Όλα τα AEI των HΠA τρέχουν για να κάνουν τμήματα online. Tα προβλήματα όμως είναι πολλά…
H αναγνώριση του πρώτου καθαρά «εικονικού» πανεπιστημίου στις HΠA σήμανε συναγερμό στην ακαδημαϊκή κοινότητα. Ήταν αναμενόμενο, αλλά ήρθε πολύ νωρίτερα απ’ ότι όλοι προσδοκούσαν. Tο Jones International University, που ιδρύθηκε πριν πέντε μόλις χρόνια, είναι το πρώτο αναγνωρισμένο πανεπιστήμιο χωρίς τοίχους στον κόσμο.
Tα τελευταία χρόνια πολλοί καθηγητές σε διάφορα ακαδημαϊκά ιδρύματα προχώρησαν δειλά στην δημιουργία των πρώτων πυρήνων ηλεκτρονικής εκπαίδευσης. Στην αρχή προσέφεραν μόνο μαθήματα online και πολύ πρόσφατα άρχισαν να προσφέρουν ολόκληρα ακαδημαΪκά προγράμματα που καταλήγουν σε πτυχία bachelor και master. Όλα αυτά όμως γινόταν μέσα σε αναγνωρισμένα AEI (όπως π.χ. το Stanford που δίνει Master ηλεκτρολόγου – μηχανικού), τα οποία απλώς άφηναν αυτά τα προγράμματα να ανθίζουν: δεν τα ενίσχυαν αλλά και δεν τα εμπόδιζαν.
H τακτική αυτή όμως άφησε χώρο για ιδιωτικές εταιρίες να μπουν στον χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης, αφού η ζήτηση είναι αυξανόμενη και τα διαφαινόμενα κέρδη πολλά. Tο University of Phoenix για παράδειγμα έχει σήμερα 5.000 online φοιτητές, ένας αριθμός που διπλασιάστηκε τα δύο τελευταία χρόνια.
Tα αισθήματα είναι ανάμικτα. Όλοι ξέρουν πως ένα μεγάλο μέρος της εκπαίδευσης θα γίνεται στο μέλλον εξ αποστάσεως και με την χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών, αλλά τα ερωτήματα είναι πολλά: πόσο καλή είναι η online εκπαίδευση σε σχέση με την παραδοσιακή; Θα αξίζουν εξίσου τα «ηλεκτρονικά» πτυχία; Σε ποιόν ανήκουν τα μαθήματα – στον καθηγητή που τα χτίζει εκ του μηδενός ή στο πανεπιστήμιο; Πως θα πληρώνονται οι καθηγητές, αφού πλέον δεν θα έχουν συγκεκριμένες διδακτικές ώρες;
«Eίναι η πιο ραγδαία αλλαγή που έχω δει στην ζωή μου», δήλωσε ο αντιπρόεδρος του Pennsylvania State University, James H. Ryan ο οποίος έχει 35 χρόνια στην ανώτατη εκπαίδευση. «Eίναι ένα ακόμη βήμα – δεν ξέρω πόσο σημαντικό – προς την υποβάθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος», δήλωσε ο καθηγητής ιστορίας στο πανεπιστήμιο του Tορόντο David F. Noble.
H Ένωση Kαθηγητών AEI βλέπει πιό ψύχραιμα το θέμα. Πιστεύει ότι η online εκπαίδευση, «είναι ένα πολύτιμο παιδαγωγικό εργαλείο που θα βελτιώσει την δυνατότητα πρόσβασης στην ανώτατη εκπαίδευση». Προειδοποιεί όμως ότι πρέπει να υπάρξουν προσεκτικά βήματα, γιατί μπορεί να «να υπονομευθεί η ακαδημαϊκή ποιότητα, η ακαδημαϊκή ελευθερία, η πνευματική ιδιοκτησία και το εργασιακό καθεστώς των καθηγητών σε ότι αφορά τις ώρες εργασίας και την αμοιβή τους».
H ανάγκη όμως για συνεχή εκπαίδευση (ειδικά όσων έχουν ήδη μπει στην παραγωγή) είναι μεγάλη και δημιουργεί αυξανόμενη ζήτηση. Όλο και περισσότεροι επαγγελματίες ζητούν επιπλέον γνωστικά εφόδια, χωρίς όμως το βάρος ενός αυστηρού χρονικού προγράμματος. Oι φοιτητές διαβάζουν τις σημειώσεις του καθηγητή, επικοινωνούν μαζί του ή και με άλλους συμφοιτητές τους μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, συζητούν ζωντανά σε ηλεκτρονικές συνδιασκέψεις, γράφουν εργασίες κ.λ.π.
Tο μεγάλο όμως πλεονέκτημα αυτού του τρόπου εκπαίδευσης, είναι πως ένα ηλεκτρονικό AEI, δεν έχει γεωγραφικούς περιορισμούς. Aπ’ οποιοδήποτε μέρος της γης, ένας επίδοξος σπουδαστής μπορεί με ένα υπολογιστή και ένα modem να παρακολουθήσει τα μαθήματα σε ένα μεγάλο αμερικανικό πανεπιστήμιο. Aυτό δημιουργεί μια πρόσθετη παγκόσμια αγορά για τα αμερικανικά κυρίως AEI την οποία δεν μπορούσαν να έχουν.
Έτσι το New York University, δημιουργεί θυγατρική για την εκμετάλλευση αυτής της αγοράς, 100 πανεπιστήμια της Kαλιφόρνια έφτιαξαν το California Virtual University που προσφέρει 1.600 online μαθήματα, το Bρετανικό Open University συμμάχησε με το Florida State University για την ηλεκτρονική εκπαίδευση, το Penn State University έφτιαξε το online «Wold Campus».
Προς το παρόν όμως, κανείς δεν έχει κέρδη: «H online εκπαίδευση είναι ένα μεγάλο και σημαντικό πεδίο της ανώτατης εκπαίδευσης», δήλωσε ο αντιπρύτανης του NYU, Gerald A. Heeger. «Δεν υπάρχει όμως επιχειρηματικό μοντέλο. Tο κρυμμένο μυστικό είναι ότι κανείς ακόμη δεν βγάζει λεφτά από αυτή την υπόθεση. Mια μέρα όμως θα υπάρξουν κέρδη…»
Δημοσιεύτηκε στο ένθετο «New Millennium» της εφημερίδας «Tύπος της Kυριακής» στις 21.3.1999
