Χύμα και τσουβαλάτα τα είπε στην Ευρώπη ο νέος Αμερικανός αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς και θα άξιζαν ένα χειροκρότημα αν δεν ήταν ταυτοχρόνως και υποκριτικά. Είναι δηλαδή περίεργο να ασχολείται με τις προεδρικές εκλογές στη Ρουμανία ο αντιπρόεδρος εκείνου που οδήγησε τον όχλο μέσα στο Καπιτώλιο προκειμένου να ακυρώσει τις εκλογές του 2020, ο άνθρωπος που πίεζε πολιτειακούς παράγοντες της Τζόρτζια να του βρουν 13.000 ψήφους.
Δεν γνωρίζουμε το σκεπτικό του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Ρουμανίας με το οποίο ακυρώθηκαν οι προεδρικές εκλογές του 2024, όταν παρουσιάστηκαν αποχαρακτηρισμένα έγγραφα των μυστικών υπηρεσιών για τη ρωσική ανάμειξη. Αλλά δεν ήταν το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ που σταμάτησε το 2000 την επανακαταμέτρηση των ψήφων στη Φλόριντα, παρά το γεγονός ότι η διαφορά ήταν 0,01% και κατά τον πολιτειακό νόμο οποιαδήποτε διαφορά κάτω του 0,5% απαιτούσε νέα καταμέτρηση; Στην ουσία, το Ανώτατο Δικαστήριο χάρισε τη νίκη στον Τζορτζ Μπους, παρά την ήττα του στη λαϊκή ψήφο.
Θα ακούγαμε με ενδιαφέρον την ανησυχία του όταν ακούει «Ευρωπαίο επίτροπο να προειδοποιεί ότι θα μπλοκάρει τα κοινωνικά δίκτυα κατά τη διάρκεια κοινωνικών εντάσεων, όταν διακρίνουν “λόγο μίσους”» (14.2.2024). Αλλά δεν είναι η κυβέρνησή του που ζητάει να περάσει το ΤikΤok σε αμερικανικά χέρια προκειμένου να μην κλείσει στις ΗΠΑ; Είναι άλλο πράγμα να λογοκρίνονται κοινωνικά δίκτυα για να κάνουν μπίζνες οι φίλοι του προέδρου και άλλο να λογοκρίνονται για «λόγο μίσους»;
Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ ανέφερε κι ένα άλλο περιστατικό –πού τα βρίσκει ο μπαγάσας;– που κατά τον ίδιο αποδεικνύει ότι «η ελευθερία του λόγου στην Ευρώπη βρίσκεται σε υποχώρηση». Κατά τα λεγόμενά του: «Πριν από δύο χρόνια», είπε, «ένας 51χρονος Βρετανός συνελήφθη γιατί καθόταν σε απόσταση 50 μέτρων από μια κλινική αμβλώσεων και προσευχόταν σιωπηλώς (…) για τον αγέννητο γιο του που αυτός και η φίλη του δεν άφησαν να γεννηθεί πριν από πολλά χρόνια. (…) Δεν φωνασκούσε, δεν προκαλούσε κανέναν». Καταδικάστηκε σε πρόστιμο 9.000 λιρών γιατί παραβίασε τη ζώνη απαγόρευσης διαδηλώσεων 200 μέτρων από κλινικές αμβλώσεων. Αυτό, κατά τον Τζέι Ντι Βανς, ποινικοποιεί τη σκέψη.
Ομως, το 2012 συνελήφθη ο διάσημος Αμερικανός ηθοποιός Τζορτζ Κλούνεϊ διότι παραβίασε τη ζώνη απαγόρευσης διαδηλώσεων έξω από τις ξένες πρεσβείες στην Ουάσιγκτον. Αυτός και ο γιος τού Μάρτιν Λούθερ Κινγκ δεν φωνασκούσαν, δεν προκαλούσαν κανέναν έξω από την πρεσβεία του Σουδάν. Στάθηκαν όμως στα 48 μέτρα απόσταση, αντί των 50 που προβλέπει ο νόμος. Καλώς ή κακώς, σε όλες τις χώρες του κόσμου, ακόμη και στις ΗΠΑ, υπάρχουν εδαφικοί περιορισμοί στους διαδηλωτές. Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, η αστυνομία απαγορεύει τις διαδηλώσεις στην Ηρώδου Αττικού και δεν επιτρέπονται στο προαύλιο της Βουλής, παρόλο που η κ. Ζωή Κωνσταντοπούλου παραβίασε τον νόμο το 2015 και επέτρεψε στον Ρουβίκωνα να μπουκάρει εντός των τειχών. Γενικώς, πάντως, σε φιλελεύθερες δημοκρατίες, όπως είναι οι δυτικές, δεν πρέπει να λογοκρίνεται το μήνυμα των διαδηλωτών, αλλά σε όλες μπαίνουν χωρικοί περιορισμοί για λόγους δημόσιας τάξης και ασφάλειας, και μάλιστα σε κάποιες χώρες –όπως είναι οι ΗΠΑ και η Βρετανία– αυτοί τηρούνται. Κακώς; Ισως, αλλά πριν μαστιγώσει ο κ. Βανς τις ζώνες απαγόρευσης διαδηλώσεων στη Βρετανία, ας καταργήσει πρώτα τις απαγορεύσεις της χώρας του γύρω από τις πρεσβείες.
Σε μία από τις παθιασμένες συζητήσεις που είχαμε με τον Αντώνη Καρκαγιάννη για το μέγεθος του κράτους, μου εντυπώθηκε μια κουβέντα του: «Μη γελιέσαι! Αυτοί δεν θέλουν λιγότερο κράτος, θέλουν το δικό τους κράτος…». Αν ζούσε σήμερα θα έλεγε σε όψιμους φιλελεύθερους (πρώην ακροδεξιούς και μη) «μη γελιέστε! Αυτοί δεν θέλουν λιγότερη λογοκρισία, θέλουν τη δική τους λογοκρισία…».
