Ποιός θυμάται τις «ακρότητες» της εσωκομματικής διαδικασίας στο Δημοκρατικό Κόμμα, που θα υπονόμευαν την εκλογή Ομπάμα;
Tον περασμένο Σεπτέμβριο, όλοι οι πολιτικοί αναλυτές των ΗΠΑ επισήμαναν ένα ακόμη κουσούρι στην προεκλογική εκστρατεία των Δημοκρατικών. «Το κόμμα», έλεγαν, «βγαίνει βαθιά διχασμένο από την έντονη και μακροχρόνια εσωκομματική διαδικασία ανάδειξης του υποψηφίου. Οι ψηφοφόροι θα θυμούνται όσα πικρά εκστόμισε η Χίλαρι Κλίντον κι αν δεν τα θυμηθούν οι ίδιοι, θα τα υπενθυμίσει η καμπάνια με τα αρνητικά σποτ των Ρεπουμπλικανών».
Πραγματικά! Τον Σεπτέμβριο όλα έμοιαζαν σκοτεινά για τους Δημοκρατικούς. Μαζί με το χρώμα του υποψήφιου Μπαράκ Ομπάμα (όλοι φοβούνταν το «φαινόμενο Μπράντλεϊ», σύμφωνα με το οποίο οι πολίτες δηλώνουν ότι είναι υπέρ ενός Αφροαμερικανού αλλά τελικώς όταν φτάνουν στην κάλπη ψηφίζουν ένα λευκό), μαζί με την απειρία του γερουσιαστή από το Ιλινόι, μαζί με τις ακρότητες που είχε εκστομίσει ο ιερέας του, υπήρχε κατά την άποψη των πολιτικών αναλυτών («pundits» αμερικανιστί) και το κρίσιμο θέμα της εσωκομματικής δημοκρατίας, την οποία βέβαια τιμούσαν ως παράδοση του πολιτικού συστήματος – αλλά προφανώς μόνο όταν είναι λιγότερη (και σε χρόνο και σε τόνους) από τη διαμάχη Χίλαρι Κλίντον – Μπαράκ Ομπάμα.
Η ιστορία βέβαια όχι μόνο δεν τους δικαίωσε, αλλά απέδειξε το ακριβώς αντίθετο. Ολη αυτή η -πραγματικά πικρή και έντονη- διαμάχη ωφέλησε τον Ομπάμα στην τελική του μάχη για την προεδρία. Απέδειξε το σθένος του χαρακτήρα του και τον εκπαίδευσε πολιτικά. Δεν είναι μικρό πράγμα να αντιπαρατίθεσαι με την οικογένεια Κλίντον (και ο πρώην πρόεδρος ήταν απέναντί του). Αυτή καθαυτή η αντιπαράθεση ήταν ένα μεγάλο πολιτικό σχολείο. Αναγκαίο για τον Ομπάμα και χρήσιμο για τους Δημοκρατικούς. Ολόκληρη η πολιτική ατζέντα του κόμματος ξεσκονίστηκε με τις ομιλίες των δύο διεκδικητών του χρίσματος. Κάθε θέμα -ακανθώδες και μη- τέθηκε ωμά και κάποιες φορές με εξαιρετική σφοδρότητα. Ο άσημος γερουσιαστής του Ιλινόι ψήθηκε από τη διαδικασία. Το ίδιο και οι επιτελείς του, το ίδιο και οι υποστηρικτές του.
Βεβαίως, η εσωκομματική διαδικασία είχε τις αρνητικές, ακόμη και για τον δικό μας «πολιτικό πολιτισμό», πτυχές: Και χτυπήματα κάτω από τη μέση δόθηκαν κι άπρεπα υπονοούμενα διοχετεύτηκαν. Αλλά πάλι, ποιος είπε ότι οι εκλογές είναι κάτι σαν δεξίωση στην οποία όλοι ανταλλάσσουν αγαθές φιλοφρονήσεις; Η Δημοκρατία, όπως είπε και ο Ουίστον Τσόρτσιλ «είναι το χειρότερο πολίτευμα, εξαιρουμένων όλων όσων δοκιμάσαμε μέχρι σήμερα». Ναι, υπήρξαν πολλά αρνητικά στην ανοιχτή εσωκομματική διαδικασία, αλλά τα πλεονεκτήματα ήταν περισσότερα.
Το τελευταίο φάνηκε ανάγλυφα με την επιλογή της Σάρα Πέιλιν για το χρίσμα της αντιπροέδρου των Ρεπουμπλικανών. Η επιλογή της ήταν «ιδανική» για τα ΜΜΕ και τη «χριστιανιστική» πτέρυγα των Ρεπουμπλικανών (ήταν κατά των αμβλώσεων, υπέρ της οπλοκατοχής κ. λπ.). Η ίδια θεωρήθηκε «χαρισματική» – τουλάχιστον για το κοινό στο οποίο απευθυνόταν. Κι όμως! Παρά το γεγονός ότι ήταν πιο έμπειρη από τον Ομπάμα (είχε διοικήσει μια πολιτεία), η υποψηφιότητά της δεν περπάτησε, ακριβώς επειδή δεν ψήθηκε στις εσωκομματικές διαδικασίες, όπως ταλαιπωρήθηκε ο εκλεχθείς πρόεδρος των ΗΠΑ. Γι’ αυτό πρέπει να θυμόμαστε ότι οι δημοκρατικές διαδικασίες έχουν πολλά κακά, αλλά η απουσία τους έχει περισσότερα.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 6.11.2008