Ασφαλέστερο του «ηθικού πλεονεκτήματος» είναι το «δημοκρατικό πλεονέκτημα», όλοι εκείνοι οι θεσμοί ελέγχου και διαφάνειας κάθε εξουσίας.
Το όργιο προσλήψεων, μετατάξεων και άλλων τακτοποιήσεων κατά την τελευταία εβδομάδα του βίου αυτής της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας θύμιζε κάτι από παλιά. Πολύ παλιά. Δεν θύμισε μόνο τις τελευταίες ημέρες της οικονομικής μας Πομπηίας, δηλαδή το 2009, αλλά την εποχή που ο ελληνικός κινηματογράφος διακωμωδούσε τον Γκρούεζα. Να θυμηθούμε ότι και ο ήρωας του Αλέκου Σακελλάριου «αξιοποιούσε γνωριμίες και διασυνδέσεις», όπως είπε η κ. Τασία Χριστοδουλοπούλου για την κόρη της. «Μα, εγώ είμαι του κόμματος κ. υπουργέ…» Απλώς αυτή τη φορά οι διευθετήσεις ήταν πολλές και παραήταν εξόφθαλμες. Ισως για να υπογραμμιστεί η επισφάλεια του «ηθικού πλεονεκτήματος».
Υπάρχει ένα πρόβλημα με τους «νέους και άφθαρτους» πολιτικούς μας. Συνοψίζεται στο «αρχή άνδρα ή γυναίκα δείκνυσι». Η ακεραιότητα μπορεί να προκύπτει μόνο και μόνο διότι κάποιος νέος δεν πρόλαβε –ή δεν είχε τις ευκαιρίες– να διαφθαρεί. Το πλεονέκτημα της Αριστεράς οφειλόταν στο γεγονός ότι δεν είχε κυβερνήσει και μπορούσε με το δάκτυλο σηκωμένο να στηλιτεύει τα μειονεκτήματα των άλλων. Γενικώς η ηθική χρειάζεται στην πολιτική, αλλά δεν είναι ακριβής επιστήμη. Αποδεικνύεται ή διαψεύδεται κατόπιν εκλογής. Τότε, όμως, είναι αργά. Θα έχουν υπογράψει τις συμβάσεις, θα έχουν διορίσει γιους και θυγατέρες. Εξάλλου, δεν μπορούμε να ξέρουμε αν κάποιος είναι ηθικός, αλλά μας ενδιαφέρει να μην γίνει ανήθικος με τα δικά μας λεφτά.
Ασφαλέστερο όλων είναι το «δημοκρατικό πλεονέκτημα», όλοι εκείνοι οι θεσμοί ελέγχου και διαφάνειας κάθε εξουσίας. Αυτοί καθιστούν υπόλογους τους πολιτικούς για τα ανομήματά τους. Μάθαμε για το όργιο των διευθετήσεων της περασμένης εβδομάδας, επειδή το 2010 η κυβέρνηση του κ. Γιώργου Παπανδρέου αποφάσισε να θεσμοθετήσει τη Δι@ύγεια. Hταν ένα εργαλείο το οποίο είχε συκοφαντηθεί πολύ. Οπως είχε πει ο κ. Αλέξης Τσίπρας στη Βουλή, «θα αναρτώνται και οι μίζες στο Διαδίκτυο; Ή απλά οι αποφάσεις; (…) Τούτη την ώρα που παρουσιάζεται ως μέγα επίτευγμα, ιστορικό επίτευγμα μια προσπάθεια να φτιάξετε ένα ηλεκτρονικό φύλλο της Εφημερίδας της Κυβέρνησης, διότι περί αυτού πρόκειται, η κοινωνία ισοπεδώνεται από τις επιλογές σας» (30.6.2010).
Ας προσέξουμε το κόλπο όσων αντιτάσσονται σε κάθε βήμα δημοκρατικού ελέγχου. Εχει δύο σκέλη: πρώτον, δεν λύνει όλα –μα όλα!– τα προβλήματα, και δεύτερον, «αυτό είναι το πρόβλημα τώρα;» Κι έτσι, με τη μεγιστοποίηση των στόχων ακυρώνεται κάθε βήμα βελτίωσης του συστήματος και στο τέλος όλοι –«ηθικοί» κι «ανήθικοι»– έχουν το ελεύθερο να αλωνίζουν. Για το μέγιστο καλό του λαού, βεβαίως, βεβαίως…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 8.6.2019