Είναι πολλοί εκείνοι που επισημαίνουν τη διαφορά της στάσης που κράτησε ο κ. Κώστας Σημίτης απέναντι στην Εκκλησία το 2001, όταν υπήρξε η σφοδρή σύγκρουση για το θρήσκευμα στις ταυτότητες, με τη χλιαρή θέση της νυν κυβέρνησης σχετικώς με τα rapid tests σε όλους τους κλειστούς χώρους πλην εκκλησιών, θέση που συμπυκνώνεται στην πρακτική: «Αν θέλετε, αν μπορείτε κι αν σας φωτίσει ο Θεός…».
Εν αρχή ας προσπεράσουμε τις αντιεπιστημονικές απόψεις ότι «άλλο η εκκλησία κι άλλο τα κομμωτήρια…», διότι ο ιός δεν κάνει πνευματικές διακρίσεις. Κολλάει περισσότερο στην εκκλησία, όπου οι πιστοί μεταλαμβάνουν με το ίδιο κουταλάκι ή ασπάζονται –ο ένας πίσω από τον άλλον– την ίδια εικόνα.
Οι διαφορές είναι μεγάλες και σχεδόν όλες εις βάρος της νυν κυβέρνησης. Πρώτον, ο κ. Σημίτης είχε να κάνει με έναν δημοφιλή, λαϊκιστή («σας πάω…», «ελάτε όπως είστε…») και εξαιρετικά εχθρικό στον ορθό λόγο Αρχιεπίσκοπο. Ο νυν Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος δεν είναι τίποτε απ’ όλα αυτά. Δεύτερον και κυριότερον. Το θέμα τριβής στις σχέσεις Εκκλησίας και Κράτους είναι γνωστό κι απειλητικό. Το βλέπουμε καθημερινώς στους μακάβριους πίνακες των δελτίων ειδήσεων· το λένε με κάθε ευκαιρία και κάθε τρόπο οι γιατροί· το ζούμε στην αγωνία των οικείων, συγγενών και φίλων μας. Αντιθέτως, η κυβερνητική θέση που οδήγησε στην αντιπαράθεση του 2001 δεν μπορούσε να έχει λαϊκή αποδοχή, αφού αφορούσε ένα θέμα άγνωστο και προπαντός αδιάφορο στους συντριπτικώς περισσότερους πολίτες. «Τι είναι τα προσωπικά δεδομένα και γιατί δεν μπορούν να υπάρχουν στις αστυνομικές ταυτότητες;». Φέξε μου και γλίστρησα δηλαδή. Σήμερα η καθολική εφαρμογή του νόμου (πρωτίστως της λογικής) θα αποσπούσε την ευαρέσκεια ακόμη και των αντιπάλων της κυβέρνησης.
Η σύγκρουση του 2001 ήταν πρωτίστως ένα μεγάλο μάθημα Δημοκρατίας. Δεν δίδαξε απλώς στον ελληνικό λαό ότι υπάρχουν «προσωπικά δεδομένα» και μάλιστα υπάρχει Ανεξάρτητη Αρχή προστασίας τους, αλλά δίδαξε την αξία του καθολικού νόμου, ότι «αν είσαι και παπάς, με την αράδα που προβλέπει η έννομη τάξη θα πας». Αντιθέτως, σήμερα πλανάται η υποψία συνδιαλλαγής, ή έστω η σιγουριά του πολιτικού κόστους που υπαγορεύει αποφάσεις.
Υπάρχει όμως μία ακόμη διαφορά, αλλά υπέρ της κυβέρνησης αυτήν τη φορά. Το 2001, μετά την αρχική δυσκολία της σύγκρουσης (να θυμηθούμε τα συλλαλητήρια εκατοντάδων χιλιάδων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη;), η δουλειά της κυβέρνησης ήταν εύκολη. Το μόνο που έπρεπε να κάνει ήταν να στείλει μια εγκύκλιο στα αστυνομικά τμήματα. Δεν είχε να αστυνομεύσει χιλιάδες ναούς για την εφαρμογή του μέτρου. Αλλά από την άλλη μεριά σάμπως μπορεί να βάλει έναν αστυνομικό σε κάθε μπαρ; Η δυσκολία της εφαρμογής του νόμου θα είχε να κάνει με το γεγονός ότι θα έπρεπε να βάλει πρόστιμα στους παραβάτες των ναών…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 6.11.2021