτι πρωτοφανές στην Ελλάδα. Η Δεξιά (Ν.Δ.) έκανε κυβέρνηση με την Αριστερά (Συνασπισμός) προκειμένου να μην παραγραφούν τα πιθανά αδικήματα του Ανδρέα Παπανδρέου και διάφορων υπουργών, που κατηγορούνταν για το σκάνδαλο Κοσκωτά. Σχηματίστηκε κυβέρνηση με μόνο καθήκον την επονομαζόμενη τότε «κάθαρση», ασκήθηκαν οι διώξεις, και τον Νοέμβριο του ίδιου έτους έγιναν νέες εκλογές.
Κρίμα που τότε δεν υπήρχαν δικαστές πρόθυμοι να αποσβέσουν μια ολόκληρη κοινοβουλευτική περίοδο, να ερμηνεύσουν το Σύνταγμα αναλόγως με τη συγκυρία και το λαϊκό αίσθημα. Ετσι θα μπορούσε τότε ο κ. Μητσοτάκης να προκηρύξει αμέσως εκλογές και να προχωρήσουν οι διώξεις στην επόμενη κοινοβουλευτική περίοδο. Κρίμα που δεν υπήρχε αρεοπαγίτης να αποφανθεί ότι «από τις εκλογές της 6ης Μαΐου του 2012, προελθούσα Βουλή, της ΙΔ΄ περιόδου, ουδόλως λειτούργησε και επομένως, αντικειμενικώς ήταν αδύνατον να ασκήσει την αρμοδιότητά της, δηλαδή να επιληφθεί της περίπτωσης του υπουργού Οικονομικών, να συγκροτήσει την προς τούτο κοινοβουλευτική επιτροπή και εν συνεχεία η Ολομέλεια να ασκήσει την κατ’ αυτού ποινική δίωξη». Σάμπως πρόλαβε η Βουλή να συγκροτήσει κοινοβουλευτική επιτροπή, όταν τον Μάιο του 2009 έκλεισε αιφνιδιαστικά, παραγράφοντας όλα τα πιθανά αδικήματα υπουργών της περιόδου 2004-2007; Αλλοι καιροί, άλλες κυβερνήσεις, άλλες πιέσεις…
Το πρόβλημα είναι ότι όλα στη χώρα κόβονται και ράβονται στα μέτρα της συγκυρίας. Στην πράξη ισχύει αυτό που είχε βροντοφωνάξει ο Ανδρέας Παπανδρέου «κανένας θεσμός, μόνο ο λαός». Ετσι, είναι μεν καλοδεχούμενη η όψιμη κινητοποίηση της Δικαιοσύνης για τη διαλεύκανση τόσων και τόσων σκανδάλων, αλλά πρέπει ταυτοχρόνως να μας προβληματίσει, διότι είναι παράλληλη με την όψιμη επίσης οργή του λαού για τα σκάνδαλα. Χρειάζεται δηλαδή την άρρητη εντολή του λαού για να λειτουργήσει η Δικαιοσύνη; Κι αν ο λαός περιπέσει στην προ του 2009 μακαριότητα, θα ακολουθήσει και η δικαστική εξουσία; Μην ξεχνάμε ότι η επονείδιστη διάταξη για τη σύντομη παραγραφή των αδικημάτων των υπουργών πέρασε το 2001 εν σιωπή. Μην ξεχνάμε, επίσης, ότι ουδέποτε πριν από το 2010 έγινε κάποια διαδήλωση στο Σύνταγμα για τη διαφθορά. Μην ξεχνάμε επίσης τις εκατοντάδες δικογραφίες που διαβιβάστηκαν στη Βουλή και ουδέποτε κατέληξαν σε διώξεις. Μην ξεχάσουμε τόσες και τόσες υποθέσεις που κατέληξαν στο αρχείο.
Ας ελπίσουμε ότι αυτή η όψιμη κινητοποίηση της Δικαιοσύνης θα συνεχιστεί. Οτι οι δικαστές θα κάνουν το καθήκον τους ανεξαρτήτως κυβέρνησης ή συγκυρίας. Οτι θα απονέμουν δικαιοσύνη σύμφωνα με τον νόμο κι αναλόγως των στοιχείων που έχουν και όχι με βάση το «πολιτικό κόστος».
Αυτή η χώρα συνηθίζει να πηγαίνει με τις πάντες. Από την υπεραισιοδοξία στην απαισιοδοξία, από την αναισθησία στην υπερευαισθησία, από το ακαταδίωκτο των πολιτικών στις διώξεις κατά παράβαση του (έστω κακού) Συντάγματος. Κάποια στιγμή πρέπει να βρει τον ορθό δρόμο. Να λειτουργήσει η Δικαιοσύνη ανεξάρτητα· όχι μόνο από την εκάστοτε κυβέρνηση αλλά και από τη συγκυρία που διαμορφώνει το λαϊκό αίσθημα. Κι αυτό διότι η Δικαιοσύνη είναι πολύ σοβαρή υπόθεση για να αφεθεί σε χέρια τρίτων.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 15.1.2014