Η αποσιωπημένη μεταρρύθμιση

Μεγάλη επικοινωνιακή νίκη, για το θέμα των τραπεζών, κατάφερε ο πρωθυπουργός την Κυριακή στη Βουλή. Κέρδισε χρησιμοποιώντας την παραβολή του Νασρεντίν Χότζα: Κάποιος συγχωριανός τον επισκέφθηκε για να διαμαρτυρηθεί ότι η πολυμελής οικογένειά του δεν χωράει στο σπίτι. Τότε ο μυθικός Ανατολίτης φιλόσοφος ζήτησε να βάλει μέσα τις όρνιθες, τον γάιδαρο, τον σκύλο κ.λπ. Οταν τα έβαλε, ο χωρικός διαμαρτυρήθηκε ότι «σκάσαμε, δεν μπορούμε άλλο». Τότε ο Νασρεντίν τού ζήτησε να βγάλει τα ζώα και ο συγχωριανός του ανακουφίστηκε και τον ευχαρίστησε θερμώς για τη βοήθειά του.

Κάπως έτσι έγινε και με τις τράπεζες. Αφού «σκάσαμε» κάτω από 1,8 δισ. προμήθειες, ανακουφιστήκαμε διότι η κυβέρνηση ελάφρυνε το βάρος κατά 150 εκατ. Το πρόβλημα είναι ότι οι τράπεζες τσιμπολογούν πανταχόθεν προμήθειες, αρμέγουν τους πελάτες τους, προσθέτουν βάρη στο επιχειρείν, ουσιαστικώς επιβραδύνουν τη λειτουργία της οικονομίας.

Γράφαμε και παλαιότερα ότι ένας τρόπος δανεισμού από μια τράπεζα ήταν το «δικαίωμα υπερανάληψης». Οποιος είχε λογαριασμό μισθοδοσίας μπορούσε να αντλήσει μέχρι 5.000 ευρώ επιπλέον των καταθέσεών του. Παρά το γεγονός ότι ο κίνδυνος αυτών των «οιονεί δανείων» είναι σχεδόν μηδενικός (μιλάμε για λογαριασμούς μισθοδοσίας, άρα «μήνας μπαίνει, μήνας βγαίνει…»), το επιτόκιο «υπερανάληψης» ήταν εξαιρετικά αλμυρό, 12,5%. Το επιτόκιο «υποανάληψης» που πλήρωναν οι τράπεζες (δηλαδή των καταθέσεων) ήταν 0,05%. Σαν να μην έφτανε η ψαλίδα 12,45% στα επιτόκια, το 2021 «οι τράπεζες έβγαλαν φιρμάνι “ότι προβλέπεται ετήσια διαχειριστική δαπάνη ανανέωσης ορίου υπερανάληψης 20 ευρώ σε ετήσια βάση για νέους και υφιστάμενους πελάτες”, ανεξαρτήτως χρήσης ή μη του “δικαιώματος”» («Καθημερινή», 12.12.2021).

Σε άλλες δυτικές χώρες το ύψος των τραπεζικών προμηθειών δεν απασχολεί τον πρωθυπουργό, ούτε καν τον υπουργό Οικονομικών. Δεν ξέρουμε αν ασχολούνται κάποιοι κατώτεροι διοικητικοί υπάλληλοι, αλλά το πρόβλημα λύνεται διά του ανταγωνισμού. Η δική μας ενασχόληση με αυτό το (διοικητικό για άλλες χώρες) θέμα αποσιώπησε την πραγματική μεταρρύθμιση που εξήγγειλε την Κυριακή ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης και δεν είναι άλλη από την ενίσχυση του ανταγωνισμού στον τραπεζικό τομέα: «Να παύσουν παλαιότεροι περιορισμοί στη λειτουργία των εταιρειών παροχής πιστώσεων. Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Οτι μεγάλες εταιρείες, με οικονομική επιφάνεια, θα μπορούν να μπαίνουν στην αγορά των χρηματοδοτήσεων –ειδικά των μικρών χρηματοδοτήσεων– έτσι ώστε να πιέσουν και τις τράπεζες να είναι πιο ανταγωνιστικές στα επιτόκια τα οποία προσφέρουν» (Βουλή, 15.12.2024).

Θα συνεχίσουμε…