Κακός, ψυχρός κι ανάποδος είναι ο καπιταλισμός, αλλά αν μη τι άλλο μαθαίνει κάποιος τι γίνεται στον κόσμο.
Πολλοί εξεπλάγησαν από το γεγονός ότι μια έρευνα του Reuters για έναν Ελληνα τραπεζίτη δεν βρέθηκε στις πρώτες σελίδες των ελληνικών εφημερίδων (πλην της «Καθημερινής»). Κάποιοι χλεύασαν λέγοντας ότι το μακροσκελέστατο ρεπορτάζ του κ. Τζον Γκρέι για την οικογένεια του κ. Σάλλα και την «Τράπεζα Πειραιώς» «δεν ήταν επαρκώς τεκμηριωμένο» για τα δικά μας δημοσιογραφικά στάνταρτ. Αλλοι κατέληξαν στα γνωστά συμπεράσματα περί συνωμοσίας σιωπής: «κόρακας (δηλαδή καπιταλιστής) κοράκου (καπιταλιστή) δεν βγάζει μάτι», είπαν.
Η αλήθεια είναι ότι στην Ελλάδα, αντί του ανταγωνιστικού καπιταλισμού της Δύσης (που είναι κι άγριος) έχουμε τον «συνεργατικό καπιταλισμό». Μπορεί -επειδή η αγορά είναι μικρή- να ισχύει το δόγμα «βάστα με να σε βαστώ να ανεβούμε το βουνό» των κρατικών διευκολύνσεων. Ισως πάλι το ρεπορτάζ του Reuters να μην κρίθηκε ακριβές ή τεκμηριωμένο. Το θέμα είναι ότι οι αναγνώστες των «αστικών εφημερίδων» έμαθαν (έστω και από τις μέσα σελίδες) ότι το Reuters κάτι έγραψε για τον κ. Σάλλα, όπως έμαθαν επίσης και την απάντηση της «Τράπεζας Πειραιώς». Αυτοί που δεν πήραν χαμπάρι το θέμα είναι οι αναγνώστες των αριστερών εφημερίδων. Η «Αυγή» και ο «Ριζοσπάστης» δεν αφιέρωσαν ούτε μονόστηλο στην είδηση. Ούτε καν κατήγγειλαν την ιταμή επέμβαση των ξένων ειδησεογραφικών πρακτορείων στα εσωτερικά μας (δημοσιογραφικά) θέματα.
Μπορεί βέβαια η Αριστερά να θεωρεί τέτοιου τύπου δημοσιεύματα «ενδοκαπιταλιστικές διαμάχες» που δεν την αφορούν. Πιθανότατα και να πράττει ορθά. Ομως το ερώτημα είναι αν -κούφια η ώρα που τ’ ακούει- έρθει η Δευτέρα Παρουσία του κομμουνισμού και μείνει στα περίπτερα μόνο ο «Ριζοσπάστης» (άντε και η «Αυγή» για να υπάρχει… πολυφωνία) πόσα πράγματα δεν θα μαθαίνουμε; Εντάξει, δεν θα υπάρχουν ιδιώτες τραπεζίτες για να διαβάζουμε τα κατορθώματά τους, αλλά θα υπάρχουν κρατικοί τραπεζίτες (κι άλλα μέλη της νομενκλατούρας) για τους οποίους δεν θα μαθαίνουμε τίποτε.
Με άλλα λόγια: κακός, ψυχρός κι ανάποδος είναι ο καπιταλισμός, αλλά αν μη τι άλλο μαθαίνει κάποιος τι γίνεται στον κόσμο. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η αστική δημοκρατία επιτρέπει τη διάδοση της πληροφορίας, σε αντίθεση με την πρώην ΕΣΣΔ που ήλεγχαν και τα φωτοτυπικά για να μην αναπαράγονται fanzines; Είναι, διότι υπάρχουν «ενδοκαπιταλιστικοί ανταγωνισμοί» που ο ένας αποκαλύπτει τα μυστικά του άλλου; Οφείλεται στο γεγονός ότι ο καπιταλισμός παράγει τα εργαλεία για να μπορεί καθείς να λέει το κοντό και το μακρύ του, όπως ότι «η χθεσινή αυτοκτονία στο Σύνταγμα ήταν δολοφονία από το κράτος», ή ότι η Ελλάδα έγινε Τυνησία και συνεπώς η πλατεία Συντάγματος πρέπει να γίνει (άντε πάλι!) πλατεία Ταχρίρ; Το θέμα είναι ότι η «Κατασκευή της Συναίνεσης» που «ανακάλυψε» ο κ. Νόαμ Τσόμσκι δεν γίνεται από τα πάνω και διά της βίας, όπως στην ΕΣΣΔ ή της απόκρυψης ειδήσεων όπως στον εγχώριο «wannabe» σοσιαλισμό. Προκύπτει διά της δημοκρατικής διαδικασίας, όπου όλα ακούγονται και στο τέλος η κοινωνία καταλήγει σ’ αυτό που ο Τσόμσκι βάφτισε «συναίνεση». Ασχέτως αν η κατάληξη του διαλόγου δεν είναι αρεστή σε κάποιους, είναι προϊόν αντιπαράθεσης όλων των πληροφοριών. Δεν «κατασκευάζεται». Σε αντίθεση με την άλλη συναίνεση που επιτυγχάνεται διά της καταπίεσης.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 5.4.2012