Όποιο κόμμα κι αν χάσει θα έχει να αντιμετωπίσει την επόμενη μέρα τον καθρέφτη του. Ταυτόχρονα όμως οι εσωκομματικές εξελίξεις στον ηττημένο δεν θα αφήσουν αλώβητο τον νικητή. Ο ασκός του Αιόλου άνοιξε…
Ο καλός συνάδελφος κ. Γιώργος Λακόπουλος έχει πάντα πληροφορίες από πρώτο χέρι για τα τεκταινόμενα στο ΠΑΣΟΚ. Το χθεσινό του άρθρο στην εφημερίδα «Το Βήμα» τελειώνει με μια λαϊκή παροιμία που είναι στα χείλη πολλών στελεχών του ΠΑΣΟΚ: «ήρθαν τ’ άγρια να διώξουν τα ήμερα». Προς το παρόν αυτό είναι ψίθυρος εντός του ΠΑΣΟΚ. Δεν γίνεται κραυγή επειδή υπάρχει η δύσκολη εκλογική αναμέτρηση της 7ης Μαρτίου. Ο ίδιος αρθρογράφος κάνει μια εξαιρετική ανάλυση για την επόμενη μέρα των εκλογών στο ΠΑΣΟΚ. «Είναι ίσως κυνικό», γράφει ο κ. Λακόπουλος, «αλλά είναι έτσι: στην πολιτική όλα κρίνονται εκ του αποτελέσματος. Έτσι θα κριθεί και η διεύρυνση που αποφάσισε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ κ. Γ. Παπανδρέου. Πολλοί είδαν μια αριστοτεχνική προεκλογική κίνηση. Aλλοι ένα τολμηρό πολιτικό άνοιγμα που αλλάζει άρδην το σκηνικό. Κάποιοι μίλησαν για ιδεολογική ανατροπή που συνδέει αντίθετα ρεύματα. Για άλλους όμως ο προσεταιρισμός των συγκεκριμένων παραγόντων ήταν σοκ. Για κάποιους έγκλημα καθοσιώσεως. Aλλοι το εξέλαβαν ως πολιτικό λάθος. Ανάμεσα στην ικανοποίηση και την αμηχανία αναδεικνύονται ερωτήματα που μένουν μετέωρα. Σε όλες τις περιπτώσεις την απάντηση θα δώσει το αποτέλεσμα της 7ης Μαρτίου. Αν κερδίσει τις εκλογές ο κ. Παπανδρέου όλοι θα του αναγνωρίσουν ότι βάζει όχι μόνο το κόμμα του, αλλά και το σύνολο του πολιτικού κόσμου, την χώρα ολόκληρη και την ελληνική κοινωνία σε μια νέα εποχή, σε καινούργιο πολιτικό αιώνα. Αν χάσει τις εκλογές θα ακούσει να του καταλογίζουν λάθη, να ανασύρουν μνήμες του παρελθόντος, να ζητούν ευθύνες και θα πρέπει να προσπαθήσει πολύ για να συνεχίσει το εγχείρημα..» («Βήμα 13.2.2004)
Τελικά ο κ. Γιώργος Παπανδρέου ρισκάρει πολλά περισσότερα από την εκλογή της 7ης Μαρτίου με την κίνηση να εντάξει στα ψηφοδέλτια τα μισητά πρόσωπα του ΠΑΣΟΚ κ.κ. Ανδρουλάκη, Ανδριανόπουλου, Δαμανάκη, Μάνο. Ρισκάρει και την επόμενη μέρα του στο κόμμα του ΠΑΣΟΚ.
Λόγω ονόματος και εξαιτίας της εσπευσμένης ανάληψης της ηγεσίας ο κ. Γιώργος Παπανδρέου μπορούσε να περάσει αβρόχοις ποσί την επόμενη μέρα της ήττας του ΠΑΣΟΚ. Όλοι οι κομματοκράτορες (δελφίνοι και μη) θα έβριζαν τον κ. Σημίτη. Είτε για την πολιτική που άσκησε, είτε γιατί άργησε να κινήσει τις διαδικασίες διαδοχής. Ουδείς θα τολμούσε να ψέξει τον κ. Παπανδρέου. Το ΠΑΣΟΚ έτσι κι αλλιώς προς την ήττα όδευε, και το μόνο που θα μπορούσαν να καταλογίσουν στον διάδοχο ήταν το γεγονός ότι δεν μπόρεσε να σταματήσει την κατηφορική πορεία. Όλα θα παιζόταν στο ποσοστό διαφοράς των δύο κομμάτων. Πάνω από 4% θα είχε εσωκομματικό πρόβλημα. Όπως έγραψε και ο κ. Γιάννης Πρετεντέρης μια τέτοια διαφορά θα την επετύγχανε το ΠΑΣΟΚ «είτε με τον κ. Παπανδρέου αρχηγό, είτε με τον κ. Σημίτη, είτε με την Μάγια την Μέλισσα».
Με την αμφίπλευρη διεύρυνση το μετεκλογικό τοπίο στο ΠΑΣΟΚ άλλαξε. Η ήττα τώρα θα χρεωθεί στην τολμηρή πρωτοβουλία ένταξης στα ψηφοδέλτια των μισητών για το ΠΑΣΟΚ πρόσωπα. Το παλαιό ΠΑΣΟΚ θα ορμήξει. Θα μεταθέσει τις ευθύνες της ήττας στη νόθευση του … «ιδεολογικού προφίλ του Κινήματος» (αποσιωπώντας βέβαια ότι το ιδεολογικό ανφάς του Κινήματος είναι η κρατική δίαιτα). Θα υπάρξουν σοβαρότατοι κλυδωνισμοί στο ΠΑΣΟΚ μετά την ήττα. Και ο πολιτικός χρόνος να είναι πολύ περισσότερο πυκνός από τον προεκλογικό. Όποιο κόμμα κι αν χάσει θα έχει να αντιμετωπίσει την επόμενη μέρα τον καθρέφτη του. Θα πρέπει να κοιταχτεί αν και πόσο αντικατοπτρίζει τις πραγματικές συνιστώσες της κοινωνίας. Και θα πρέπει σοβαρά να πάρει θέση επί των πραγματικών διαχωριστικών γραμμών και όχι των οιονεί που απέμειναν από τον εμφύλιο και τον ψυχρό Πόλεμο. Οι κινήσεις του κ. Γ. Παπανδρέου θέτει την πολιτική επί πραγματικών διλημμάτων. Την φέρνει στα μέτρα της κοινωνίας και όχι του «μαντριού» που μέχρι σήμερα είχαμε συνηθίσει.
Θα υπάρξει όμως ταυτόχρονα και παράλληλη διεργασία. Οι εσωκομματικές εξελίξεις στον ηττημένο δεν θα αφήσουν αλώβητο τον νικητή. Ο ασκός του Αιόλου άνοιξε. Το τέλος της μεταπολίτευσης και των μεταπολιτευτικών κομμάτων ξεκίνησε -και πιθανότατα θα ολοκληρωθεί μετά τις εκλογές…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 14.2.2004
