Δημιουργείται μια περίεργη ηθική πλειοψηφία στη χώρα η οποία έχει περισσότερο να κάνει με τη ρήση του Ιταλού σκηνοθέτη Βιτόριο Ντε Σίκα: «Η ηθική αγανάκτηση είναι στις περισσότερες περιπτώσεις 2% ηθική, 48% αγανάκτηση και 50% ζήλια».
Το καλό είναι ότι ξεφεύγουμε από το στερεότυπο «Φονιάδες των λαών, Αμερικάνοι». Το χειρότερο είναι ότι αποκτάμε ένα καινούριο: «Κυβερνήτες των λαών, Αμερικάνοι». Σύμφωνα με την έρευνα της «Κάπα Research», που δημοσιοποίησε χθες ο τηλεοπτικός σταθμός ΑΝΤ1, το 48,3% -δηλαδή ένας στους δύο Έλληνες- πιστεύουν ότι την μεγαλύτερη εξουσία στη χώρα την έχουν οι ΗΠΑ. Ακολουθούν κατά πόδας οι κ.κ. Στάη, Ζαχαρέα, Χατζηνικολάου, Ευαγγελάτος, κ.λ.π. οι οποίοι μάλιστα υπερτερούν του κ. Καραμανλή κατά δέκα ποσοστιαίες μονάδες. Ήτοι: 46,5% των Ελλήνων πιστεύουν ότι τη μεγαλύτερη εξουσία έχουν οι τηλεοπτικοί σταθμοί και μόλις 37,8% πιστεύουν ότι πραγματικός κυβερνήτης είναι ο πρωθυπουργός. Έτσι μπορεί αστήρικτα να απαντήθηκε το μεγάλο ερώτημα της μετεμφυλιακής εποχής -«ποιος κυβερνά αυτή τη χώρα;»- αλλά δημιουργείται ένα νέο: αυτοί οι 46 στους 100 Έλληνες που πιστεύουν ότι τη μεγαλύτερη εξουσία στη χώρα έχουν οι τηλεοπτικοί σταθμοί, γιατί πάνε και ψηφίζουν; Δεν θα αρκούσε να κάνουν απλώς ζάπινγκ;
Το πρώτο στοιχείο από την έρευνα της «Κάπα Research» πρέπει σοβαρά να μας προβληματίσει: η ελληνική κοινωνία είναι μια κοινωνία σε σύγχυση. Για παράδειγμα: 24,7% πιστεύει ότι η διαπλοκή συνδέεται περισσότερο με το ΠΑΣΟΚ ενώ το 46,2% με όλο το πολιτικό σύστημα (το 26,1% πιστεύει ότι συνδέεται και με τα δύο μεγάλα κόμματα). Αν πραγματικά το πιστεύουν, τότε γιατί καταψήφισαν το ΠΑΣΟΚ; Για να σπάνε πλάκα κατά την κατ’ αυτούς αλλαγή φρουράς της διαπλοκής; Και πως συμβιβάζεται αυτό με το έτερο εύρημα της έρευνας που θέλει 50,5% τω πολιτών να αποφαίνονται ότι «Η ΝΔ και ο Καραμανλής θέλουν πραγματικά να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα», ενώ 43,2% λέει ότι «θέλουν να προωθήσουν άλλα επιχειρηματικά συμφέροντα»;
Το δεύτερο στοιχείο που πρέπει να σκεφθούμε είναι η αναπαραγωγή των στερεότυπων που κυριαρχούν στην ελληνική κοινωνία. Το ότι «μας κυβερνούν οι Αμερικάνοι» είναι μια παλιά αριστερή ιδεοληψία που ζει και βασιλεύει χρόνια σ’ αυτή τη χώρα. Το ότι μας κυβερνούν οι καναλάρχες είναι απόρροια όλων των νεόκοπων συζητήσεων για τον ρόλο των ΜΜΕ στη Δημοκρατία. Το ότι ένας στους δύο Έλληνες πιστεύει ότι η διαπλοκή εμποτίζει ολόκληρο το πολιτικό σύστημα είναι μια μηδενιστική προσέγγιση που θα την πληρώσουμε στο άμεσο μέλλον.
Η συζήτηση πλέον για τη διαπλοκή γίνεται εξαιρετικά θολή. Έχει δημιουργηθεί στην ελληνική κοινωνία ένα καλβινιστικού τύπου ηθικό πρόταγμα που θέλει ύποπτη κάθε σχέση με επιχειρήσεις ή επιχειρηματίες. Θεωρητικά, βέβαια όλοι ισχυρίζονται ότι χρειαζόμαστε επενδύσεις και επενδυτές. Οι τελευταίοι όμως πρέπει έτσι κι αλλιώς να περάσουν μέσα από κάποιες διαδικασίες του δημοσίου -έστω να βγάλουν μια απλή άδεια, βρε αδελφέ! Οποτεδήποτε όμως κάποιος επιχειρηματίας περάσει αλώβητος τις συμπληγάδες της γραφειοκρατίας κάποιοι πολιτικοί θα κατηγορηθούν για «διαπλοκή». Το χειρότερο: ο κόσμος θα πιστέψει την κατηγορία.
Δημιουργείται μια περίεργη ηθική πλειοψηφία στη χώρα η οποία έχει περισσότερο να κάνει με τη ρήση του Ιταλού σκηνοθέτη Βιτόριο Ντε Σίκα: «Η ηθική αγανάκτηση είναι στις περισσότερες περιπτώσεις 2% ηθική, 48% αγανάκτηση και 50% ζήλια». Αυτή εκτός του γεγονότος ότι δεν πρόκειται να αφήσει καμιά κυβέρνηση να κυβερνήσει, γίνεται μέρα με τη μέρα τροχοπέδη σε κάθε πρόοδο. Αυτή η συζήτηση για την διαπλοκή και τη διαφθορά ξεστρατίζει σε επικίνδυνα για τη χώρα μονοπάτια. Καιρός είναι να την σκεφτούμε καλύτερα…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 2.11.2004
