Σε πολύπλοκα συστήματα ένα μικρό ελάττωμα μπορεί να δημιουργήσει σωρευτικά πολύ μεγάλα προβλήματα.
Aν κοιτάξει κανείς το άρθρο 56 του Συντάγματος θα διαπιστώσει ότι είναι ένα από τα μακροσκελέστερα. Οι, υπό τον τίτλο «κωλύματα εκλογιμότητας», 465 λέξεις του άρθρου είναι κατά μια έννοια τα οχυρωματικά έργα του πολιτικού προσωπικού σε ανθρώπους, οι οποίοι λόγω της δημόσιας θέσης τους μπορούν να ασκήσουν επιρροή στους ψηφοφόρους, λες και οι νυν βουλευτές δεν ασκούν την ίδια ή μεγαλύτερη επιρροή. Το πιο αστείο είναι πως η διάταξη αποκλεισμού των εν ενεργεία νομαρχών, στην οποία σκόνταψε η κ. Φώφη Γεννηματά, είναι προϊόν της αναθεώρησης του 2000. Μπορεί να υπερψηφίστηκε και να χειροκροτήθηκε και από τα δύο μεγάλα κόμματα, αλλά το ΠΑΣΟΚ είχε την πρωτοβουλία να αποκλείσει τους «επικίνδυνους» για τους σταυρούς των βουλευτών νομάρχες. Μία διάταξη που πρόχειρα θεσπίστηκε και πρόχειρα ψηφίστηκε το 2000, έσκασε στα μούτρα του τότε κυβερνώντος κόμματος το 2007.
Αυτό στην οργανωσιακή θεωρία λέγεται συσσώρευση συνεπειών. Σε πολύπλοκα συστήματα ένα μικρό ελάττωμα μπορεί να δημιουργήσει σωρευτικά πολύ μεγάλα προβλήματα. Μέχρι και καταστροφές. Το βραχυκύκλωμα σε ένα λαμπάκι του πίνακα ελέγχου των αεροσκαφών μπορεί σε συγκεκριμένες συνθήκες να προκαλέσει μέχρι και την πτώση του. Ενα μικρό ελάττωμα, ένας μικρός όγκος, μπορεί προϊόντος του χρόνου να μετατραπεί σε καθολική αποτυχία.
Κάποιοι μπορεί να ισχυριστούν ότι δεν χρειάζεται η οργανωσιακή θεωρία για να εξηγηθεί η ανοησία του ΠΑΣΟΚ να θέσει επικεφαλής του ψηφοδελτίου επικρατείας την κ. Γεννηματά. Αλλοι χαιρέκακα πιθανώς θα προσθέσουν ότι ο Αρειος Πάγος πρόσφερε μια μεγάλη υπηρεσία στην πολιτική αποκλείοντας την πρώην υπερνομάρχη.
Η περίπτωση όμως αυτή είναι ενδεικτική της προχειρότητας με την οποία το πολιτικό σύστημα αντιμετωπίζει τα θέματα. Αντίστοιχη και πιο τραγική περίπτωση είναι και οι καταστροφές του φετινού καλοκαιριού. Τα μικρά ελαττώματα στην επιλογή των στελεχών της πυροσβεστικής, στις συγκεκριμένες μετεωρολογικές συνθήκες που επικράτησαν το φετινό καλοκαίρι, μεγιστοποίησαν την καταστροφή. Κάποιες επιλογές που πριν από έξι μήνες ή ένα χρόνο έμοιαζαν ασήμαντες από την άποψη των συνεπειών, έσκασαν στα μούτρα της χώρας στο φετινό δύσκολο καλοκαίρι.
Η πολιτική διαχείριση είναι εξαιρετικά σύνθετη διαδικασία και χρόνο με το χρόνο γίνεται δυσκολότερη, επειδή προστίθενται διαρκώς νέοι παράγοντες στο παιχνίδι. Γι’ αυτό οι προχειρότητες του παρελθόντος τιμωρούνται όλο και πιο γρήγορα. Δυστυχώς όμως όχι μόνο από εκείνους που τις κάνουν, αλλά και από το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 5.9.2007