Tα κόλπα τέλειωσαν. Ετσι κι αλλιώς, όσα κόλπα υπήρχαν τα χρησιμοποιήσαμε τα προηγούμενα χρόνια της πλασματικής ευφορίας. Τώρα είναι η ώρα της δουλειάς και της δύσκολης αναδιάρθρωσης.
Η αλήθεια είναι ότι ένα άλλο μείγμα πολιτικής για μηδενισμό του ελλείμματος είναι πάντα εφικτό. Κατά τον ίδιο τρόπο που «ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός». Για την ακρίβεια, υπάρχουν άπειρα διαφορετικά μείγματα που θα μπορούσαν να μας οδηγήσουν, αν όχι σε μηδενικό έλλειμμα, αλλά σε έλλειμμα που θα βρισκόταν κοντά στα αποδεκτά επίπεδα του Μάαστριχτ (3%). Για παράδειγμα: Ενα άλλο μείγμα πολιτικής θα ήταν να περικόψουμε φέτος όλες τις δημόσιες δαπάνες για την παιδεία (3,5% του ΑΕΠ) και όλες τις δημόσιες δαπάνες για την υγεία (5,8% του ΑΕΠ), οπότε θα μειώναμε το έλλειμμα κατευθείαν στο 4,3% του ΑΕΠ. Θα κλείναμε τα σχολεία, τα πανεπιστήμια, τα νοσοκομεία, θα απολύαμε γιατρούς, δασκάλους και καθηγητές και θα βρισκόμασταν πολύ κοντά στον στόχο. Αν πάλι δεν δίναμε καθόλου συντάξεις, το έλλειμμα θα μηδενιζόταν αμέσως. Αυτό θα ήταν ένα άλλο μείγμα πολιτικής, το οποίο θεωρητικώς είναι εφικτό.
Το ζήτημα είναι ότι κάποιες από τις δαπάνες του κράτους θα έπρεπε να περικόψουμε, διότι με αέρια μεθανίου δεν βάφονται αυγά. Στην Ελλάδα, δυστυχώς, κυριαρχεί πάντα η αντίθετη άποψη. Οπως επί χρόνια πιστεύαμε ότι το κράτος είναι ένας μηχανισμός που παράγει λεφτά για να τα μοιράζει, έτσι και τώρα πολλοί προπαγανδίζουν ότι υπάρχει κάποιο κόλπο για να βγούμε από την κρίση δίχως στην ουσία να αλλάξουμε τίποτε, δηλαδή δίχως να θυσιάσουμε προηγούμενες συμπεριφορές. Από τα ακίνητα που θέλει να αξιοποιήσει ο κ. Αντώνης Σαμαράς μέχρι τη νεφελώδη «ανάπτυξη» που ζητούν (με το αζημίωτο) οι μεταπράτες και μέχρι την αναδιάρθρωση του χρέους που ζητούν οι κάθε λογής αριστεροί, η αντίληψη είναι η ίδια: «’νταξει, δικέ μου! Κάποιο κόλπο θα κάνουμε για να τη βγάλουμε πάλι καθαρή».
Η αλήθεια είναι ότι και πολλά ακίνητα προς αξιοποίηση υπάρχουν και η ανάπτυξη πρέπει να έρθει και πιθανότατα κάποια συμφωνία επιμήκυνσης της πληρωμής του χρέους θα πρέπει κάνουμε στο μέλλον με τους δανειστές μας. Ολα αυτά όμως έπονται του επείγοντος, που είναι η αναδιάρθρωση του κράτους και η περικοπή των δαπανών του. Διότι, όπως και να το κάνουμε, σε μια χώρα που δεν έχει κτηματολόγιο, συγκριτικά λίγα ακίνητα του Δημοσίου είναι προς άμεση αξιοποίηση. Από την άλλη, η ανάπτυξη θα χρηματοδοτηθεί, όταν θα υπάρχουν λεφτά για να συνεχίσουμε τη δημιουργία υποδομών. Και, τέλος, μια πιθανή επιμήκυνση του χρέους μπορεί να γίνει όταν οι δανειστές μας πιστέψουν ότι σοβαρευτήκαμε και δεν κινδυνεύουν να χάσουν τα λεφτά τους· όταν δηλαδή περιορίσουμε τις δαπάνες του κράτους.
Δεν υπάρχει μαγική -δηλαδή εύκολη- έξοδος από την κρίση. Αν υπήρχε θα την είχαν βρει και άλλοι και θα μάς την είχαν προτείνει. Βασικά τα λεφτά τους θέλουν να πάρουν και όχι να μας ταλαιπωρήσουν. Οι περικοπές των δαπανών, η απελευθέρωση της οικονομίας από γραφειοκρατικούς και νομικούς φραγμούς είναι ο μόνος δρόμος που έχουμε. Δεν είναι εύκολη η πορεία· καμιά αλλαγή δεν είναι εύκολη (και οι φορτηγατζήδες αλλιώς είχαν συνηθίσει) αλλά τα κόλπα τέλειωσαν. Ετσι κι αλλιώς, όσα κόλπα υπήρχαν τα χρησιμοποιήσαμε τα προηγούμενα χρόνια της πλασματικής ευφορίας. Τώρα είναι η ώρα της δουλειάς και της δύσκολης αναδιάρθρωσης.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 1.10.2010