Κουίζ: Πόσοι πριν από τις δραματικές εξελίξεις της Παρασκευής ήξεραν ότι υπήρχε η τροπολογία Πάχτα; Μόνο οι αναγνώστες των εφημερίδων.
Το βράδυ της Παρασκευής υπήρχαν πολλά μποφόρ για την κυβέρνηση. Η επικοινωνιακή καταιγίδα που είχε να αντιμετωπίσει ήταν σε ένταση αντίστοιχη της «μετεωρολογικής βόμβας» που έπληξε τη χώρα τα τελευταία εικοσιτετράωρα. Οι ειδήσεις διαδεχόταν η μία την άλλη, οι αντικρουόμενες δηλώσεις των βουλευτών φόρτιζαν το κλίμα και οι παρουσιαστές των δελτίων έδιναν τον ρυθμό άνοιγαν τον ένα μετά τον άλλο λάκκο στους οποίους έπεφτε το κυβερνών κόμμα. Την Παρασκευή οι πολιτικές εξελίξεις πήραν δραματική τροπή και καθοδηγήθηκαν από την τηλεόραση. Αυτό μας επιτρέπει να βγάλουμε κάποια πρώτα συμπεράσματα, τα οποία μπορεί να είναι κοινός τόπος σε χώρες με τηλεοπτική παράδοση, αλλά -όπως απέδειξε και η πρόσφατη συζήτηση περί επικοινωνιακών καταιγίδων- δεν είναι καθόλου γνωστά στην Ελλάδα.
Συμπέρασμα πρώτο. Επικοινωνιακές καταιγίδες υπάρχουν αλλά δεν λειτουργούν υπέρ ή του ενός ή του άλλου κόμματος. Χθες, ο τηλεοπτικός σταθμός «Alpha» -o ίδιος που είχε τον μεγαλύτερο αριθμό έκτακτων δελτίων για τις (κατά Πολύδωρα) «αφιξοαναχωρήσεις» από το Καστρί του κ. Γιώργου Παπανδρέου- ήταν εκείνος που είχε τα περισσότερα έκτακτα δελτία για την υπόθεση Πάχτα και το μεγαλύτερο σε μάκρος κεντρικό δελτίο το οποίο κατέληξε μονοθεματικό. Όσοι λοιπόν έβλεπαν συνομωσίες, πίσω από τις μόνιμες υπερβολές της τηλεόρασης, πρέπει να το ξανασκεφτούν. Η τηλεόραση και δη η ελληνική είναι υπερβολική. Είτε παρουσιάζει τον πόλεμο στο Ιράκ, είτε τη διαδοχή στο ΠΑΣΟΚ, είτε την υπόθεση Πάχτα.
Συμπέρασμα δεύτερο. Στην τηλεοπτική εποχή το πολιτικό κλίμα γίνεται εξαιρετικά ρευστό. Πριν δύο εβδομάδες η τηλεόραση είχε χαρίσει ευφορία στους οπαδούς του ΠΑΣΟΚ με την διαδοχή. Χθες και την ερχόμενη τουλάχιστον εβδομάδα η τηλεόραση θα σκορπίσει στο ίδιο κοινό κατήφεια. Το πολιτικό κλίμα όμως που διαμορφώνει η τηλεόραση είναι εξαιρετικά βραχυχρόνιο. Η τηλεόραση δημιουργεί εντάσεις (θετικές ή αρνητικές) για κάποιο κόμμα, ο Τύπος δημιουργεί μακροχρόνια πολιτική δυναμική. Τα «θαύματα της μικρής οθόνης» κρατούν τρεις μέρες.
Συμπέρασμα τρίτο. Σε ότι αφορά τις πολιτικές ευθύνες, οι τηλεοπτικές δίκες είναι ανηλεείς και δημόσιες. Δεν υπάρχουν δικονομικοί κανόνες, αλλά δεν υπάρχει επίσης και ζήτημα δεοντολογίας (όπως υπάρχει στις τηλεοπτικές δίκες που γίνονται για ποινικά αδικήματα). Δουλειά των δημοσιογράφων είναι να ρωτούν και να παίρνουν απαντήσεις. Δουλειά των πολιτικών είναι να δίνουν εξηγήσεις για τις πράξεις τους σε κάθε πολίτη -δηλαδή εργοδότη τους- που τους ερωτά και φυσικά στους δημοσιογράφους.
Συμπέρασμα τέταρτο (που ξεκινά με ένα κουΐζ): Πόσοι πριν από τις δραματικές εξελίξεις της Παρασκευής ήξεραν ότι υπήρχε η τροπολογία Πάχτα; Μόνο οι αναγνώστες των εφημερίδων. Πόσοι απ’ όσους παρακολούθησαν τηλεόραση το βράδυ της Παρασκευής γνωρίζουν τι ακριβώς προβλέπει η τροπολογία Πάχτα; Μόνο οι αναγνώστες των εφημερίδων. Η τηλεόραση θέλει δράμα ένταση για να προβάλει ένα θέμα. Τα ουσιαστικά θέματα που κρύβονται σε πολύπλοκες κανονιστικές διατάξεις δεν μπορούν να γίνουν αντικείμενο της τηλεοπτικής δημοσιογραφίας. Είναι η φύση του μέσου να απλοποιεί και να δραματοποιεί τις καταστάσεις. Η ουσιαστική ενημέρωση λοιπόν περνά μέσα από τον γραπτό Τύπο.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 25.1.2004
