Η υπερβολή, όχι μόνο με το πρόσωπο του κ. Παπανδρέου αλλά και της διαπλοκολογίας, κάνει κακό στη Δημοκρατία.
Μια από τις μεγαλύτερες κατακτήσεις του ανθρώπινου πνεύματος είναι η αρχή της αιτιότητας. Αυτή υποστηρίζει το εξής απλό: ένα αίτιο παράγει πάντα ένα (το ίδιο) αποτέλεσμα. Πάνω σ’ αυτή την απλή αναπόδεικτη (εφ’ όσον είναι αξίωμα) αρχή βασίζεται όλο το θαύμα της επιστήμης, της σκέψης, του πολιτισμού μας. Ξέρουμε εκ των προτέρων ότι αν σπρώξουμε κάποιον με δύναμη (αίτιο) θα πέσει (αιτιατό). Μόνο που δεν ισχύει και το αντίστροφο. Αν κάποιος πέσει (αιτιατό) δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη ότι κάποιος τον έσπρωξε (αίτιο). Μπορεί πραγματικά κάποιος να τον έσπρωξε, μπορεί να γλίστρησε, μπορεί να σκόνταψε ή μπορεί να είναι κλόουν και θέλει να κάνει τους άλλους να γελάσουν.
Το γεγονός ότι η αρχή της αιτιότητας αποτελεί μονοσήμαντη αντιστοιχία, δεν είναι και πολύ ξεκάθαρο στην Ελλάδα. Κατά ένα περίεργο τρόπο στα ζητήματα πολιτικής γίνεται αμφιμονοσήμαντη. Το έχουμε ακούσει πολλάκις στο παρελθόν. Τους Δίδυμους Πύργους, λένε κάποιοι, του έριξαν Αμερικανοί για να μπορέσουν να εξαπολύσουν τον πολυκύμαντο πόλεμο κατά της τρομοκρατίας. Η σχέση αίτιου-αιτιατού αντιστράφηκε και το χειρότερο: σε πολλούς φάνηκε λογική.
Το ίδιο ζήσαμε και τις προηγούμενες μέρες. Είχαμε ένα αιτιατό: την υπερπροβολή του διαδόχου στο ΠΑΣΟΚ κ. Γ. Παπανδρέου. Ένα από τα πιθανά αίτια είναι η διαπλοκή. Δεν αποκλείεται, αλλά είναι το μόνο; Υπάρχουν κι άλλα πιθανά (τονίζουμε το πιθανά) αίτια. Είναι ο ανταγωνισμός των καναλιών, είτε για την πίττα της τηλεθέασης, είτε για το άχτι («εμείς, το βγάλαμε πρώτοι»), είτε γιατί η τηλεόραση πάντα έτσι λειτουργεί. Όταν βρει κάτι καινούργιο, και μάλιστα κάτι το οποίο συζητιέται παντού, ορμάει χωρίς σκέψη.
Αυτό έχει δείξει και η μικρή μας τηλεοπτική ιστορία με τα ανελέητα σε μάκρος τηλεοπτικά δελτία, με τα έκτακτα και πολλές φορές ανούσια δελτία την περίοδο της τρομοκρατίας, με τις κατά πόδα ανταποκρίσεις από την επίσκεψη του τέως κ.λ.π. Aρα σε ένα συλλογισμό που ξεκινά από το αιτιατό για να φτάσει στο αίτιο πρέπει να μπαίνει και λίγο η ιστορία. Και η ιστορία της ελληνικής τηλεόρασης είναι γεμάτη υπερβολές. Κάθε φορά που η ελληνική τηλεόραση βρέθηκε σε μεγάλα γεγονότα δεν κατάφερε ποτέ να υπερβεί τον εαυτό της. Όταν ένα μέσο από τη φύση του υπερβολικό, βρεθεί στη χώρα της υπερβολής το αποτέλεσμα είναι αυτό που ζήσαμε το περασμένο σαββατοκύριακο.
Μεταξύ μας: αν συνεχιζόταν αυτή η υπερπροβολή θα έκανε σταδιακά κακό και στον ίδιο τον κ. Παπανδρέου. Η τηλεόραση φωτίζει τα πρόσωπα όταν τα αγγίζει περιστασιακά. Όταν στρέφει όλους τους προβολείς πάνω τους κι επί μακρόν τα καίει. Εμείς οι τηλεθεατές βαριόμαστε «τα ίδια και τα ίδια». Κάποια στιγμή θα άλλαζαν όλοι κανάλι.
Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι το αποτέλεσμα είναι αθώο. Κάθε άλλο. Η υπερβολή -όχι μόνο με το πρόσωπο του κ. Παπανδρέου- κάνει κακό στη Δημοκρατία. Γι’ αυτό και ήταν ορθές οι αντιδράσεις όσων είπαν «ως εδώ» στην «επικοινωνιακή καταιγίδα» του Σαββατοκύριακου. Γι’ αυτό και ήταν ορθή η αντίδραση και η ανακοίνωση του τόσο συκοφαντημένου Εθνικού ραδιοτηλεοπτικού Συμβουλίου. Καλώς ή κακώς οι τηλεοπτικοί δίαυλοι εκτός από το δικαίωμά τους να εκμεταλλεύονται στην δημόσια περιουσία των ραδιοσυχνοτήτων, έχουν και εκ του Συντάγματος υποχρεώσεις. Μόνο που η υπερβολή στην αντίδραση, η συνομωσιολογία που αναπτύχθηκε, βλάπτει κι αυτή το πολιτικό γίγνεσθαι. Μεταθέτει την προσοχή μακράν των πραγματικών προβλημάτων και κατά συνέπεια απομακρύνει τις λύσεις…
Υ.Γ.: Χθες με αφορμή την παρουσίαση του προγράμματος υγείας της Νέας Δημοκρατίας, τα κανάλια έριξαν τους προβολείς τους στους άθλιους διαδρόμους με τα ράντσα των κρατικών νοσοκομείων. Κι αυτό αποτέλεσμα της διαπλοκής ήταν;
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 15.1.2004
