Σε συνθήκες τηλεοπτικής οχλοκρατίας δεν μαθαίνουμε ποτέ τι ακριβώς δεν λειτούργησε…
Είπαμε! Να γίνουμε Ευρώπη, αλλά όχι και τόσο Βόρεια! Αυτές τις μέρες ζήσαμε ακραίες καιρικές συνθήκες για μια μεσογειακή περιοχή. Η Νότια Ελλάδα στέναξε επειδή δεν είχε πρότερη εμπειρία τέτοιων καιρικών φαινομένων. Οι συνθήκες δεν θα λογιζόταν ως ακραίες σε άλλες βόρειες και πιο ορεινές, περιοχές της χώρας, όπου καταστάσεις σαν την προχθεσινή είναι τουλάχιστον δύο φορές στην ετήσια ατζέντα τους. Όπως και να έχει το πράγμα ο χιονιάς της Παρασκευής μας επιτρέπει να βγάλουμε κάποια πρώτα χρήσιμα συμπεράσματα για το πώς το ελληνικό σύστημα αντιμετωπίζει τις κρίσεις.
1. Κατ’ αρχήν υπάρχουν οι μόνιμες ευθύνες της Πολιτείας. Μόνο που ποτέ δεν μαθαίνουμε ποια ακριβώς Πολιτεία εννοούν οι κραυγάζοντες και ποιες συγκεκριμένα είναι οι ευθύνες. Ακούμε κάθε φορά καταγγελίες από τα κανάλια, από τηλεοπτικούς δημοσιογράφους κι αγανακτισμένους πολίτες κι οδηγούς χωρίς αλυσίδες.
Βέβαια, ευθύνες, τέτοιου τύπου υπάρχουν, μόνο που κάθε φορά διογκώνονται τόσο από τα ΜΜΕ, ώστε να μην επικεντρώνονται. Σε κάθε κρίση καταλήγουμε στο βολικό συμπέρασμα «είναι απούσα η Πολιτεία», με αποτέλεσμα να την γλιτώνουν εκείνοι που είναι πραγματικά απόντες ή δεν κάνουν καλά την δουλειά τους. Σε συνθήκες τηλεοπτικής οχλοκρατίας δεν μαθαίνουμε ποτέ τι ακριβώς δεν λειτούργησε, που πρέπει να αποδοθούν ευθύνες, και ποιος πρέπει να την πληρώσει. Το αποτέλεσμα είναι να την βγάζουν όλοι καθαρή μεταθέτοντας τις ευθύνες. Το χειρότερο είναι ότι δεν αντλούνται διδάγματα, δεν εξειδικεύεται η εμπειρία, δεν διορθώνεται το σύστημα. Έτσι κάθε κρίση αναπαράγει τον εαυτό της. Η χώρα είναι άξια της τηλεοπτικής της ενημέρωσής της.
2. Για μια ακόμη φορά απεδείχθη η έλλειψη βασικών υποδομών. Δεν θα μιλήσουμε για εκχιονιστικά μηχανήματα (τα οποία κάθε Έλληνας τα ήθελε στην πόρτα του). Γι’ αυτά ορθώς τέθηκε η σχέση κόστους απόδοσης. Η Ελλάδα δεν μπορεί να κρατά και -κυρίως- να πληρώνει μηχανισμούς εκχιόνισης του μεγέθους της Φιλανδίας. Το βασικό πρόβλημα είναι η Εθνική Οδός. Η Ελλάδα συγκοινωνεί με μία μόνο αρτηρία και κάθε έμφραγμα εκεί νεκρώνει όλο το σύστημα.
Το γράψαμε και παλιότερα: «Κάθε φορά που θα βρέξει, θα χιονίσει ή οι αγρότες θα έχουν κάποια αιτήματα η Ελλάδα κόβεται στα δύο. Αυτό σε ομαλές περιόδους έχει ως αποτέλεσμα την πολύωρη ταλαιπωρία των οδηγών που κινούνται κατά μήκος της Εθνικής Οδού. Σε περιόδους κρίσεων όμως τα πράγματα σοβαρεύουν πολύ. Σε ένα πόλεμο για παράδειγμα, οι οδικές συγκοινωνίες είναι κρίσιμες για την μεταφορά στρατευμάτων και μηχανοκίνητων τμημάτων όπως και για την συνεχή λογιστική υποστήριξη των μάχιμων μονάδων. Αν κάποιος πλήξει τις (μόνιμα … μισοτελειωμένες) ΠAΘE και Εγνατία (οι οποίες σημειωτέον δεν έχουν καν παράπλευρους δρόμους για τον χειρισμό μικρότερων κρίσεων, π.χ. ενός αυτοκινητιστικού δυστυχήματος) θα γονατίσει την άμυνα της χώρας. Η “συγκέντρωση των συνεπειών” (όπως το ονομάζουν οι αναλυτές στρατηγικής) στο οδικό δίκτυο της χώρας είναι μεγιστοποιημένη.» («Tο μικρό είναι σίγουρο… “Τ.τ.Κ” 3.2.2002)
Η μόνη αρτηρία της χώρας είναι ευάλωτη. Αρκεί ένας οδηγός νταλίκας χωρίς αλυσίδες για να σταματήσει και τις εμπορευματικές μεταφορές επί μακρόν με τεράστιο κόστος.
3. Η κυβέρνηση ήταν απούσα. Ακόμη κι από τα τηλεοπτικά παράθυρα. Για παράδειγμα, το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» ήταν κλειστό και κανείς δεν υπήρχε να ενημερώσει τους πολίτες. Τα κανάλια μετέδιδαν λανθασμένα ότι γίνονται πτήσεις και περί τα άλλα λαλίστατος υπουργός Μεταφορών ήταν εξαφανισμένος. Η κυβέρνηση χθες ήταν μόνο ο κ. Μπίστης, ή έτσι έμοιαζε τουλάχιστον. Έτσι υπήρχε άπλετος τηλεοπτικός χρόνος που γέμιζε με αδιασταύρωτες ειδήσεις, εικασίες και καταγγελίες. Η κυβέρνηση δεν μπόρεσε ούτε να ενημερώσει επαρκώς τον ελληνικό λαό.
4. Η αποκέντρωση αρμοδιοτήτων στην Τοπική Αυτοδιοίκηση προσέθεσε πολυπλοκότητα στο σύστημα, αλλά τουλάχιστον προς το παρόν δεν μπορούν να βγουν συνολικά συμπεράσματα. Κάποιοι δήμοι και κάποιες νομαρχίες τα πήγαν καλά και κάποιοι όχι. Σε ένα συγκεντρωμένο σύστημα τα πράγματα θα ήταν χειρότερα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν απαιτείται καλύτερος συντονισμός των εμπλεκόμενων φορέων.
Έζησα το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου στην Κοζάνη. Χιονιάς σαν τον χθεσινό είναι συνηθισμένος σ’ εκείνα τα μέρη. Οχλαγωγία σαν κι σαν κι αυτή όμως όχι…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 15.2.2004
