Το μέλλον του κατευνασμού

Ενας από τους μεγάλους καημούς που είχαμε στη χώρα ήταν το έλλειμμα ηγεσίας στην Ευρώπη. «Αχ, πού είναι τα χρόνια τα παλιά, όταν υπήρχε ένας Κολ, ένας Μιτεράν, ένας Ντελόρ», έλεγαν κι έγραφαν πολλοί.

Ομως για να πούμε και της Ευρώπης το δίκιο, σήμερα και σε σχέση με την αμερικανική ηγεσία, μέχρι και η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν μοιάζει πολιτικός τιτάνας. Στο κάτω κάτω της γραφής, ουδείς Ευρωπαίος πολιτικός εμφανίστηκε στην τηλεόραση με φούμο στο πρόσωπο. Ούτε καν Ιταλός· εκεί ο καθολικισμός έχει την πρωτεύουσά του.

Το έκανε ο νέος Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Αντόνιο Ρούμπιο, ο οποίος εμφανίστηκε στην τηλεόραση με ένα μαύρο σταυρό στο μέτωπο. Το χειρότερο, δε, είναι πως αυτός θεωρείται ο «σοβαρός» της κυβέρνησης Ντόναλντ Τραμπ, αυτός που θα εξισορροπούσε τα υπόλοιπα καραγκιοζιλίκια.

Χρόνια τώρα καλλιεργείται μια τάση απαξίωσης της Ευρώπης για τη γραφειοκρατία, για τη δυστοκία να λάβει αποφάσεις, για τους συμβιβασμούς που δεν ικανοποιούν κανέναν. Ομως, όπως γίνεται με όλα τα κεκτημένα, παραλείπουμε το γεγονός ότι είναι ένα μοναδικό πείραμα στην παγκόσμια Ιστορία, κάτι που σημαίνει ότι κάθε βήμα γίνεται στα τυφλά. Παραλείπουμε επίσης τις ιδιαίτερες εθνικές ευαισθησίες 27 χωρών-μελών. Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, θέλουμε ενιαία εξωτερική και αμυντική πολιτική, αλλά χωρίς να χάσουμε το πολύτιμό μας βέτο. Ξεχνάμε επίσης ότι κόντεψε να ξεσπάσει επανάσταση όταν την περίοδο των «τρελών αγελάδων» η Κομισιόν απαγόρευσε την κατανάλωση εντέρων, συκωταριών κ.ά. που συναπαρτίζουν το λατρευτό μας κοκορέτσι.

Στην Ελλάδα πάντα τα θέλουμε όλα και τα αντίθετά τους, αλλά είναι άδικη η κριτική για αποτυχία της Ευρώπης. «Αποτυχία» σε σχέση με τι; Σύμφωνοι! Δεν ήμασταν έτοιμοι για το μέγιστο κακό που έφερε στην ήπειρο ο Βλαντιμίρ Πούτιν. Δεν υπάρχει ευρωπαϊκός στρατός και τώρα ο Εμανουέλ Μακρόν εργάζεται για να αποκτήσει η Ε.Ε. πυρηνική ομπρέλα. Ξεχνάμε όμως ότι ο πόλεμος ποτέ δεν υπήρξε στόχος της Ενωσης. Αντιθέτως, γεννήθηκε και συνεχίστηκε ως «πρότζεκτ ειρήνης». Συνεπώς, είναι απολύτως επιτυχημένη. Δεν ξαναζήσαμε τη φρίκη των Παγκοσμίων Πολέμων, ούτε τον Γαλλοπρωσικό Πόλεμο του 1870.

Τώρα –λόγω των παλαβών δυτικώς και των αρπακτικών ανατολικώς– η Ευρώπη αντιμετωπίζει νέες προκλήσεις που πρέπει να τις σκεφτούμε ψύχραιμα. Ο επανεξοπλισμός μοιάζει μονόδρομος, αλλά χρειάζεται πολλή σκέψη. Ξέρουμε τι συνέβη δύο φορές τον προηγούμενο αιώνα όταν συναντήθηκε η γερμανική θέληση με τα όπλα. Και όπως έδειξε ο μεσοπόλεμος στην Ευρώπη, ή ο 21ος αιώνας στις ΗΠΑ, οι δημοκρατίες κρύβουν δυσάρεστες εκπλήξεις. Εστω αν έχουν στοιχεία ιλαρότητας, όπως η προεδρία Τραμπ.