Στη Δημοκρατία όλοι μπορούν να εκφράζουν τη δυσαρέσκειά τους, ακόμη και την οργή τους (στον βαθμό βεβαίως που δεν ασκούν βία ή υλικές καταστροφές), κάθε μέρα. Στην Ελλάδα το έχουμε κατακτήσει και το ασκούμε σε υπερβάλλοντα βαθμό.
Ετσι όμως όπως είναι διαρθρωμένο το πολιτικό μας σύστημα –με την «ενός πρωθυπουργού αρχή»– μία είναι η αποφασιστική στιγμή των πολιτών: η Κυριακή των εκλογών. Ακόμη και αν όλοι οι πολίτες του λεκανοπεδίου μαζευτούν στο Σύνταγμα, ακόμη και αν το σύμπαν βοά ότι «αυτή η κυβέρνηση πρέπει να φύγει», μόνον ο πρωθυπουργός αποφασίζει την επίσπευση των εκλογών. Το 1989, όταν υπήρχε εκτεταμένη δυσαρέσκεια (πρωτίστως) για την οικονομία και (δευτερευόντως) για τα σκάνδαλα, όταν όλα τα ΜΜΕ ήταν ενάντια στην κυβέρνηση κ.λπ., η χώρα πήγε σε εκλογές την τελευταία ημέρα της συνταγματικής προθεσμίας.
Η οργή στις συγκεντρώσεις για τα Τέμπη είναι κακά νέα για την κυβέρνηση, αλλά και για την αξιωματική αντιπολίτευση. Οχι μόνο γιατί δεν την καρπώνεται δημοσκοπικώς, ούτε επειδή διαρρέει σε αντισυστημικά κόμματα. Πρωτίστως διότι οι πολίτες –ένθεν κακείθεν– πιστεύουν ότι οι επόμενες εκλογές δεν θα είναι «η αποφασιστική στιγμή». Μέχρι στιγμής, όλα δείχνουν ότι ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης θα τις κερδίσει.
Στις αρχές του 2008 είχαμε περίπου το ίδιο σκηνικό. Στα μάτια των πολιτών υπήρχε μια πανίσχυρη κυβέρνηση με πολλά σκάνδαλα και η αίσθηση πως η αντιπολίτευση δεν μπορούσε να κερδίσει – σε συνέντευξη, ο κ. Κώστας Καραμανλής ρωτήθηκε τι θα κάνει την τρίτη τετραετία. Το αποτέλεσμα ήταν αυτό που διηγήθηκε ο κ. Νίκος Αλιβιζάτος: «Ενας πιτσιρικάς 15-16 ετών (χωρίς κουκούλα αλλά με ένα κόκκινο μαντίλι στον λαιμό) κλωτσάει με μανία έναν κάδο απορριμμάτων. Μπροστά στους έκπληκτους διαβάτες, βάζει φωτιά στα σκουπίδια και εξαφανίζεται φωνάζοντας: “Πάρ’ τα, Εφραίμ, πάρ’ τα, Εφραίμ”» («Τα Δεκεμβριανά των δεκαεξάρηδων», «Καθημερινή» 14.12.2008). Τότε, για πολλούς, η δημοκρατική διαδικασία δεν φαινόταν ότι θα αλλάξει τα πράγματα.
Αντιθέτως, το 2018 η αποφασιστική στιγμή ήταν κοντά: η Ν.Δ. προηγείτο του ΣΥΡΙΖΑ 9 -11 μονάδες. Οσοι λοιπόν αναρωτιούνται γιατί δεν είχαμε μεγάλες διαδηλώσεις για το Μάτι (μικρότερες υπήρξαν) πρέπει να λάβουν υπόψη αυτόν τον αποφασιστικό παράγοντα. Οταν, τον Φεβρουάριο του 2019, η «Καθημερινή» άρχισε να αποκαλύπτει τα φρικιαστικά ηχητικά ντοκουμέντα (τουλάχιστον τότε ήταν όλα μέσα στη δικογραφία) οι εκλογές απείχαν μερικούς μήνες. Ολοι ένιωθαν ότι έρχεται η αποφασιστική στιγμή τους και θα τιμωρούσαν τους άστοχους κι επικοινωνιακούς χειρισμούς εκείνης της κυβέρνησης. Και όπως αποδείχθηκε, την περίμεναν στη γωνία.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 7.3.2025
