Οι 24 νεκροί από τις πλημμύρες της Μάνδρας και οι 88 νεκροί από τις πυρκαγιές στην Ανατολική Αττική απέδειξαν πως στη ζωή –όπως και στη Δημοκρατία– δεν υπάρχουν κεκτημένα.
Το πρώτο βιβλίο που εκδόθηκε για την κρίση (Δεκέμβριος 2010) ήταν ένας συλλογικός τόμος με κείμενα του συναδέλφου Τάκη Θεοδωρόπουλου, του συγγραφέα Πέτρου Μάρκαρη, του σκηνοθέτη Θανάση Παπαβασιλείου και του υπογράφοντος. Θυμάμαι ακόμη τη διαφωνία μου με τον Τάκη για τον τίτλο «Υπό το μηδέν». Τον θεώρησα υπερβολικό· στο κάτω κάτω της γραφής, η Ελλάδα είχε ξαναζήσει οικονομικές κρίσεις και οι δανειστές πάντα βάζουν χαλινό (μνημόνιο) στους δανειζομένους. Τελικώς, και με δημοκρατικές διαδικασίες, επιλέχθηκε ο προφητικός –όπως αποδεικνύεται τώρα– τίτλος του βιβλίου.
Οι αντιρρήσεις μου βασίζονταν σε αυτό που νόμιζα κεκτημένο της Μεταπολίτευσης. «Πολλά μπορούν να ειπωθούν για το πολιτικό σύστημα της Μεταπολίτευσης, ένα όμως διαρκώς αποσιωπάται. Η χώρα από το 1974 γύρισε οριστικά σελίδα». Ετσι ξεκινούσε το δικό μου κείμενο στο βιβλίο. Και συνέχιζα: «Δεν αναφερόμαστε μόνο στο γεγονός ότι γνώρισε τη μακροβιότερη περίοδο Δημοκρατίας. (…) Αναφερόμαστε στη μεγάλη και αδιάλειπτη οικονομική ανάπτυξη που γνώρισε ο τόπος. (…) Κι αν τα νούμερα σε κάποιους δεν λένε πολλά, ας δουν τους πρωτοσέλιδους τίτλους των εφημερίδων στις 3 Νοεμβρίου του 1977. Τα οκτάστηλα της εποχής κραύγαζαν για 38 νεκρούς από πλημμύρες. Οχι στο Μπανγκλαντές ή στην Ινδία, αλλά στο Περιστέρι…».
Φευ! Οι 24 νεκροί από τις πλημμύρες της Μάνδρας και οι 88 νεκροί από τις πυρκαγιές στην Ανατολική Αττική απέδειξαν πως στη ζωή –όπως και στη Δημοκρατία– δεν υπάρχουν κεκτημένα. Υπάρχουν καλές, κακές και χειρότερες πολιτικές· πρόοδος, οπισθοδρόμηση και κατρακύλα· ικανοί, ανίκανοι και καταστροφικοί κυβερνήτες. Κατά κανόνα, όσοι εμφανίζονται ως «μάγοι» και «σωτήρες» είναι οι πιο καταστροφικοί.
Από το 2004 μπήκαμε στον δρόμο της οπισθοδρόμησης, που έγινε κατρακύλα το 2010 όταν ψαλιδίστηκαν αυτά που θεωρούσαμε πραγματικά κεκτημένα, δηλαδή οι επιδοματικές πολιτικές και οι αλόγιστες κρατικές δαπάνες. Κατέρρευσε το πρόταγμα της κοινωνικής οργάνωσης, που είναι να επιλέγουμε τον ικανότερο από το υπάρχον πολιτικό προσωπικό. Το 7% των Ελλήνων πολιτών ψήφισε τους χειρότερους μόνο και μόνο για να εκδικηθεί τις προηγούμενες επιλογές του. «Να μπει κάποιος στη Βουλή και να τους δείρει», είπαν κάποιοι που έχασαν την ελπίδα να συνταξιοδοτηθούν στα πενήντα.
Δυστυχώς, δεν τελειώσαμε. Οταν κατρακυλάει κάποιος κανένα μέλος του σώματός του δεν είναι προστατευμένο· μπορεί να σπάσει το χέρι του ή το κεφάλι του. Μέχρι στιγμής σπάμε με τραγικό τρόπο τα άκρα μας. Επιλέξαμε τους ανίκανους για να κυβερνήσουν, είτε πιστεύοντας ότι είναι «σωτήρες» που θα έσχιζαν τα μνημόνια με ένα νόμο κι ένα άρθρο είτε για να εκδικηθούμε τους προηγούμενους που επέβαλαν τον ΕΝΦΙΑ.
Η κατρακύλα συνεχίζεται και όπως γράφαμε το 2012, «υπάρχει κάτι που πρέπει να προσέξουμε τώρα που επαναπροσδιορίζεται ολόκληρο το ιδεολογικό πλαίσιο της Μεταπολίτευσης. Μην πετάξουμε το μωρό των δημοκρατικών δικαιωμάτων μαζί με τα βρωμόνερα του πολιτικού συστήματος. Αυτός δεν είναι ένας θεωρητικός κίνδυνος· το βλέπουμε και το ζούμε στο ευρύτερο πολιτικό σκηνικό. Η κατάρρευση των ιδεολογημάτων της παλαβής Αριστεράς δεν καλύφθηκε από θεωρίες δημοκρατίας. Καλύπτεται ταχύτατα από απεχθέστερες ακροδεξιές ιδεολογίες που αποκτούν όλο και μεγαλύτερα κοινό…» («Το μωρό και τα βρωμόνερα της Μεταπολίτευσης», 4.10.2012)
Η κατρακύλα συνεχίζεται και στις εκλογές, που μάλλον δεν θα αργήσουν, μπορούμε να τη φρενάρουμε. Δεν αρκεί να καταψηφίσουμε τους ανίκανους. Πρέπει να αποφύγουμε τους καταστροφικούς και να προκρίνουμε τους ικανούς σε κάθε βαθμίδα της πολιτικής ιεραρχίας. Από τον πρωθυπουργό μέχρι τον τελευταίο δημοτικό σύμβουλο. Οσο δυσάρεστοι κι αν κατά καιρούς γίνονται.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 5.8.2018