Ανασφάλεια Ντε Γκρες

Ευκόλως αιτιολογούνται οι αντιδράσεις για την πολιτογράφηση της τέως βασιλικής οικογενείας· προσοχή στο κενό μεταξύ αιτιολογώ και δικαιολογώ. Πηγάζουν από τους αρχέγονους φόβους της δημοκρατικής (ρεπουμπλικανικής είναι πιο σωστό) παράταξης, δηλαδή των αντιβασιλικών. Οι έχοντες ιστορική γνώση και μνήμη γνωρίζουν ότι τρομάξαμε να θεσπίσουμε την αβασίλευτη δημοκρατία. Τι επαναστάσεις, τι καταστροφές, τι πραξικοπήματα υπέστημεν… Ολα τα δοκιμάσαμε, αλλά κάθε λίγο και λιγάκι τσουπ… Κάποιος βασιλιάς επανεμφανιζόταν.

Βεβαίως έχουν δίκιο όσοι λένε ότι η ετυμηγορία του άψογου δημοψηφίσματος που έκανε στις 9 Δεκεμβρίου 1974 ο Κωνσταντίνος Καραμανλής είναι σαφής. Το άρθρο 1 του Συντάγματος που ψηφίστηκε το 1975 είναι επίσης ξεκάθαρο: «Tο πολίτευμα της Eλλάδας είναι Προεδρευομένη Kοινοβουλευτική Δημοκρατία». Το αυτό ισχύει και για το άρθρο 4: «Τίτλοι ευγένειας ή διάκρισης ούτε απονέμονται ούτε αναγνωρίζονται σε Ελληνες πολίτες». Επομένως δεν υπάρχει τρόπος οι εκ Γλυξμβούργου καταγόμενοι να γίνουν πρίγκιπες, βασιλείς ή ότι άλλο διάβαζαν μικροί στα παραμύθια. Το ίδιο άρθρο 4 επίσης προβλέπει ότι «οι Ελληνες και οι Eλληνίδες έχουν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις». Εξ αυτού προκύπτει ότι δεν μπορεί να δημιουργηθεί κληρονομική δημόσια θέση. Δεν μπορεί να υπάρχει δημόσιο αξίωμα που θα απαγορεύεται να το διεκδικήσει κάθε ελληνόπουλο.

Οι αντιδράσεις, όμως, εκτός από αιτιολογημένες, είναι και δικαιολογημένες. Προκύπτουν από την ανασφάλεια δικαίου που επικρατεί στη χώρα. Οι Ελληνες εμπειρικώς γνωρίζουν ότι οι νόμοι και το Σύνταγμα μπορεί να είναι ξεκάθαρα, αλλά όχι αδαμάντινα· ειδικώς με μια κυβέρνηση που δεν φημίζεται για τον σεβασμό της στους θεσμούς.

Εχει σημασία ότι αυτή η πολιτογράφηση χρειάστηκε μία μέρα, ενώ ο Γιάννης Αντετοκούνμπο περίμενε 19 χρόνια· άλλα παιδιά, ακόμη περισσότερο. Ας το προσπεράσουμε. Δεν έχει καμία απολύτως σημασία ότι το «Ντε Γκρες» μυρίζει τίτλο ευγενείας. Υπάρχει επώνυμο Δούκας. Επίσης, το «Αντε» σημαίνει στέμμα και το «Τοκούμπο», πέρα από τις θάλασσες. Συνεπώς, ο Αντετοκούνμπο είναι ο «εστεμμένος από άλλη γη» και ουδείς διαμαρτύρεται. Αν όμως ο Ελληνας που καμαρώνουμε στο ΝΒΑ ζητούσε να πολιτογραφηθεί με επώνυμο δύο λέξεων (Αντε Τοκούμπο) θα ελάμβανε την τυπική δημοσιοϋπαλληλική απάντηση: «Δεν προβλέπεται, κύριε…».

Το πρόβλημα είναι η εύκολη κάμψη των κανόνων, έστω σε ό,τι αφορά τα επώνυμα. Κάνει δικαιολογημένους τους φόβους όσων αντιδρούν στο «Ντε Γκρες». Ξέρουν, ξέρουμε, πως το τι προβλέπεται και τι όχι δεν έχει να κάνει με τους νόμους και το Σύνταγμα, αλλά με τη συγκυρία και το «μέσον» που κάποιος έχει.