Το θαύμα αποτελεσματικότητας που πέτυχε η κυβέρνηση σε ότι αφορά τα του Βατοπεδίου πρέπει να εφαρμοστεί ως έχει σε όλο τον δημόσιο τομέα. Μας κόστισε λίγο ακριβά, αλλά τουλάχιστον μην πάει και η τεχνογνωσία χαμένη.
Υπάρχει ο ισχυρισμός που λέει ότι «κοινωνίες που δεν μαθαίνουν από τα λάθη τους είναι καταδικασμένες να τα επαναλάβουν». Ισχύει όμως και το αντίστροφο: «Κοινωνίες που δεν μαθαίνουν από τα θετικά τους, είναι καταδικασμένες να μην τα επαναλάβουν». Η υπόθεση Βατοπεδίου είναι κλοπή δημόσιας περιουσίας εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ. Με αποτιμημένη την τελική αξία των ακινήτων, αποτελεί ίσως το μεγαλύτερο σκάνδαλο που υπήρξε μέχρι σήμερα. Είναι, όμως, ταυτόχρονα και ένα πρωτόγνωρο θαύμα αποτελεσματικότητας του ελληνικού κράτους.
Αν σκεφθούμε ότι τουριστικές επενδύσεις δισεκατομμυρίων λιμνάζουν επί δεκαετίες στα γρανάζια της ελληνικής γραφειοκρατίας, μπορούμε να μάθουμε πολλά από την αποτελεσματική τετραετία 2004-2008. Σ’ αυτήν την περίοδο έγιναν τόσο πολλά για μία υπόθεση και υπήρξαν τόσο συντονισμένες ενέργειες, που διαψεύδουν όλες τις φιλελεύθερες θεωρίες περί αναποτελεσματικότητας του κράτους και δη του ελληνικού κράτους.
Ας μην ξεχνάμε, ότι το σκάνδαλο δεν συνίσταται σε μία πράξη του Δημοσίου που κάποιος ισχυρός παράγων έβαλε πλάτες και προωθήθηκε γρήγορα. Εδώ υπήρξε θαυμαστή και πολυεπίπεδη δράση. Το 2004, η κυβέρνηση σταμάτησε μια δίκη που είχε ξεκινήσει επί των ημερών της προηγούμενης κυβέρνησης, με αποτέλεσμα να περάσει η λιμνοθάλασσα της Βιστωνίδας στη Μονή Βατοπεδίου. Αμέσως σχεδιάστηκαν και ξεκίνησαν οι ανταλλαγές. Βρέθηκαν ταχύτατα 260 κτήματα σε 18 περιοχές της χώρας για να περάσουν στη διαχείριση του κ. Εφραίμ. Τον Δεκέμβριο του 2005 δόθηκαν στη Μονή 73 ακίνητα του Δημοσίου, σε αντάλλαγμα με τις όχθες της λιμνοθάλασσας. Τον Απρίλιο του 2006 η Μονή επέστρεψε 18 από τα ακίνητα που της δόθηκαν, για να πάρει 20 άλλα ακίνητα από την Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου. Τον Απρίλιο του 2007 η Μονή πήρε 107 ακίνητα του ελληνικού Δημοσίου δίνοντας μέρος(!) του νερού της λιμνοθάλασσας. Τον Ιούλιο του 2007 η Μονή επιστρέφει στο Δημόσιο 95 από τα ακίνητα που της είχαν δοθεί, για να πάρει τα 13 κτίρια του Ολυμπιακού Χωριού. Τον Μάρτιο του 2008 η Μονή δίνει και το υπόλοιπο νερό και παίρνει άλλα 14 ακίνητα.
Ταυτόχρονα: Κάποια δασικά ακίνητα που πήρε η Μονή φθηνά ως μη αξιοποιήσιμες εκτάσεις, αποχαρακτηρίστηκαν ταχύτατα με υπουργικές αποφάσεις κι έγιναν άρτια και οικοδομήσιμα οικόπεδα. Τα προβλήματα που υπήρχαν με την Αρχαιολογική Υπηρεσία λύνονταν θαυματουργά με ένα τηλεφώνημα των μοναχών σε κάποιον Γιάννη. Μέχρι και η μετεγκατάσταση ενός ολόκληρου υπουργείου σε ολυμπιακό ακίνητο σταμάτησε ώστε να εξυπηρετηθεί η Μονή.
Την ίδια περίοδο, η Μονή μεταπούλησε κάποια κτήματα, στα οποία ήδη χτίστηκαν διώροφες μεζονέτες. Το ολυμπιακό ακίνητο που προοριζόταν για τη στέγαση του υπουργείου Εργασίας, πουλήθηκε από τη Μονή σε εφοπλιστή, ο οποίος μάλιστα ένιωσε την ανάγκη να δώσει πέραν του τιμήματος των 41 εκατ., μια επιπλέον δωρεά 9 εκατ. ευρώ στο Βατοπέδι (και μάλιστα χωρίς απόδειξη), για φιλανθρωπικούς λόγους.
Ολα αυτά αποτελούν ένα ασύλληπτο για το ελληνικό κράτος θαύμα. Γι’ αυτό είναι χρήσιμη η Εξεταστική. Θα μάθουμε τι ακριβώς έγινε. Αν μη τι άλλο, το «μοντέλο Βατοπέδι» πρέπει να εφαρμοστεί ως έχει σε όλο τον δημόσιο τομέα. Μας κόστισε λίγο ακριβά, αλλά τουλάχιστον μην πάει και η τεχνογνωσία χαμένη.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 23.11.2008