Ενώ βλέπουμε το πολιτικό σκηνικό να έχει πάρει φωτιά, στην πραγματική κοινωνία επικρατεί ειρήνη.
Κάτι περίεργο συμβαίνει εδώ. Ενώ βλέπουμε το πολιτικό σκηνικό να έχει πάρει φωτιά, με δημοψηφίσματα και προτάσεις δυσπιστίας, με μομφές για ουρές και υψηλούς τόνους, στην πραγματική κοινωνία επικρατεί ειρήνη. Αθόρυβα οι κοινωνικοί εταίροι «τα μιλήσανε, τα συμφωνήσανε», λες και ζούνε σε άλλη χώρα, από αυτές που θαυμάζουμε της Δύσης. Ή μήπως πραγματικά ζούνε σε άλλη χώρα από αυτή που το μιντιακό σκηνικό παρουσιάζει και ίσως δημιουργεί;
Η συμφωνία του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών (ΣΕΒ) με τη Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδος (ΓΣΕΕ) αφορά την πραγματική οικονομία. Αφορά πραγματικά χρήματα που θα δώσουν οι επιχειρήσεις και θα πάρουν οι εργαζόμενοι. Δεν έχει να κάνει με μεγάλα λόγια περί πλούτου και φτώχειας, περί ανάλγητων κι ευαίσθητων, περί καπιταλισμού και σοσιαλισμού. Εχει να κάνει με ανάγκες των μεν και των δε και κοινούς τόπους που βρέθηκαν με λίγη καλή θέληση (εξ ου και το ταχύτατον της διαδικασίας). Γιατί να μην μπορούν να βρεθούν στο πολιτικό σκηνικό; Ισως γιατί είναι πλέον λιγότερο πολιτικό και περισσότερο σκηνικό. Οι κοινοί τόποι, οι συμφωνίες, οι θέσεις δεν έχουν στη δημοσιότητα μοίρα. Τα ελληνικά ΜΜΕ λατρεύουν την «ένταση». Τη βρίσκουν σε τριτεύουσες αποστροφές του λόγου των πολιτικών: Ο μόνος τρόπος για να δούμε στα δελτία «ειδήσεων» την αίθουσα της Βουλής είναι να πετάξει κάποιος βουλευτής μια κορόνα ή κάποια παραδοξολογία. Αν δεν υπάρχουν τις εφευρίσκουν: Κύκλοι του τάδε σχολίαζαν τα του κύκλου του δείνα, που αναφερόταν στη δήλωση ενός τρίτου. Κι αν δεν μπορούν να τις εφεύρουν, τις δημιουργούν. Καλούν κάποιον στα παράθυρα, κάτι θα πει, κάπως θα ερμηνευτεί και βγαίνει η «είδηση»: «Νέα ένταση δημιουργήθηκε χθες μεταξύ…» Ετσι λοιπόν δημιουργείται το παράδοξο να έχουμε κοινωνική ειρήνη σε ό,τι αφορά τα σημαντικά και πολιτικό πόλεμο σε ό,τι αφορά τις εντυπώσεις.
Δεν είναι η πρώτη φορά που η μιντιακή αναπαράσταση βρίσκεται μακράν της πραγματικότητας. Το ζήσαμε το 1999, τότε που τα ελληνικά ΜΜΕ ήταν τα «καλύτερα του κόσμου» και τα μόνα που έλεγαν την αλήθεια για το Κόσοβο, το βιώσαμε και πριν από πέντε χρόνια όταν η Βαγδάτη θα γινόταν Στάλιγκραντ, τότε που επί 21 μέρες μόνο ο ελληνικός και ο ιρανικός λαός ζούσαν τη νίκη των «Φρουρών της Επανάστασης» επί των πάνοπλων εισβολέων Αμερικανών. Μόνο που σε ό,τι αφορά τα εγχώρια θέματα, η εικονική πραγματικότητα των ΜΜΕ δημιουργεί νέα πολιτική πραγματικότητα. Σέρνει την πολιτική σε εντάσεις που θα «παίξουν» στα δελτία, κάνει τους πολιτικούς άθυρμα των τηλεσχολιαστών.
Μπορεί βέβαια να μην έχουν κι άλλη επιλογή. Σε έρευνα που έκανε η εταιρεία Public Issue για λογαριασμό του Ινστιτούτου Οπτικοακουστικών Μέσων, προκύπτει ότι 67 – 69% του πληθυσμού προτιμά την τηλεόραση για την ενημέρωσή του ενώ τα πιο ψύχραιμα μέσα βυθίζονται: Μόνο 7 – 11% τις εφημερίδες και μόλις 6 – 9% το ραδιόφωνο. Επόμενο είναι οι πολιτικοί να απευθύνονται στο μέσο που προτιμά η πελατεία τους και να παίξουν με τους όρους του. Ετσι, μπορεί να μη λύνουμε προβλήματα, αλλά εκτονωνόμαστε συναισθηματικά με τις ποικίλες «εντάσεις» και επιβραβεύουμε τις καλύτερες ατάκες…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 28.3.2008
