Το 2021 έφυγε με μια ανδροκτονία. Παραμονή Πρωτοχρονιάς, μια 55χρονη στα Γιάννενα μαχαίρωσε τον σύντροφό της. Το εντυπωσιακό είναι ότι στην αρχή οι αστυνομικοί δεν υποπτεύθηκαν ότι ο θάνατος μπορεί να οφειλόταν σε εγκληματική ενέργεια. Πιθανώς να έχει γίνει κοινός τόπος ότι ανάμεσα στα ζευγάρια γίνονται μόνο γυναικοκτονίες.
Από μια άποψη είναι λογικό. Τον περασμένο χρόνο έγιναν 17 γυναικοκτονίες, ενώ αυτή είναι η πρώτη «συντροφοκτονία». Εδώ πρέπει να προσέξουμε τη γλώσσα. Οταν ο σύντροφος δολοφονεί έχουμε γυναικοκτονία. Οταν το φονικό γίνεται από γυναίκα, το πολύ να έχουμε συζυγοκτονία. Ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι στην περίπτωση των Ιωαννίνων δεν λειτούργησε ο δημοσιογραφικός κανόνας περί «ανθρώπου που δαγκώνει σκύλο». H σπάνια ανδροκτονία έπρεπε να τύχει μεγαλύτερης προβολής από τις συνήθεις –δυστυχώς– γυναικοκτονίες.
Το γεγονός όμως ότι, τον τελευταίο χρόνο, οι γυναικοκτονίες προβάλλονται πολύ φωτίζει μια βαθιά κοινωνική παθογένεια και αναδεικνύει την προβληματική θέση των γυναικών στην ελληνική κοινωνία. Λέμε «τον τελευταίο χρόνο», διότι το 2015 φονεύθηκαν 23 γυναίκες από άνδρες, το 2016 τα θύματα ήταν 21, το ίδιο και το 2018 κ.λπ. Πέρυσι (δηλαδή το 2021, που έκλεισε με 17 γυναικοκτονίες) ο ΣΥΡΙΖΑ ξεκίνησε τον επικοινωνιακό χαμό από το έκτο κατά σειρά θύμα.
Είναι σαφής η απόπειρα κομματικής εκμετάλλευσης αλλά δεν πειράζει, αφού έτσι αναδεικνύεται το σοβαρό πρόβλημα της έμφυλης βίας. Ετσι κι αλλιώς –και παρά τα όσα φανταζόμαστε– η καλή λειτουργία της Δημοκρατίας δεν προϋποθέτει αγαθούς παίκτες. Το αγαθό αποτέλεσμα προκύπτει από τη σύγκρουση ιδιοτελών συμφερόντων.
Το πρόβλημα ξεκινά από την υιοθέτηση του «δόγματος Τσιάρα», που θέλει κάθε σύνθετη κοινωνική παθογένεια να αντιμετωπίζεται με ιδιάζουσες ποινές. Αυτό, κατ’ αρχάς, είναι παράταιρο για την Αριστερά, η οποία για κάθε έγκλημα –από τις μολότοφ μέχρι τις στυγερές δολοφονίες– βρίσκει κοινωνικά αίτια· φτώχεια, οργή, απομόνωση κ.λπ. Κατά δεύτερον, κάθε «λύση» με ένα νόμο και ένα άρθρο κρύβει τα βαθύτερα προβλήματα. Εν προκειμένω, οι πολλές γυναικοκτονίες είναι απλώς το σύμπτωμα της παθογένειας η οποία έχει να κάνει με τη θέση που η ανατολίτικη παράδοση της χώρας μας όρισε για τις γυναίκες. Τρίτον: η ανθρωποκτονία από πρόθεση τιμωρείται με την εσχάτη των υπαρχουσών ποινών. Τι μπορεί να προσθέσει το ιδιώνυμο της γυναικοκτονίας;
Θα είναι «μια κίνηση συμβολική» λένε κάποιοι, ξεχνώντας ότι οι νόμοι δεν είναι σύμβολα, και όταν γίνονται συμβολικοί καταλήγουν επικίνδυνοι. Και για τους πολίτες, αλλά και για την ισχύ τους.