…και το «συμφέρον των πολιτών να μην υπάρχουν συμφέροντα»
Είναι γνωστό από την αρχαιότητα το «παράδοξο του Επιμενίδη» το οποίο συνίσταται στον αφορισμό: «Κρήτες αεί ψεύσται», οι Κρητικοί είναι πάντα ψεύτες. Ομως ο Επιμενίδης ήταν Κρητικός και συνεπώς έλεγε ψέματα. Αρα οι Κρητικοί λένε την αλήθεια και ο Επιμενίδης επίσης. Συνεπώς οι Κρήτες είναι ψεύτες και μαζί μ’ αυτούς ο Επιμενίδης. Το παράδοξο δεν έχει τέλος και κάπως έτσι… ατελείωτο είναι και το «παράδοξο του ΣΥΡΙΖΑ». Στο τελευταίο του σποτ μάς λέει ότι «συμφέρον των πολιτών είναι να μην υπάρχουν συμφέροντα». Αν δεν υπάρχουν συμφέροντα, δεν θα υπάρχει και το συμφέρον των πολιτών κι επομένως μπορούν να υπάρχουν συμφέροντα κ.ο.κ.
Το νέο αυτό παράδοξο μπορεί πιθανώς να αποδοθεί στον οίστρο κάποιου διαφημιστή, ο οποίος -στο κάτω κάτω της γραφής- δεν έχει πολλά να υποστηρίξει στην καμπάνια. Μπορεί επίσης να απηχεί και τους μύχιους καημούς για τον «άλλο κόσμο», αυτόν που κατά τον ΣΥΡΙΖΑ είναι εφικτός και στον οποίο «ένθα απέδρα πάσα οδύνη, λύπη και συμφέρον». Είναι όμως ταυτοχρόνως και ένα βαθιά αντιπολιτικό σύνθημα. Μόνο οι φασίστες ισχυρίζονται ότι τα συμφέροντα και οι αντιθέσεις εντός της κοινωνίας είναι πλασματικά και γι’ αυτό πρέπει να ακυρωθούν για το ενιαίο συμφέρον του έθνους.
Αντιθέτως, η Δημοκρατία ξεκινά με την παραδοχή της ύπαρξης αντιθέσεων και συμφερόντων σε μια κοινωνία. Προκρίνει -ως την πιο αναίμακτη λύση- τον διάλογο και την ψηφοφορία για τη λήψη των αποφάσεων. Αυτή δεν γίνεται για να πάψουν να υπάρχουν συμφέροντα. Απλώς διά της αρχής της πλειοψηφίας η απόφαση ικανοποιεί το συμφέρον των περισσότερων.
Βεβαίως υπάρχει και το ενδεχόμενο ότι η «αριστερή μελαγχολία» μεταμορφώνεται σε «αριστερή αμηχανία». Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είχε ποτέ την αυστηρή (και γι’ αυτό τον λόγο ελάχιστα παραγωγική) ταξική ανάλυση του ΚΚΕ. Ξεκίνησε ως συνασπισμός ευαισθησιών και παραδοξοτήτων και ανδρώθηκε με τον ρηχό αντιμνημονιακό λόγο. Δεν έφτιαξε ποτέ θεωρία για την κοινωνία. Κυριάρχησε η αντίθεση στην πραγματικότητα κι αυτή διατυπωνόταν αποκλειστικά με συγκινησιακά φορτισμένο λόγο, με συνθήματα χωρίς βάθος και εχθρότητες που επιβάρυναν το μέλλον. Οταν εκ των πραγμάτων ο κ. Αλέξης Τσίπρας κατέβασε τα πανό του αντιμνημονιακού αγώνα, φάνηκε η γύμνια της ανάλυσης, που προσπαθεί να κρυφτεί πίσω από φύλλα συκής σαν το διαφημιστικό μήνυμα «συμφέρον των πολιτών είναι να μην υπάρχουν συμφέροντα».
Το χειρότερο όμως είναι ότι όσο ο ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί να κάνει εύπεπτη τη στροφή στους ψηφοφόρους, που γαλούχησε αποκλειστικώς με συνθήματα και χωρίς στέρεη θεωρία, τόσο υπονομεύει εαυτόν μακροπρόθεσμα. Οσο επιμένει να αλλοιώνει την πραγματικότητα για να φράξει την αριστερή διαρροή τόσο περισσότερο απομακρύνεται από το ιδανικό της διατύπωσης μιας συνεκτικής αριστερής θεωρίας για τα πράγματα. Με κατά συνθήκη ψεύδη και ατέρμονες καταγγελίες των αντιπάλων δεν φτιάχνεται θεωρία· δεν αποτυπώνονται επαρκώς τα προβλήματα, δεν δημιουργείται αυτογνωσία, δεν συγκροτείται πολιτική για το αύριο. Ολα τα πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα χρειάζονται ισχυρούς ιδεολογικούς αρμούς για να στηρίζουν τις πολιτικές τους. Πολύ περισσότερο ο ΣΥΡΙΖΑ, που για ένα διάστημα μπέρδεψε την ιδεολογία με τα γινάτια, την πολιτική με τα συνθήματα και το επιχείρημα με την καταγγελία.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 10.9.2015