Γιατί στην Εθνική Πινακοθήκη;

Αν υπήρχε τρόπος να ψηφίζουμε για τις δαπάνες του κράτους, σήμερα δεν θα είχαμε Ιντερνετ. Το Διαδίκτυο γεννήθηκε μέσα στις ρωγμές του δημοκρατικού κανόνα, και αυτό είναι πολύ λογικό. Ουδείς θα μπορούσε να κατανοήσει τι ήταν αυτό το παιγνιδάκι που τότε ονομαζόταν ARPANET και συνέδεσε τους υπολογιστές με κάποια περίεργα πρωτόκολλα, τα οποία όλοι μας ακόμη σήμερα δεν ξέρουμε καν πώς ονομάζονται.

Το Διαδίκτυο, όπως όλα τα μεγάλα άλματα στον ανθρώπινο πολιτισμό, φτιάχτηκε από εκείνους που μια διαφήμιση της Apple Computers χαρακτήριζε «τρελούς, επαναστάτες, ταραχοποιούς, που βλέπουν τα πράγματα διαφορετικά. (…) Οι άνθρωποι που είναι αρκούντως τρελοί για να πιστεύουν ότι μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο είναι αυτοί που τον αλλάζουν» (1997).

Ενα άλλο επιχείρημα καταψήφισης της δημόσιας αρωγής σε «τρελά εγχειρήματα» είναι ότι η συντριπτική πλειονότητα αυτών αποτυγχάνουν. Ολόκληρη η διαδικασία μοιάζει σαν να καίει κάποιος λεφτά των φορολογουμένων. Στις απαρχές του 20ού αιώνα, υπήρχαν χιλιάδες καλλιτέχνες στο Παρίσι, αλλά μόνο μια χούφτα από αυτούς άλλαξε την τέχνη και τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο. Αν μάλιστα το 1907 γινόταν εκεί μια δημόσια έκθεση σύγχρονης τέχνης, δεν θα υπήρχε έργο του Πικάσο και αυτό είναι πολύ λογικό. Η ζωγραφική του παραήταν αιρετική για να την καταλάβουν οι επιμελητές της εποχής και αν, παρ’ ελπίδα, κάποιος ποντάριζε σε αυτόν η επιτροπή θα απέρριπτε τις «Δεσποινίδες της Αβινιόν» και για «λόγους ασφαλείας».

Κάποιος ακροδεξιός θα κατέβαζε τον πίνακα ως «παρακμιακό» ή ένθερμοι θρησκευόμενοι θα ένιωθαν προσβεβλημένοι, αφού το αριστούργημα του Πικάσο απεικονίζει γυμνές ιερόδουλες σε ένα πορνείο της Βαρκελώνης. Ουδείς γνωρίζει πώς και πότε γίνεται εκείνο το μαγικό κλικ που αλλάζει τη ρότα του ανθρώπινου πολιτισμού. Χρειάζεται δύο πράγματα για να εμφανιστεί. Το πρώτο είναι η ελευθερία, κάτι που παραδέχονται και οι εχθροί της. Το δεύτερο είναι όλες εκείνες οι αποτυχημένες προσπάθειες που έγιναν από χιλιάδες καλλιτέχνες στο Παρίσι και ανάγκασαν στον Πικάσο να «σκεφτεί διαφορετικά». Δεν θα είχαμε τη Θεωρία της Σχετικότητας, αν δεν αποτύγχαναν τόσο πολλοί πριν από τον Αϊνστάιν.

Για να το πούμε διαφορετικά. Θα ήταν οικονομικώς πιο ορθολογικό εάν ξέραμε εκ των προτέρων ποια παιδιά της πρώτης δημοτικού θα αγαπήσουν τα γράμματα, για να μην πάει στράφι η υπόλοιπη δημόσια δαπάνη στην εκπαίδευση· ή όπως έλεγε ένας επιχειρηματίας, «ξέρω ότι τα μισά λεφτά που ξοδεύω για διαφήμιση πάνε χαμένα, αλλά ποτέ δεν μπόρεσα να καταλάβω ποια μισά είναι αυτά».

Δεν γνωρίζουμε την καλλιτεχνική αξία των έργων του κ. Χριστόφορου Κατσαδιώτη. Δεν νομίζουμε ότι είναι Πικάσο, αλλά θα μπορούσε να είναι μία από εκείνες τις απόπειρες που οδηγούν σε νέα μονοπάτια της τέχνης. Ορθώς, λοιπόν, η Εθνική Πινακοθήκη αποφάσισε να συμβάλει σε αυτήν τη ροή του αισθητικού προβληματισμού εκθέτοντάς τα.

Στην περίπτωση του βέβηλου βουλευτή, ανακύπτουν και επιπλέον προβλήματα που αφορούν τον δημοκρατικό κανόνα. Πρώτον, ποιον ακριβώς εκπροσωπεί ο κ. Νίκος Παπαδόπουλος; Το κόμμα του πήρε μόλις 3,7% των 5,2 εκατ. εκλογέων του 2023 και μόλις το 1,9% των χριστιανών ορθοδόξων της χώρας. Στη Β΄ Θεσσαλονίκης, όπου εκλέγεται, η Νίκη έλαβε 11.579 ψήφους. Πώς κατάφερε ο εκλεκτός ολίγων ψηφοφόρων να κουρσέψει την εκπροσώπηση ολόκληρου του ελληνικού λαού και των ορθοδόξων;

Οσο για τα περί προσβολής, αυτή είναι σαν την ομορφιά. «Βρίσκεται στο μάτι του θεατή», που λέει και μια παροιμία. Στο κάτω κάτω της γραφής, μπορεί να υπάρχουν ένθερμοι χριστιανοί που να προσβάλλονται από το γεγονός ότι το κόμμα Νίκη σχηματίζει στον λογότυπό του κάτι σαν τον σταυρό. Εχουν δικαίωμα να κατεβάσουν τις τζαμαρίες του κόμματος, επειδή χρησιμοποιεί ιερά σύμβολα για να μαζεύει ψήφους;