Η Αθήνα δεν είναι τερατούπολη μόνο από αισθητικής απόψεως. Εχει γίνει μια μαύρη τρύπα και για την οικονομία της χώρας.
Προχθές το μεσημέρι, και παρά το γεγονός ότι οι περισσότεροι Αθηναίοι λείπουν ακόμη σε διακοπές, παρατηρήθηκε κυκλοφοριακό έμφραγμα στο κέντρο της Αθήνας. Οφειλόταν στα μέτρα ασφαλείας λόγω της επίσκεψης του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου. Τα αυτοκίνητα ήταν σχεδόν σταματημένα και στις δύο βασικές αρτηρίες που οδηγούν στο Σύνταγμα (Ακαδημίας, Σταδίου) πράγμα που πρέπει να μάς βάλει σε σκέψεις. Κατ’ αρχάς φάνηκε πως η διαχείριση του συμβάντος ήταν ανεπαρκής. Είχαμε την επίσκεψη ενός ξένου πρωθυπουργού και χρειάζονταν δρακόντεια μέτρα ασφαλείας.
Ως εδώ η ΕΛ.ΑΣ. το διαχειρίστηκε σωστά, αλλά χωρίς να σκεφθεί ή να υπολογίσει τις δευτερογενείς επιπτώσεις των μέτρων της. Αφησε τους ιθαγενείς οδηγούς να τα βγάλουν πέρα μόνοι τους, μέσα στο λιοπύρι. Κι όταν αυτό συμβαίνει Αύγουστο, δηλαδή με τα μισά αυτοκίνητα στην Αθήνα, μπορούμε να φανταστούμε τι γίνεται τους άλλους μήνες. Απλώς εθιστήκαμε στην κυκλοφοριακή συμφόρηση, ώστε δεν μάς ενοχλεί να ξοδεύουμε μία ώρα κολλημένοι στο κέντρο της πόλης.
Το δεύτερο αφορά τις εναλλακτικές διαδρομές. Σα βγεις στον πηγαιμό για το κέντρο της Αθήνας, το μόνο σίγουρο είναι πως θα ’ναι μακρύς ο δρόμος. Οι εναλλακτικοί δρόμοι παράκαμψής του είναι στενοί και μονίμως φραγμένοι από διπλοπαρκαρισμένα αυτοκίνητα ή φορτηγά τα οποία πάντα και παρανόμως ξεφορτώνουν τις ώρες αιχμής. Δεν υπάρχει διέξοδος, παρά μόνο μέσω του κέντρου, όπου τα πράγματα σε ό,τι αφορά το παρκάρισμα έχουν βελτιωθεί. Οχι όσο πρέπει, αλλά τουλάχιστον δεν βλέπουμε παρκαρισμένα αυτοκίνητα σε Ακαδημίας, Πανεπιστημίου και Σταδίου. Μόνο φορτηγά που πάντα και παρανόμως ξεφορτώνουν τις ώρες αιχμής…
Το τρίτο που πρέπει να σκεφτούμε είναι η ίδια η πόλη. Αποδείχθηκε προχθές ότι ένα απλό έκτακτο γεγονός, όπως είναι η επίσκεψη κάποιου ξένου ηγέτη, μπορεί να δημιουργήσει δυσανάλογα προβλήματα. Αυτό σημαίνει ότι η πόλη λειτουργεί οριακά. Δεν μπορεί να απορροφήσει ούτε τις μικρότερες αρρυθμίες.
Πολλοί δεν θέλουν καν να σκεφτούν τι θα συμβεί σε μια έκτακτη κατάσταση, όταν θα πρέπει να μετακινηθούν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι, αλλά κάποτε οφείλουμε να σχεδιάσουμε για το χειρότερο. Κι αυτό δεν είναι αναγκαίο μόνο για την πρωτεύουσα, αλλά και για την ίδια τη χώρα.
Σήμερα, η Αττική συγκεντρώνει το 40% του πληθυσμού και παράγει το 49,9% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος. Αυτό σημαίνει αφενός ότι η χώρα είναι ευάλωτη (μια –ο μη γένοιτο– φυσική καταστροφή στην Αττική αφαιρεί το μισό της ΑΕΠ) και αφετέρου την κάνει αντιπαραγωγική. Μπορούμε να φανταστούμε πόσο υψηλότερη θα ήταν η εγχώρια παραγωγή αν γινόταν σε μεγαλύτερη γεωγραφική διασπορά; Θα υπήρχε λιγότερος κόσμος, λιγότερα αυτοκίνητα και –ναι!– πολύ λιγότερα φορτηγά. Οι εργαζόμενοι δεν θα ξόδευαν δύο ώρες προς και από τη δουλειά, θα επένδυαν πιο παραγωγικά τον χρόνο τους από το να ιδροκοπούν στη Σταδίου. Θα γινόταν καλύτερη χρήση των υποδομών και θα μειωνόταν το κόστος υπηρεσιών· όσα νοσοκομεία και να φτιάξεις στην Αθήνα, ο συνωστισμός ακυρώνει ένα μεγάλο μέρος του έργου τους.
Η Αθήνα δεν είναι τερατούπολη μόνο από αισθητικής απόψεως. Εχει γίνει μια μαύρη τρύπα και για την οικονομία της χώρας.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 18.8.2010