Αντί να εγκλωβιζόμαστε σε σχήματα «προαιώνιων εχθρών και φίλων» πρέπει να θυμόμαστε ότι έχουμε κι εμείς μόνιμα συμφέροντα.
Eχει δίκιο το ΚΚΕ όταν ισχυρίζεται ότι οι πρωτοβουλίες που αναλαμβάνουν πρωτίστως η Γερμανία και δευτερευόντως το Στέιτ Ντιπάρτμεντ των ΗΠΑ για μείωση της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο εξυπηρετούν «τα ιμπεριαλιστικά σχέδια της Δύσης». Το δίκιο του προκύπτει από το γεγονός ότι κρούει ανοιχτές θύρες, διότι όπως είχε πει ο Βρετανός πρωθυπουργός Χένρι Πάλμερστον «δεν υπάρχουν μόνιμοι εχθροί και φίλοι υπάρχουν μόνιμα συμφέροντα».
Η αλήθεια επίσης είναι ότι τα κράτη εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να λειτουργούν αποκλειστικώς με βάση τα ευγενή συναισθήματα. Ενα μεμονωμένο άτομο μπορεί να είναι είτε κυνικό είτε αλτρουιστικό. Μια δημοκρατία όμως εμπεριέχει λογιών, λογιών άτομα –κυνικούς, αδιάφορους, αλτρουιστές, κ.λπ.– που διαμορφώνουν τις πολιτικές. Εκ των πραγμάτων λοιπόν κάθε συλλογικότητα θα είναι πιο κυνική από το αρχέτυπο του αλτρουισμού που όλοι έχουμε στο κεφάλι μας, διότι η πολιτική διαμορφώνεται σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό και από τους κυνικούς εντός της. Για παράδειγμα, όλοι φρίξαμε από την εισβολή του Σαντάμ Χουσεΐν στο Κουβέιτ το 1990· ίσως γιατί μας θύμισε τον Αττίλα στην Κύπρο. Δεν βρέθηκε όμως κανένας να υπερθεματίσει την αποστολή μιας φρεγάτας, σε βοηθητικό ρόλο, που είχε τότε αποφασίσει η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Πολλοί τότε είπαν «τι συμφέρον έχουμε εμείς να στείλουμε πλοίο στον Περσικό;». Το ίδιο προφανώς θα αναρωτιούνται και πολλοί Γάλλοι για την παρουσία δικών τους σκαφών στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά ευτυχώς δεν αποτελούν πολιτικώς κρίσιμη μάζα.
Οι δυτικές χώρες περιορίστηκαν σε χλιαρές ανακοινώσεις και δεν έστειλαν στρατό στην Πόλη για να πάρουν πίσω την Αγία Σοφία. Προφανώς υπολόγισαν τη σχέση κόστους-οφέλους, δηλαδή τα συμφέροντά τους. Δεν ακούσαμε όμως τον ίδιο κλαυθμό για τη δήλωση που έκανε ο Ντμίτρι Πεσκόφ, ο εκπρόσωπος του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, ότι «στην Αγία Σοφία τα εισιτήρια ήταν ακριβά, όμως πλέον δεν θα υπάρχουν. Η είσοδος στο κτίριο θα είναι δωρεάν. Σύμφωνα με αυτό το σχέδιο της τουρκικής κυβέρνησης οι τουρίστες μας βγαίνουν κερδισμένοι». Για συμφέροντα των Ρώσων επισκεπτών στην Πόλη (έστω το ευτελές αντίτιμο του εισιτηρίου) φροντίζει η ηγεσία του «ξανθού γένους».
Ζούμε σε μια θάλασσα συμφερόντων και αντί να μεμψιμοιρούμε για την «κακούργα ιμπεριαλιστική κενωνία» πρέπει να απαντήσουμε σε ένα ερώτημα: «Ποίων τα συμφέροντα βολεύουν καλύτερα τα δικά μας συμφέροντα; Εκείνων που κάνουν χλιαρές ανακοινώσεις για την Αγία Σοφία ή εκείνων που λένε ότι οι τουρίστες μας θα εξοικονομήσουν μερικά ρούβλια;». Αντί να εγκλωβιζόμαστε σε σχήματα «προαιώνιων εχθρών και φίλων» πρέπει να θυμόμαστε ότι έχουμε κι εμείς μόνιμα συμφέροντα. Και όπως κατέληξε ο λόρδος Πάλμερστον «το καθήκον μας είναι να υπηρετούμε τα δικά μας συμφέροντα».
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 29.7.2020