Πάμε στοίχημα ότι ακόμη κι αν η «Helios» ήταν κρατική εταιρεία, πάλι το νεοφιλελευθερισμό θα έβριζε η Αριστερά και η πρόοδος;
Η πρώτη λογική υπέρβαση ξεκινά από την «Ολυμπιακή». Είναι γεγονός και πεποίθηση μεγάλου μέρους του ελληνικού λαού ότι η συγκεκριμένη κρατική εταιρεία έχει ένα αξιοσημείωτο ιστορικό ασφάλειας. Είναι από τις ασφαλέστερες στον κόσμο. Εξ ου και πολλοί συνάγουν το αστήρικτο συμπέρασμα ότι το κρατικό και μόνον αυτό είναι ασφαλές. Το γεγονός ότι η χειρότερη εταιρεία στην Ευρώπη σε θέματα ασφάλειας είναι η κρατική επίσης «Turkish Airlines» αποσιωπάται έντεχνα. Το γεγονός επίσης ότι οι ιδιωτικές και «χαμηλού κόστους» εταιρείες «RyanAir» και «EasyJet» έχουν καλύτερους δείκτες ασφαλείας από τη (χωρίς εισαγωγικά) ασφαλή «Ολυμπιακή» επίσης αποσιωπάται. Άρα το να βγάζουμε συμπεράσματα για το όλον από το επιλεκτικό μέρος που ονομάζεται «Ολυμπιακή» είναι λογικό σφάλμα πρώτου μεγέθους.
Η δεύτερη λογική υπέρβαση έχει να κάνει με το ρόλο του κράτους στις αερομεταφορές. Είναι αλήθεια ότι δεν ζούμε σε κοινωνία αγγέλων. Είναι επίσης αλήθεια ότι ένας επιχειρηματίας πιθανόν να ρισκάρει την ασφάλεια των πτήσεων προκειμένου να παρουσιάσει βραχυπρόθεσμη κερδοφορία. (Σ.Σ.: Λέμε βραχυπρόθεσμη, γιατί μακροπρόθεσμα αυτή η πρακτική είναι καταστροφική για τις εταιρείες.) Επειδή ακριβώς οι κοινωνίες γνωρίζουν όλα τα παραπάνω δημιουργούν ελεγκτικούς μηχανισμούς τη λειτουργία των οποίων αναθέτουν στο κράτος. Άρα σε ένα αεροπορικό δυστύχημα πρώτα πρέπει να ψέγουμε τους κρατικούς μηχανισμούς, αφού εξ ορισμού θεωρούμε τους ιδιώτες δυνάμει «μπαγαποντάκους». Και το ερώτημα που προκύπτει εδώ είναι απλό: Αφού το κράτος δεν μπορεί διά των ελέγχων σε τρίτους να μας εξασφαλίσει ασφαλείς πτήσεις, γιατί να μπορεί να το κάνει στην περίπτωση που είναι ελεγκτής κι ελεγχόμενος ταυτόχρονα;
Η τρίτη λογική υπέρβαση αφορά στο ποιος επωμίζεται το κόστος των υποτιθέμενων ασφαλέστερων πτήσεων που προσφέρουν οι κρατικές εταιρείες. Αν, για παράδειγμα, η «Ολυμπιακή» έλεγε «προσφέρω ασφάλεια, άρα χρεώνω διπλή τιμή στο εισιτήριο», δεν θα υπήρχε κανένα ζήτημα. Το πρόβλημα είναι ότι η «Ο.Α.» λέει στον αγρότη του Σουφλίου ή το συνταξιούχο της Καλλιθέας οι οποίοι δεν θα μπουν ποτέ σε αεροπλάνο: «Επειδή προσφέρω ασφάλεια στους κατά τεκμήριο πλουσιότερους από σένα επιβάτες μου, πλήρωσε διά του κρατικού προϋπολογισμού την υπηρεσία που τους προσφέρω».
Αποδείχθηκε ιστορικά ότι το κράτος ούτε ασφαλέστερες υπηρεσίες παράγει σε σχέση με τον ιδιωτικό τομέα. Αν θέλουμε να ξεφύγουμε λίγο από τις αερομεταφορές πρέπει να δούμε το παράδειγμα της πυρηνικής ενέργειας. Στις ΗΠΑ, όπου η παραγωγή είναι στον ιδιωτικό τομέα, είχαμε κάποια μικροατυχήματα (π.χ. «Θρι μάιλ άιλαντ») και τα μάθαμε. Στην αλήστου μνήμης ΕΣΣΔ, όπου όλα ήταν κρατικά, είχαμε πολλά μικροατυχήματα που δεν μάθαμε κι ένα μαζικά θανατηφόρο, το οποίο δεν θα μαθαίναμε αν δεν άρχιζαν να πεθαίνουν κατά δεκάδες οι Ουκρανοί. Άρα η εξίσωση «κρατικό ίσον ασφαλές» δεν ισχύει. Ούτε από τις στατιστικές των αεροπορικών ατυχημάτων αλλά ούτε και από την πρόσφατη ιστορία. Όμως, ας σκεφτούμε λίγο: Ακόμη κι αν η «Helios» ήταν κρατική εταιρεία πάλι το νεοφιλελευθερισμό δεν θα έβριζε η Αριστερά και η πρόοδος;
«Ένας είναι ο εχθρός, ο νεοφιλελευθερισμός»
Είχε γραφτεί αυτό το άρθρο όταν εκδόθηκε η ανακοίνωση του «Συνασπισμού» που επί της ουσίας το επιβεβαίωνε.
Είναι γεγονός ότι μετά τα δύο τραγικά αεροπορικά δυστυχήματα η ευαισθησία και των υπηρεσιών ελέγχου και των αεροπορικών εταιρειών έχει αυξηθεί. Αποτέλεσμα αυτού είναι να ελέγχεται εξονυχιστικά κάθε πιθανή βλάβη των αεροσκαφών και να προκαλούνται καθυστερήσεις σε πτήσεις κ.λπ. Και γι’ αυτό το «χάος» (όπως βαφτίζει την κατάσταση) ο Συνασπισμός θεωρεί πάλι υπεύθυνο το νεοφιλελευθερισμό. Γράφει, λοιπόν, σε ανακοίνωσή του: «Το εντεινόμενο χάος στις διεθνείς αερομεταφορές, μετά και την πρόσφατη τραγωδία με την πτώση του αεροπλάνου της ιδιωτικής εταιρείας «ΗΛΙΟΣ», έρχεται να επιβεβαιώσει ότι η πολιτική της απορρύθμισης, του αχαλίνωτου ανταγωνισμού, της κερδοσκοπίας και των ιδιωτικοποιήσεων στις πολιτικές αερομεταφορές, αποτελεί ευθεία απειλή για την ασφάλεια των πτήσεων».
Η λογική είναι απλή: Δεν γίνονται έλεγχοι από τις κρατικές ελεγκτικές αρχές στα αεροπλάνα, φταίει ο νεοφιλελευθερισμός που πέφτουν. Γίνονται έλεγχοι και υπάρχουν καθυστερήσεις στις πτήσεις, πάλι ο νεοφιλελευθερισμός φταίει. Οπότε ας αναφωνήσουμε όλοι μαζί: «Ένας είναι ο εχθρός, ο νεοφιλελευθερισμός…»
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 23.8.2005
