Σε ποιον χρησιμεύουν οι διακηρύξεις του δημοσίου που δημοσιεύονται στον Τύπο;
Οποιος παρακολουθεί τον επαρχιακό Tύπο θα δει ότι είναι πλημμυρισμένος από διακηρύξεις του Δημοσίου. Πολλές φορές, μάλιστα, παρατηρείται το εξής τραγελαφικό. Για την πρόσληψη ενός εργαζομένου οκτάμηνης σύμβασης σε κάποιον δήμο δημοσιεύεται σε δύο εφημερίδες μια τεράστια καταχώριση με όλες τις προϋποθέσεις του νόμου. Αυτή κοστίζει περίπου όσο και τα λεφτά που θα πάρει συνολικά ο εργαζόμενος στους οκτώ μήνες που θα δουλεύει. Να σημειώσουμε ότι στη χρέωση των καταχωρίσεων του Δημοσίου δεν χωρούν εκπτώσεις τιμοκαταλόγου, που γίνονται πάντα στις διαφημίσεις του ιδιωτικού τομέα. Αντιθέτως, οι διακηρύξεις πληρώνονται με το διπλάσιο του εμπορικού καταλόγου.
Η δημοσίευση των διακηρύξεων είναι μέρος της άρρωστης σχέσης που έχει αναπτύξει το κράτος με τα ΜΜΕ. Βολεύει τους εκδότες που βγάζουν ένα μεροκάματο, πουλώντας ακριβά στο κράτος το χαρτί που τυπώνουν. Βολεύει τους τοπικούς άρχοντες που «κάνουν παιχνίδι» (μέχρι κι εκβιασμούς) με τον Τύπο της περιοχής τους.
Ετσι, «το κράτος ρίχνει λεφτά στην αγορά» και διατηρούνται τα προσχήματα διαφάνειας. Λέμε προσχήματα διότι ουδέποτε κάποιος που ψάχνει δουλειά (π. χ. για οδοκαθαριστής) δεν πρόκειται να ψάξει καθημερινά τις 5-8 επαρχιακές εφημερίδες που εκδίδονται στην περιοχή του για να δει ποιες συμβάσεις προκηρύσσονται. Κάποιος τοπικός πολιτικός ή πολιτευτής πληροφορεί τους ενδιαφερόμενους ότι «άνοιξε μια θέση στον τάδε δήμο. Κάνε τα χαρτιά σου και θα το τακτοποιήσω εγώ». Ολοι γνωρίζουν επίσης ότι οι τοπικοί προμηθευτές και εργολάβοι των δήμων ποτέ δεν περιμένουν τις εφημερίδες για να πληροφορηθούν ποια έργα ή προμήθειες προκηρύσσονται.
Από την άλλη, αν εξαιρέσουμε τα δέντρα, που θανατώνονται αδίκως για να δημοσιεύονται άχρηστες προκηρύξεις, αυτή η πρακτική δεν βολεύει τους ανέργους. Αυτοί μοιράζονται τα λεφτά κάθε θέσης που ανοίγει με τα έξοδα δημοσίευσης. Δεν βοηθά επίσης τον τοπικό Τύπο, επειδή τον κάνει εξαρτημένο από τα κέφια του περιφερειάρχη ή του δημάρχου. Κάθε εκδότης ξέρει ότι δημοσιεύματα που ενοχλούν την τοπική εξουσία, σημαίνουν αποκλεισμό από τη μεγαλύτερη πηγή εσόδων της επιχείρησής του. Η ύπαρξη, μάλιστα, των διακηρύξεων έχει δημιουργήσει πληθώρα εφημερίδων-φαντασμάτων στην περιφέρεια. Αυτές απλώς δημοσιεύουν αδαπάνως τα δελτία Τύπου των τοπικών αρχόντων, επί πληρωμή τις διακηρύξεις τους και τίποτε άλλο.
Οι προκηρύξεις-διακηρύξεις είναι μια πτυχή της «ρίχτε λεφτά στην αγορά ανάπτυξης» που κυριάρχησε τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα. Με πρόσχημα τη «διαφάνεια» λαθροβιούν χιλιάδες έντυπα σε ολόκληρη την επικράτεια, μη επιτρέποντας σε υγιείς επιχειρήσεις να ανθήσουν. Οταν υπάρχουν πολλά εύκολα λεφτά στην αγορά, λίγοι είναι εκείνοι που θα επιχειρήσουν να κάνουν τις εφημερίδες τους πιο περιεκτικές, πιο ελκυστικές, πιο μαχητικές. Το πιθανότερο είναι να τρέξουν στα χρήματα που μοιράζουν οι τοπικοί άρχοντες.
Στην εποχή της πληροφορικής, η δημοσίευση των διακηρύξεων στον Τύπο είναι άχρηστη. Για λόγους διαφάνειας οι προσλήψεις θα μπορούσαν να δημοσιοποιούνται από τον τοπικό ΟΑΕΔ και οι προκηρύξεις έργων ή προμηθειών από τον δικτυακό ιστότοπο του δήμου. Ετσι θα περίσσευαν περισσότερα λεφτά στο κράτος για να τα «ρίξει» με πιο αναπτυξιακό τρόπο στην αγορά. Είτε για προσλήψεις είτε για έργα και προμήθειες.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 17.8.2012