Δεν ήταν άθρησκος ο εκλιπών πρώην πρωθυπουργός· και στην εκκλησία πήγαινε, και το κεράκι του άναβε. Δεν το έκανε προσχηματικώς, όπως κάνουν οι πολιτικοί που εκτός από μεγαλόσταυρους αναδεικνύουν και το φίλαθλο πνεύμα τους εμφανιζόμενοι στις κερκίδες των γηπέδων, ειδικώς όταν παίζει η εθνική ομάδα. Παρένθεση: το βράδυ που η Εθνική Ελλάδος έπαιζε τον κρίσιμο ημιτελικό για την κατάκτηση του Euro 2004, ο Κώστας Σημίτης με τη σύζυγό του και… 3-4 ακόμη θεατές παρακολουθούσαν αρχαία τραγωδία! Εξάλλου, ποιος μπορεί να κατηγορήσει για προσχηματική στάση έναν πρωθυπουργό που τόλμησε, κόντρα στον αριστερό-δεξιό αντιαμερικανισμό, να ευχαριστήσει δημοσίως τους Αμερικανούς; Λέμε «αριστερό-δεξιό» διότι οι πρώτοι που σηκώθηκαν στη Βουλή για να τον γιουχάρουν ήταν η «κολοκοτρωναίικη» πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας.
Με δεδομένα όλα αυτά συν το γεγονός της θρησκευτικής κηδείας του πρώην πρωθυπουργού, γεννάται ένα ερώτημα: γιατί ο Κώστας Σημίτης μπήκε στην περιπέτεια του θρησκεύματος στις ταυτότητες, ώστε να κατηγορηθεί από τον συχωρεμένο (για όλα τα κρίματά του) Χριστόδουλο ότι ήταν εκφραστής του… «άθεου Διαφωτισμού»; Δεν γνωρίζουμε κατά πόσον μπήκε ηθελημένα μόνος του. Προϋπήρξε η συνέντευξη του υπουργού Δικαιοσύνης και σεβαστού καθηγητή της Νομικής κ. Μιχάλη Σταθόπουλου και μετά η απόφαση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (15.5.2000).
Τότε υπήρξαν πολλοί, ακόμη και από το εκσυγχρονιστικό ΠΑΣΟΚ, που θεωρούσαν ότι γινόταν σπατάλη πολιτικού κεφαλαίου «για ένα ήσσονος σημασίας θέμα», τη στιγμή μάλιστα που η κυβέρνηση είχε πολλά ανοιχτά μέτωπα. Ομως ο Κώστας Σημίτης δεν είπε «άσ’ το γι’ αργότερα». Συντάχθηκε με τους αξιολογότατους νομικούς και κέρδισε τη μάχη απέναντι στις λαοσυνάξεις του δημοφιλούς Χριστόδουλου. Δεν επρόκειτο για καπρίτσιο, ούτε νομίζουμε ότι είχε κανέναν καημό για το τι γράφεται στις ταυτότητες· το 2000 ελάχιστοι είχαν σκεφθεί σε βάθος το θέμα. Ο Σημίτης στήριξε την απόφαση επειδή αυτό προέβλεπαν οι κανόνες τους οποίους ο ίδιος θέσπισε. Επί των ημερών του δημιουργήθηκαν οι Ανεξάρτητες Αρχές. Οφειλε να τις στηρίξει, ασχέτως αν αυτό θα του κόστιζε πολιτικώς. Στο κάτω κάτω της γραφής, οι πρωθυπουργοί διδάσκουν πρωτίστως διά των πράξεών τους.
Γράφονται πολλά για τον εκλιπόντα αυτές τις ημέρες· για τον εκσυγχρονισμό και τα μεγάλα έργα, για την ένταξη της Ελλάδος στην ΟΝΕ και την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ενωση, για τους Ολυμπιακούς και την εξάρθρωση της «17 Νοέμβρη». Μόνο κάποιοι ανόητοι ακροδεξιοί (ταυτολογούμε τώρα) επιχειρούν να μηδενίσουν το τεράστιο αυτό έργο. Ομως από όλες τις μεταρρυθμίσεις, η πιο γενναία ήταν η ίδρυση των Ανεξάρτητων Αρχών. Σε αντίθεση με την πλειονότητα των πρωθυπουργών που θέλουν να συγκεντρώνουν όλο και περισσότερη και δη ανέλεγκτη εξουσία, ο Ελευθέριος Βενιζέλος με τη δημιουργία του Συμβουλίου της Επικρατείας και ο Κώστας Σημίτης με τις Ανεξάρτητες Αρχές παραχώρησαν εξουσία σε θεσμούς, οι οποίοι μάλιστα έχουν και ελεγκτικό ρόλο στις αποφάσεις τους.
Αυτοί οι θεσμοί χρειάζονται γενναιότητα για να θεσπιστούν και βαθιά πολιτική βούληση για να στεριώσουν. Δεν είναι μόνο το γεγονός ότι κάθε μεγάλη μεταρρύθμιση εμφανίζει πρώτα τα προβλήματα και μόνο μακροχρονίως τις αρετές της. Ελεγκτικοί θεσμοί, όπως το ΣτΕ ή οι Ανεξάρτητες Αρχές, αποκτούν τη δική τους δυναμική που σπανίως συμπίπτει με τα σχέδια της τρέχουσας πολιτικής. Οσοι δεν το πιστεύουν ας ρωτήσουν τους ανθρώπους του πρώην πρωθυπουργού πόσους πονοκεφάλους δημιούργησε το θέμα των ταυτοτήτων και η επιμονή του πρωθυπουργού αν όχι για το θέμα αυτό καθαυτό, αλλά για τη στήριξη του μεγάλου αυτού εκσυγχρονιστικού βήματος, δηλαδή τη στήριξη των αποφάσεων των νεοσύστατων τότε Ανεξάρτητων Αρχών.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 12.1.2025