«Η τοποθέτηση και η λήξη θητείας των προϊσταμένων … διενεργείται με μόνη απόφαση του Υπουργού Οικονομικών».
Eνα από τα πολλά παράπονα για τη διαχείριση της κρίσης από την κυβέρνηση του κ. Γιώργου Παπανδρέου είναι ότι άργησε πολύ η τοποθέτηση νέων διευθυντών στις εφορίες. Δίκαιο παράπονο, μιας και σ’ αυτόν τον τομέα η σχεδόν καλβινιστική λογική του πρώην πρωθυπουργού ήταν να φτιάξει μόνιμους θεσμούς αξιοκρατίας στο Δημόσιο, παρά το γεγονός ότι η κρίση πλησίαζε επικίνδυνα. Ετσι, τον Μάρτιο του 2010 (δύο μήνες πριν από το Μνημόνιο) ο τότε υπουργός Εσωτερικών κ. Γιάννης Ραγκούσης κατέθεσε τον νόμο 3839 που προέβλεπε: 1) μια επιτροπή ανώτατων δικαστικών που να επιλέξει τα μόνιμα κριτήρια για τις προαγωγές των δημοσίων υπαλλήλων, και 2) τη δημιουργία του πενταμελούς Ειδικού Συμβουλίου Επιλογής Προϊσταμένων (ΕΙΣΕΠ) το οποίο στελεχώνεται από τέσσερα μέλη του ΑΣΕΠ και ένα μέλος του Συνηγόρου του Πολίτη. Να σημειώσουμε ότι και οι δύο αυτοί φορείς είναι «καθαρές» ανεξάρτητες αρχές, που σημαίνει ότι εκ του Συντάγματος δεν υπόκεινται σε κυβερνητικό ή άλλο έλεγχο.
Ολα αυτά όμως ενέχουν ένα από τα βασικά μειονεκτήματα της δημοκρατίας, που είναι η χρονοτριβή. Γράφαμε και παλιότερα ότι ένα από τα βασικά ελαττώματα του πολιτεύματός μας είναι ότι απαιτεί χρόνο στη λήψη των αποφάσεων (επιτροπές, διαβούλευση, Βουλή κ.λπ.), ενώ οι αποφάσεις ενός απολυταρχικού ηγεμόνα ή ενός κομματικού κράτους δεν έχουν τέτοιες πολυτέλειες. Αναλαμβάνεις, διορίζεις, τέλειωσες.
Αυτό το μειονέκτημα ήρθε να διορθώσει μόλις ανέλαβε αντιπρόεδρος και υπουργός Οικονομικών ο κ. Ευάγγελος Βενιζέλος. Αφουγκραζόμενος τον προηγούμενο κλαυθμό των ΜΜΕ, ο «μέγας λαϊκός» και νυν αρχηγός του ΠΑΣΟΚ πέρασε τροπολογία σύμφωνα με την οποία «καθ’ όλη τη διάρκεια του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής η τοποθέτηση και η λήξη θητείας των προϊσταμένων των κατωτέρω οργανικών μονάδων, επιπέδου Τμήματος, Υποδιεύθυνσης και Διεύθυνσης του Υπουργείου Οικονομικών, διενεργείται με μόνη απόφαση του Υπουργού Οικονομικών».
«Με μόνη απόφαση του Υπουργού Οικονομικών» αποκτήσαμε ευελιξία, αλλά προκοπή δεν είδαμε. Προφανώς οι διευθυντές των φορολογικών υπηρεσιών που επέλεξε ο κ. Βενιζέλος (ΠΑΣΟΚ) δεν απέφεραν έσοδα και γι’ αυτό ο νυν υφυπουργός Οικονομικών κ. Μαυραγάνης (Ν.Δ.) κατέθεσε νέα τροπολογία, σύμφωνα με την οποία «λήγει η θητεία των προϊσταμένων οργανικών μονάδων… οι νέοι επικεφαλής του φοροεισπρακτικού και φοροελεγκτικού μηχανισμού θα τοποθετηθούν με απόφαση του (νέου) υπουργού Οικονομικών». Οπως ορθώς επισημαίνει σε μακροσκελή του ανακοίνωση ο κ. Ραγκούσης «έχουμε σε επίπεδο επιλογής προϊσταμένων της δημόσιας διοίκησης εποχές “πλατείας Κλαυθμώνος”. Κάθε κυβέρνηση διώχνει τους κομματικά μη αρεστούς για να προάγει τους “φίλους”. Ο κ. Βενιζέλος άνοιξε την κερκόπορτα και οι βουλευτές, τα κομματικά και τα συνδικαλιστικά στελέχη της Ν.Δ. θα στήσουν το επόμενο διάστημα τη δική τους πελατειακή πυραμίδα στον τόσο κρίσιμο και νευραλγικό χώρο της οικονομικής λειτουργίας της χώρας».
Φυσικά δεν γνωρίζουμε αν το ΕΙΣΕΠ θα έκανε καλύτερες επιλογές προϊσταμένων από τον κ. Βενιζέλο ή τον κ. Μαυραγάνη. Αυτό όμως που ξέρουμε σίγουρα είναι ότι το προηγούμενο σύστημα είχε αποτύχει. Ισως γι’ αυτό γυρίσαμε πίσω. Ενα αποτυχημένο σύστημα μπορεί να είναι κερδοφόρο για κάποια υποσυστήματά του.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 24.10.2012