«Η θεωρία της μαζικής εξαφάνισης είναι γελοία» λέει ο καθηγητής Ginsburg. «Το πρόβλημα με τους Αμερικανούς είναι ότι αρέσκονται σε σενάρια καταστροφών και η δική μου θεωρία περί σταδιακής εξαφάνισης δεν μπορεί να έχει καμιά ελπίδα, γιατί δεν είναι αρκετά εντυπωσιακή.»
Ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της επιστήμης είναι η εξαφάνιση των δεινοσαύρων. Οι γιγάντιες σαύρες εξάπτουν την φαντασία μικρών και μεγάλων επιστημόνων, οι οποίοι προσπαθούν να βρουν τον μίτο της βιολογικής εξέλιξης στον πλανήτη. Οι θεωρίες που διατυπώθηκαν τα τελευταία χρόνια είναι πολλές. Κάποιοι ισχυρίζονται πως εξελισσόμενοι οι δεινόσαυροι έφτασαν σε ένα σημείο που το κεφάλι τους έγινε πολύ μικρό σε σχέση με το σώμα τους με αποτέλεσμα να μην μπορούν να ανταποκριθούν σε συνθήκες διαρκούς μεταβαλλόμενου περιβάλλοντος. Μια δεύτερη θεωρία Ινδών επιστημόνων θέλει τα ηφαίστεια ένοχα της εξαφάνισης. Κατά ένα περίεργο τρόπο, λένε αυτοί οι επιστήμονες, στο τέλος της Κρητιδικής περιόδου υπάρχει μεγάλη ηφαιστειακή δραστηριότητα. Η στάχτη των ηφαιστείων μείωσε δραματικά το ηλιακό φως με αποτέλεσμα να μειωθεί δραματικά και η πανίδα. Οι φυτοφάγοι δεινόσαυροι ήταν τα πρώτα θύματα και ακολούθησαν οι σαρκοφάγοι.
Μια άλλη θεωρία θέλει μια περίεργη ασθένεια των ερπετών να μεταδίδεται ταχύτατα στις αγέλες των δεινοσαύρων σκοτώνοντάς τους κατά χιλιάδες.
Η πλέον διάσημη θεωρία για την εξαφάνιση των δεινοσαύρων αναφέρεται σε ένα «κομήτη-φονιά» που χτύπησε την γη 65 εκατομμύρια χρόνια πριν. Κατά τον Αμερικανό γεωλόγο Walter Alvarez οι μεγάλες ποσότητες του ιριδίου που βρέθηκαν στα γεωλογικά στρώματα εκείνης της περιόδου δείχνουν ότι ένα τεράστιου μεγέθους μετεωρίτης χτύπησε την γη με δύναμη περίπου 5 δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από την βόμβα της Χιροσίμα. Τα τεράστια σύννεφα σκόνης που δημιουργήθηκαν υπερίπταντο επί χρόνια γύρω από τον πλανήτη δημιουργώντας τις συνθήκες για την εξαφάνιση των δεινοσαύρων.
Η φετινή θεωρία μας έρχεται από την Γαλλία. Ο καθηγητής Leonard Ginsburg του Γαλλικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας, έχει μία πιο αληθοφανή αλλά λιγότερο εντυπωσιακή άποψη. Ισχυρίζεται πως η μείωση της στάθμης των θαλασσών επέφερε μεγάλες κλιματολογικές αλλαγές με αποτέλεσμα να εξαφανίζονται σταδιακά πολλά είδη δεινοσαύρων. «Η θεωρία της μαζικής εξαφάνισης είναι γελοία» λέει ο καθηγητής Ginsburg στο Reuters. Το πρόβλημα με τους Αμερικανούς είναι ότι αρέσκονται σε σενάρια καταστροφών και η δική μου θεωρία περί σταδιακής εξαφάνισης δεν μπορεί να έχει καμιά ελπίδα, γιατί δεν είναι αρκετά εντυπωσιακή.»
Οι πρόσφατες γεωλογικές έρευνες δείχνουν να δικαιώνουν τους οπαδούς της σταδιακής εξαφάνισης. Οι ανασκαφές στην Πολιτεία των ΗΠΑ Μοντάνα δείχνουν ότι 75 εκατ. χρόνια πριν υπήρχαν 30 είδη δεινοσαύρων. Πέντε εκατ. χρόνια μετά ο αριθμός των ειδών έφτασε τα 23 και σε μόλις 2 εκατ. χρόνια έφτασε τα 18. Η εξαφάνιση συνεχίστηκε όλη την κρητιδική περίοδο μέχρι που δεν απέμεινε κανένα είδος δεινοσαύρων.
Γιατί όμως η μεταβολή της στάθμης της θάλασσας επηρέασε τους δεινόσαυρους που, στο κάτω-κάτω της γραφής, ζούσαν στην Γη; Κατά τον καθηγητή Ginsburg περισσότερο έδαφος υπό τον ήλιο σημαίνει διαφορετικό κλίμα. Το τροπικό έγινε εύκρατο, με μεγάλες διαφορές θερμοκρασίας μεταξύ μέρας και νύχτας, μεταξύ χειμώνα και καλοκαιριού. «Οι δεινόσαυροι, σε αντίθεση με τα θηλαστικά δεν μπόρεσαν να προσαρμοστούν», λέει ο Γάλλος καθηγητής. Χρειαζόταν πολύ περισσότερο χρόνο προσαρμογής που δεν είχαν…
🙂 Συμφωνεί ο Π.M.
Tο εντυπωσιακό στοιχείο αυτής της νέας θεωρίας δεν είναι τόσο η ουσία της, αλλά το μέλλον της όπως προβλέπεται από τον δημιουργό της: «Το πρόβλημα με τους αμερικανούς είναι ότι αρέσκονται σε σενάρια καταστροφών και η δική μου θεωρία περί σταδιακής εξαφάνισης δεν μπορεί να έχει καμία ελπίδα, γιατί δεν είναι αρκετά εντυπωσιακή».
Mέσα σ� αυτή τη φράση ο γάλλος ερευνητής συμπυκνώνει όλη την σημερινή διαδικασία παραγωγής επιστημονικής γνώσης. Mας λέει δηλαδή ότι κατά πρώτον οι αμερικανοί κυριαρχούν στην επιστήμη και προκρίνουν ποιες θεωρίες θα γίνουν αποδεκτές, και δεύτερον ότι οι εντυπωσιακές θεωρίες έχουν μεγαλύτερη ελπίδα επιβίωσης από τις απλές και λιγότερο θορυβώδεις.
Tο δίκιο του εδράζεται στο γεγονός ότι η επιστήμη έγινε πλέον πολύ ακριβή διαδικασία και φυσικά εξαρτάται τεράστια (κρατικά ή ιδιωτικά � δεν έχει σημασία) κονδύλια. Oι διαχειριστές αυτών των κονδυλίων, γραφειοκράτες στην πλειοψηφία τους, νιώθουν τον αχό της κοινής γνώμης (όπως αυτή μεταφέρεται από τα Mέσα Mαζικής Eνημέρωσης) και αποφασίζουν την πορεία της έρευνας παίρνοντας ως δεδομένο (αποφασιστικό πολλές φορές) την πίεση της κοινής γνώμης.
Aυτό σημαίνει πως δεν υπάρχει πλέον επιστημονική αλήθεια και όλα είναι θέμα δημοσίων σχέσεων και μιντιοκρατούμενα; Aσφαλώς όχι. Aπλώς μια τεκμηριωμένη και εντυπωσιακή θεωρία που θα γίνει πρωτοσέλιδη και θέμα στα κανάλια έχει περισσότερες πιθανότητες να προχωρήσει, από μία εξίσου τεκμηριωμένη, αλλά λιγότερο εντυπωσιακή. Eξ� άλλου όπως απέδειξε ο μεγάλος φιλόσοφος της επιστήμης Thomas Kuhn αυτό που σήμερα θεωρούμε επιστημονική αλήθεια (το κυρίαρχο «Παράδειγμα») δεν είναι παρά η «χθεσινή πλάνη» του αύριο. Kάποτε στην δημιουργία του κυρίαρχου «Παραδείγματος» έπαιζαν ρόλο ισχυροί θεσμοί όπως ήταν η εκκλησία (βλέπε Aριστοτελική θεωρία της φύσης). Σήμερα παίζουν ρόλο εξίσου ισχυροί θεσμοί όπως είναι τα MME.
Πρωτοδημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Aδέσμευτος Tύπος» στις 24 Mαϊου του 1998