Ηταν κατηγορηματικές οι κυβερνητικές διαβεβαιώσεις ότι η θανατηφόρος εμπορική αμαξοστοιχία των Τεμπών δεν μετέφερε τίποτε ύποπτο και εκρηκτικό. Πρώτος ο πρωθυπουργός δήλωνε ότι «το γνωρίζουμε πια με βεβαιότητα. Γνωρίζουμε ακριβώς τι μετέφερε το εμπορικό τρένο. Δεν υπήρχε τίποτα εύφλεκτο. Η σύγκρουση ήταν τόσο βίαιη και τόσο σφοδρή που προκάλεσε, αυτό μας λένε οι ειδικοί, μια πρώτη ανάφλεξη και προφανώς στη συνέχεια υπήρχαν εύφλεκτα υλικά –λάδια– τα οποία πήραν φωτιά όταν έγινε η σύγκρουση. Αρα, σε αυτό θέλω να απαντήσω κατηγορηματικά, γιατί ξέρετε –όχι μόνο στη χώρα μας– πια παντού ευδοκιμούν οι θεωρίες συνωμοσίας. Δεν υπήρχε τίποτα ύποπτο στην εμπορική αμαξοστοιχία» (Alpha, 21.3.2023).
Αυτές οι πρόωρες (τρεις εβδομάδες μετά το δυστύχημα) κατηγορηματικές δηλώσεις οδήγησαν δύο χρόνια μετά τον κ. Κυριάκο Μητσοτάκη σε μια ταπεινωτική αναδίπλωση: «Εκείνη τη στιγμή οι πληροφορίες τις οποίες είχαμε ήταν αυτές. (…) Αμα με ρωτάτε, λοιπόν, αν έχω μετανιώσει ή αν έκανα λάθος, σας το λέω ευθέως: προφανώς με αυτά τα οποία γνωρίζω σήμερα, δεν θα έλεγα τότε αυτό το οποίο είπα…» (Alpha, 29.1.2025).
Η παραδοχή του λάθους από τον πρωθυπουργό δεν διατυπώθηκε σε ουδέτερο πολιτικώς χρόνο. Επρεπε να υπάρξει η πίεση των συγκεντρώσεων της Κυριακής για να γίνει αυτή η έκτακτη συνέντευξη. Αλλά αυτό είναι το μικρότερο κακό· όλοι οι άνθρωποι κάνουν λάθη και οι πρωθυπουργοί σπανίως τα παραδέχονται. Χειρότερο είναι ότι ο κ. Μητσοτάκης επανέλαβε το ίδιο λάθος στην ίδια συνέντευξη.
«Αν πάρθηκαν κάποιες επιχειρησιακές αποφάσεις», είπε, «για να σταθεροποιηθεί το έδαφος, για να μπορεί να πάει ένας γερανός να σηκώσει το τρένο για να δούμε τι υπάρχει από κάτω, αυτές δεν τις γνωρίζω και δεν οφείλω να τις γνωρίζω. Αλλά είμαι σίγουρος ότι όλα έγιναν με καλό σκοπό. Και ο σκοπός εκείνη τη στιγμή δεν ήταν να συγκαλυφθεί οτιδήποτε».
Πόθεν προκύπτει η κατηγορηματικότητα ότι «όλα έγιναν με καλό σκοπό»; Αν παραπληροφορήθηκε για τις πράξεις των ανθρώπων, πώς μπορεί να είναι σίγουρος για τις προθέσεις τους, όταν ξέρουμε ότι οι προθέσεις βρίσκονται στα τρίσβαθα της ανθρώπινης ψυχής και ουδέποτε ανιχνεύονται; Ή, για να το πούμε αλλιώς: Ποιος τον πληροφόρησε ότι «όλα έγιναν με καλό σκοπό»; Εκείνοι που τον διαβεβαίωναν πως δεν υπήρχε τίποτα ύποπτο στο τρένο;
Το χείριστο όλων είναι ότι δεν μαθαίνουμε από τα λάθη μας. Οχι μόνο ο πρωθυπουργός, αλλά ολόκληρο το κρατικό σύστημα. Η κατηγορηματική φιλολογία πως «δεν υπήρχε τίποτα ύποπτο στην εμπορική αμαξοστοιχία» μπορεί να ωφέλησε πιθανούς λαθρεμπόρους εμπρηστικών υλών, αλλά το κυριότερο είναι πως δεν σκεφθήκαμε, δεν μελετήσαμε, δεν διορθώσαμε το σύστημα των εμπορευματικών μεταφορών, σε σημείο που προχθές ο αρμόδιος υπουργός κ. Χρήστος Σταϊκούρας να δηλώνει αδυναμία γνώσης τι μεταφέρουν σήμερα τα τρένα, ή τουλάχιστον δεν βάζει το χέρι του στη φωτιά. Επομένως η διαβεβαίωση του κ. Σταϊκούρα ότι «διαρκώς ενισχύουμε την ασφάλεια των μεταφορών» (ΣΚΑΪ, 30.1.2025) έχει τρύπες, αλλά, το κυριότερο, πάει στράφι το τρίπτυχο των υποσχέσεων του πρωθυπουργού «να μάθουμε την αλήθεια ακριβώς τι έχει συμβεί, να αποδοθεί δικαιοσύνη, να τιμωρηθούν οι ένοχοι και, τρίτον, να εξασφαλίσουμε ότι κάτι τέτοιο δεν θα ξαναγίνει και θα αποκτήσει η Ελλάδα σύγχρονα, ασφαλή, αξιόπιστα ευρωπαϊκά τρένα».
Δυστυχήματα γίνονται παντού στον κόσμο, ακόμη και σε πόλεις που θεωρητικώς είναι θωρακισμένες· μόλις προχθές στην Ουάσιγκτον συγκρούσθηκε ελικόπτερο με αεροπλάνο και χάθηκαν 67 ψυχές. Το θέμα είναι τι γίνεται μετά, αν μαθαίνουμε από τις τραγωδίες, αν εισακούγονται όσοι προειδοποιούν, όπως έκαναν πολλοί πριν από τα Τέμπη. Τώρα, δύο χρόνια μετά το τραγικό δυστύχημα, δεν μπορούμε να νιώθουμε πιο ασφαλείς…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 2.2.2025