Οι εικόνες που έρχονται από τον Ινδικό Ωκεανό είναι φριχτές. Ο ανθρώπινος πόνος δεν μπαίνει στο καντάρι της στατιστικής. Ένας αδικοχαμένος άνθρωπος αξίζει όσο χίλιοι, και όσο ένα εκατομμύριο. Μόνο που πάνω σε αυτές τις εικόνες και σε αυτές τις στατιστικές της φρίκης κάποιοι βγάζουν τις δεισιδαιμονίες τους στο παζάρι.
Το 1556 η επαρχία Σαντσί της Κίνας επλήγη από έναν άγνωστου ισχύος σεισμό. Οι νεκροί απ’ αυτή τη δόνηση, υπολογίζονται στους 830.000. Είναι ένα τεράστιο νούμερο ακόμη και με τα σημερινά δεδομένα. Αν, μάλιστα, συνυπολογίσουμε ότι ο πληθυσμός της γης ήταν τον 16ο αιώνα περί τα 400 εκατομμύρια ψυχές, αυτό σημαίνει ότι από ένα σεισμό εξολοθρεύτηκε το δύο τοις χιλίοις του παγκόσμιου πληθυσμού. Μια, αντίστοιχη σε ποσοστό, ανθρωπιστική καταστροφή σήμερα θα έπαιρνε 12 εκατομμύρια ψυχές.
Οι εικόνες που έρχονται από τον Ινδικό Ωκεανό είναι φριχτές. Ο ανθρώπινος πόνος δεν μπαίνει στο καντάρι της στατιστικής. Ένας αδικοχαμένος άνθρωπος αξίζει όσο χίλιοι, και όσο ένα εκατομμύριο. Μόνο που πάνω σ’ αυτές τις εικόνες και στις στατιστικές της φρίκης κάποιοι βγάζουν τις δεισιδαιμονίες τους στο παζάρι (θρησκευτικές, οικολογικές κ.ά.) παρουσιάζοντας θεωρίες που λίγη σχέση έχουν με την πραγματικότητα. Έτσι αναπτύσσεται ένας αγοραίος ανορθολογισμός που δεν σχηματοποιεί ακόμη θεωρίες συνομωσίας, αλλά ας είμαστε βέβαιοι: σύντομα θα τις ακούσουμε κι αυτές. Έτσι αυτές τις μέρες κυκλοφορούν τα πλέον απίθανα πράγματα:
Κάθε Χριστούγεννα κάτι συμβαίνει! Φυσικά, αλλά πάλι και κάθε Σεπτέμβριο κάτι δεν συμβαίνει; Σάμπως δεν συμβαίνει και κάθε Μάρτιο ή κάθε Απρίλιο; Μπορεί να είχαμε δύο διαδοχικούς και πολύνεκρους σεισμούς πέρυσι και φέτος την δεύτερη ημέρα των Χριστουγέννων, αλλά το 2001 δεν καταγράφηκε ούτε πλημμύρα. Οπότε οι κανονικότητες που κάποιοι επικαλούνται δεν είναι παρά μια απλή σύμπτωση.
Δεν έχει ξαναγίνει τέτοιο κακό! Η καταγεγραμμένη ιστορία άλλα δείχνει. Πέρα από τον σεισμό του 1556, στην Κίνα το 1976 σκοτώθηκαν επίσης από σεισμό 255.000 άνθρωποι, το 1138 στη Συρία 230.000 άνθρωποι, το 1948 στο Τουρκμενιστάν 110.000 κ.λ.π. Το «κακό» είναι στην ημερήσια διάταξη της ανθρωπότητας και δυστυχώς θα πληθαίνει για πολύ συγκεκριμένους και πραγματιστικούς λόγους. Η γη πυκνοδομείται ταχύτατα και οποιαδήποτε φυσική μεταβολή επηρεάζει άμεσα κάποια από τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Με άλλα λόγια μπορεί πριν 300 ή 1.000 χρόνια να υπήρξε ένας αντίστοιχος σεισμός στον Ινδικό Ωκεανό και να δημιουργήθηκαν τέτοια και ίσως μεγαλύτερα τσουνάμι. Μόνο που τότε δεν υπήρχε κανείς εκεί να καταγράψει το φαινόμενο. Τα περισσότερα από αυτά τα νησιά ήταν ακατοίκητα και δεν παρέσυραν ούτε ανθρώπους, ούτε ξενοδοχεία πάνω στο κύμα.
Η φύση εκδικείται! Η νέα θεολογία έχει αποκτήσει πλέον οικολογικά χαρακτηριστικά. Η φύση προσωποποιείται. «Το παγκόσμιο σύστημα μας έχει μια αλαζονεία που προκαλεί τη δύναμη της φύσης», έγραψε στην εφημερίδα «The Times» ο William Rees-Mogg. «Σαν να τσιμπάμε και να στρίβουμε τη μύτη της φύσης, θέλοντας να δείξουμε ποιος είναι πραγματικά το αφεντικό». Θαυμάσιο απόσπασμα ως λογοτεχνία. Τι σχέση έχει όμως με την πραγματικότητα;
Κατ’ αρχήν το «παγκόσμιο σύστημα» είμαστε όλοι εμείς που θέλουμε πολύ και φθηνό πετρέλαιο, ρεβεγιόν σε εξωτικά μέρη, δύο DVD και τρία αυτοκίνητα. Επίσης δεν θέλουμε να βλέπουμε φτωχούς και δυστυχισμένους ανθρώπους στον Τρίτο Κόσμο, οπότε θέλουμε κι εκεί ανάπτυξη, κάτι που συνεπάγεται μεγαλύτερη κατανάλωση πόρων. Το αριστερό δόγμα που θέλει και την φύση ολάκερη και τον Τρίτο Κόσμο χορτάτο είναι απλώς για λαϊκή κατανάλωση. Ακόμη κι αν μαγικά εξαλειφόταν αύριο οι λιμοί, το πρώτο πράγμα που θα ζητούσαν οι νέο-χορτάτοι του Τρίτου Κόσμου θα ήταν αυτοκίνητο κι εξοχικό. Και καλά θα κάνανε: Η ανθρώπινη επιθυμία δεν έχει όρια. Ας διδαχθούμε από το τι γίνεται τώρα στην Κίνα. Από την άλλη η φύση απλώς κάνει τη δουλειά της. Ούτε εκδικείται ούτε ευεργετεί. Είναι ένα χαοτικό σύστημα που επηρεάζεται από χιλιάδες παράγοντες και από την ανθρώπινη δραστηριότητα.
Κακούργος καπιταλισμός! Σύμφωνα με το editorial της «Αυγής», «ο υπερβολικά μεγάλος αριθμός των νεκρών επισημαίνει τα πολιτικά αδιέξοδα μιας ανάπτυξης που δεν αναγνωρίζει το δικαίωμα της ασφαλούς ζωής στην πλειοψηφία του πλανήτη» («Αυγή» 28.12.2004) Δεν έχει άδικο! Αν δεν υπήρχε ο καπιταλισμός η εργατική τάξη δεν θα πήγαινε στον παράδεισο με 1.000 ευρώ τη σεζόν, οπότε δεν θα είχαμε τόσα θύματα. Οπότε όλοι μαζί μπορούμε να αναφωνήσουμε: «ένας είναι ο εχθρός, ο καπιταλισμός»…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 29.12.2004