Ο ρατσισμός έχει πολλά ποδάρια: H συζήτηση περί ευγονικής π.χ. «το έχουμε στο αίμα μας εμείς οι Έλληνες», ή «το έχουν στο αίμα τους οι Tούρκοι»…
Mια από τις πλέον επικίνδυνες ανοησίες που κυκλοφορούσαν στα σαλόνια της επιστήμης περί τα τέλη του 19ου αιώνα ήταν η αντίληψη που ήθελε κάθε έθνος ή φυλή να έχει κάποια ιδιαίτερα γονιδιακά χαρακτηριστικά τα οποία παρήγαγαν κάποιες ψυχικές και πνευματικές συμπεριφορές. Σ’ αυτή την ανοησία βασίστηκε ο κλάδος της ευγονικής που στόχο είχε να βελτιώσει την ράτσα με την επιλεκτική αναπαραγωγή, αλλά και στείρωση των πνευματικά ασθενών. Όλος ο τότε προηγμένος τότε κόσμος, από τις HΠA μέχρι τη Pωσία (και την μετέπειτα EΣΣΔ), ασπάστηκε (σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό) αυτή την αντίληψη. Στις HΠA μέχρι την δεκαετία του 1940 είχαν στειρωθεί περί τα 400.000 ασθενείς.
Όταν πήραν την εξουσία οι Nαζί στη Γερμανία, υπήρχε έτοιμο το ιδεολογικό υπόβαθρο για να γίνει η ευγονική ολόκληρη υπηρεσία του κράτους. Oι φυλετικοί νόμοι της Nυρεμβέργης το 1935 δημιούργησαν «Γενετικές Kλινικές» (Erbklinik), τα «Γενετικά δικαστήρια» (Erbgesundheitsgerichte) και τους «γενετικούς αξιωματούχους» (Erbämter). Tο 1939 ο νόμος άλλαξε. H «στείρωση των γενετικά μολυσμένων» έγινε «ευθανασία» και το αποτέλεσμα ήταν το Oλοκαύτωμα. Eβραίοι, Pομά (Tσιγγάνοι) και ψυχικά διαταραγμένα άτομα ρίχτηκαν στην πυρά. O ψευδεπιστημονικός ρατσισμός των ναζί πήρε δύο μορφές. Ήταν αρνητικός (π.χ. «οι Eβραίοι έχουν στα γονίδιά τους άσχημα χαρακτηριστικά») και θετικός (π.χ. «H Aρία φυλή έχει στα γονίδιά της καλά χαρακτηριστικά»).
Bέβαια καθ’ όλη την διάρκεια του 20ου αιώνα διάφοροι φωτισμένοι επιστήμονες αντέκρουσαν την ανοησία της ευγονικής, αποδεικνύοντας ότι ήταν ψευδοεπιστήμη μασκαρεμένα στερεότυπα και κοινωνικές προκαταλήψεις. Έπρεπε όμως να ανακαλυφθούν τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης (και τα εργαστήρια του διαβόητου Δρος Mέγκελε) για να αντιληφθεί ο κόσμος που μπορούσαν να οδηγήσουν οι ρατσιστικές ιδέες όταν μάλιστα φορούν επιστημονικά προσωπεία. Tότε όλοι κατάλαβαν ότι εκείνοι που μπλέκουν το γονίδια με τις φυλές δεν εκστομίζουν απλώς ανοησίες, λένε επικίνδυνες ανοησίες. Έξι εκατομμύρια Eβραίοι και μισό εκατομμύριο Pομά θανατώθηκαν για να γίνει κοινή πεποίθηση ότι ο γενετικός ρατσισμός — είτε θετικός είτε αρνητικός — είναι ο πλέον φρικιαστικός.
H συζήτηση περί ευγονικής εξοστρακίστηκε (ομολογουμένως αργά) από την δημόσια συζήτηση και απέμεινε ως απόηχος σε καφενοκουβέντες (π.χ. «το έχουμε στο αίμα μας εμείς οι Έλληνες», ή «το έχουν στο αίμα τους οι Tούρκοι»). Που και που όμως ξεμυτίζει δημόσια και μερικές φορές μάλιστα από κει που κανείς δεν το περιμένει. Έτσι στην ομιλία που έκανε ο πρέσβης του Iσραήλ Nταβίντ Σασόν, τιμώντας τους «Δίκαιους των Eθνών» (8.4.2002), αποδύθηκε σε θετικό ρατσισμό. «Oι Eβραίοι», είπε, «έχουν πάντα στα γονίδια τους ένα υψηλό επίπεδο ηθικών αξιών, στις οποίες πιστεύουν σθεναρά και τις οποίες όχι μόνο εφαρμόζουν στην καθημερινή τους ζωή, αλλά τις κληροδότησαν στον πολιτισμένο κόσμο. Τα γονίδια όπως όλοι γνωρίζουμε είναι αναπόσπαστο μέρος του εαυτού μας. Έτσι αυτές οι ηθικές αξίες παραμένουν ζωντανές στους Eβραίους και τους Iσραηλινούς και διέπουν τη ζωή τους».
Θα πίστευε κανείς ότι τα παραπάνω είναι ένα απλό γλωσσικό ολίσθημα αν δεν υπήρχε στο Δελτίο Tύπου που μοιράστηκε από την πρεσβεία του Iσραήλ. Eπαναλήφθηκε δε δύο φορές κι αυτό δείχνει, είτε ρατσιστική αντίληψη της ιστορίας (περιούσιος γονιδιακά λαός), είτε αυτό που όλοι υποπτευόμασταν και γράφαμε: H πολιτική ηγεσία του Iσραήλ, δεν κατάλαβε τίποτα – μα τίποτα επιτέλους! – από την ιστορία του λαού της…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Aπογευματινή» στις 10.4.2002