Η συμφωνία της Αλάσκας

Είδε κι απόειδε ο άνθρωπος και αποφάσισε να αυτοπροταθεί για το βραβείο Νομπέλ. Περί του Ντόναλντ Τραμπ ο λόγος και μιας ανάρτησης του επίσημου λογαριασμού του Λευκού Οίκου που φέρει τον τίτλο «Ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τζ. Τραμπ, είναι ο Πρόεδρος της ΕΙΡΗΝΗΣ»· κεφαλαία στο πρωτότυπο.

Από κάτω έχει ένα γραφικό. Υπάρχει η φωτογραφία του Τραμπ, το μετάλλιο Νομπέλ, συν ένας κατάλογος ονομάτων: «Παγκόσμιες εκκλήσεις για να λάβει ο πρόεδρος Τραμπ το Νομπέλ Ειρήνης. Ο πρωθυπουργός της Αρμενίας, ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν, ο πρωθυπουργός της Καμπότζης, ο πρόεδρος της Γκαμπόν, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Νετανιάχου (σ.σ.: αυτός κι αν είναι αρμόδιος για θέματα ειρήνης…), η κυβέρνηση του Πακιστάν, ο υπουργός Εξωτερικών της Ρουάντα». Δεν θα λέγαμε ότι αποτελούν την πιο… γκλάμουρους παρέα της οικουμένης.

Αύριο συναντώνται στην Αλάσκα ο Αμερικανός με τον Ρώσο πρόεδρο για το μέλλον της Ουκρανίας. Πολλοί εκφράζουν τον φόβο ότι θα ζήσουμε μια σύγχρονη εκδοχή της «Συμφωνίας του Μονάχου». Στις 29 Σεπτεμβρίου 1938, οι πρωθυπουργοί των τότε μεγάλων δυνάμεων –Γαλλίας, Βρετανίας– αποφάσισαν να παραχωρήσουν στον Χίτλερ το ένα τρίτο των εδαφών της Τσεχοσλοβακίας για να τον κατευνάσουν. Οι Τσεχοσλοβάκοι, όπως τώρα οι Ουκρανοί, δεν ήταν παρόντες στην διάσκεψη. Αλλοι αποφάσισαν γι’ αυτούς και αυτοί πιέστηκαν να αποδεχθούν το αποτέλεσμα. Η βρετανική κυβέρνηση «είχε να διαλέξει ανάμεσα στον πόλεμο και στην ατίμωση. Διάλεξε την ατίμωση. Αλλά θα έχει και πόλεμο», προέβλεψε ο Ουίνστον Τσώρτσιλ και δικαιώθηκε. Το Σεπτέμβριο του 1938, οι μεγάλες δυνάμεις παραχώρησαν στους ναζί τη Σουδητία· τον Μάρτιο του 1939, ο Χίτλερ κατέλαβε την υπόλοιπη Τσεχοσλοβακία· τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους εισέβαλε στην Πολωνία ξεκινώντας τον πιο φρικιαστικό πόλεμο στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Υπάρχουν πολλές ερμηνείες για την υποχωρητικότητα των πρωθυπουργών Αρθουρ Νέβιλ Τσάμπερλεν και Εντουάρ Νταλαντιέ. Τον λύκο του ναζισμού τον έβλεπαν, συμφωνίες κατευνασμού γύρευαν; Κάποιοι ισχυρίζονται ότι ο Βρετανός πρωθυπουργός χρειαζόταν χρόνο για να οργανώσει καλύτερα την άμυνα της νήσου. Πιθανόν. Το βασικότερο όμως ήταν πως ο βρετανικός και γαλλικός λαός, που είχαν ζήσει τη –μόλις προ εικοσαετίας– φρίκη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου δεν ήθελαν να ξαναπεράσουν τα ίδια. Εξ ου και οι πανηγυρισμοί στα αεροδρόμια Λονδίνου και Παρισιού κατά την επιστροφή των πρωθυπουργών από το Μόναχο. «Ηλίθιοι», μουρμούρισε ο Νταλαντιέ…

Το Μόναχο ήταν μέγα λάθος. Αλλά, τουλάχιστον, δεν έγινε για τις μωροφιλοδοξίες ενός ηλικιωμένου, για ένα Νομπέλ, που πήρε μέχρι και ο Χένρι Κίσινγκερ.