Αφού καμαρώσαμε τους μαθητές με τις ομοιόμορφες στολές τους, αφού τους ευχηθήκαμε -«άντε και του χρόνου!» – δεν τους ρωτάμε κι όλας γιατί παρελάσανε ή έστω τι γιορτάσαμε χθες;
Ωραία! Τους είδαμε και τους καμαρώσαμε. Πολλοί θα χάρηκαν ιδιαίτερα βλέποντας τα βλαστάρια τους να παρελαύνουν με βήμα στρατιωτικό, υπό στρατιωτικούς παιάνες. Αφού τους καμαρώσαμε λοιπόν με τις ομοιόμορφες στολές τους, αφού τους ευχηθήκαμε -«άντε και του χρόνου!» – δεν τους ρωτάμε κι όλας γιατί παρελάσανε; Ή έστω, τι γιορτάσαμε χθες;
Απ’ ότι αποδεικνύουν οι έρευνες το πιθανότερο είναι να μας απαντήσουν ότι παρελάσανε επί τη ευκαιρία του Ευαγγελισμού ή του πολέμου κατά των Τούρκων. Σύμφωνα με μια έρευνα που έκαναν οι εκπαιδευτικοί κ.κ. Χρήστος Κάτσικας και Κώστας Θεριανός μόνο ένας στους τέσσερις μαθητές γυμνασίου (24%) έχει ικανοποιητική γνώση για την 28η Οκτωβρίου του 1940. Το 20% πλήρη άγνοια και το 33% τα μπερδεύουν. Όπως αναφέρουν στο υπό έκδοση βιβλίο τους «Η εκπαίδευση της αμάθειας» (εκδόσεις Gutenberg. Προδημοσίευση: «Παρελαύνοντας με τη σημαία της άγνοιας», εφ. «Το Βήμα» 27.10.2004) το 45% των μαθητών δεν γνωρίζει απολύτως τίποτε για τον ελληνοϊταλικό πόλεμο, 38% γνωρίζει ελάχιστα, 6% μπερδεμένα και μόνο 11% ικανοποιητικά. Κάποιοι μάλιστα ανέφεραν ότι την 28η Οκτωβρίου ξεκίνησε ο πόλεμος κατά των Τούρκων, δεν ήταν σίγουροι αν το «ΟΧΙ» το είπαμε κατά των Ιταλών ή των Γερμανών και κάποιοι …γιόρτασαν τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου!
Τα άσχημα νέα δεν τελειώνουν εδώ. Ζητήθηκε από τους μαθητές να απαντήσουν σε ερώτηση κρίσεως «τι όπλα πιθανολογούν ότι χρησιμοποιήθηκαν στον Πελοποννησιακό Πόλεμο, στους Περσικούς Πολέμους, στις Σταυροφορίες και στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Δύο σους δέκα δεν απάντησαν καθόλου. Αλλά «και οι μαθητές που απάντησαν», αναφέρει στο ρεπορτάζ της η κ. της η κ. Μάρνυ Παπαματθαίου, «έδειξαν να διακατέχονται από τραγική ιστορική σύγχυση. Στα γραπτά “βρέθηκαν” ξιφολόγχες, μολότοφ και πυρηνικές βόμβες να χρησιμοποιούνται στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Χαντζάρια και τουφέκια εμφανίστηκαν στα χέρια των Αθηναίων και των Σπαρτιατών κατά τον Πελοποννησιακό Πόλεμο, τουφέκια στους Περσικούς Πολέμους, ενώ ορισμένοι μαθητές απεφάνθησαν ότι και οι σταυροφόροι χρησιμοποιούσαν τη θρυλική σάρισα της μακεδονικής φάλαγγας.»
Ωραία λοιπόν! Τους καμαρώσαμε στην παρέλαση. Χάρηκαν και οι γονείς -κάποιοι από τους οποίους μάλιστα πολέμησαν για να μην πέσει η σημαία σε χέρια αλλόφυλων. Μήπως μετά την αγαλλίαση ήρθε η ώρα να προβληματιστούμε πως κάνουμε τις εθνικές εορτές και τι θέλουμε πραγματικά να επιτύχουμε μ’ αυτές; Διότι αν τις συγκεκριμένες γιορτές τις κάνουμε για να χαίρονται και να καμαρώνουν οι γονείς (σημαιομάχοι και μη) μια χαρά πάμε! Δεν πρέπει να αλλάξει τίποτε! Να συνεχίσουμε τα ταρατατζούμ, κι ας παρελαύνει κάθε μαθητής για τον δικό του λόγο: άλλος για τον Ευαγγελισμό, άλλος για τον Μακεδονικό Αγώνα, κι άλλος για την αλλαγή της … ώρας! Αν όμως θεωρούμε ότι οι εθνικές επέτειοι υπηρετούν την μνήμη, ότι είναι εκπαιδευτική διαδικασία, ότι είναι μεταφορά της ιστορικής γνώσης από τους παλιότερους στους νεώτερους, τα έχουμε θαλασσώσει. Πετύχαμε το στόχο μόνο κατά 20%.
Πολλοί έσχιζαν τα ιμάτιά τους από την «προσβολή» να σηκώσει αλλοδαπός τη σημαία. Ακόμη περισσότεροι εκρήγνυνται με την πρόταση της κατάργησης των μαθητικών παρελάσεων. Βαστάνε σφιχτά τους τύπους διότι αγνοούν ή δεν θέλουν να αντικρίσουν την ουσία. Όσο ευθυτενή κορμοστασιά και να ‘χουν τα απελέκητα ξύλα δεν παύουν να παραμένουν κούτσουρα. Αυτή η χώρα δεν χρειάζεται νέους που σηκώνουν τη σημαία χωρίς να ξέρουν τίποτε γι’ αυτή, χωρίς να κατέχουν το βασικότερο συστατικό της συλλογικότητας μας που είναι η ιστορική μνήμη.
Μπορούμε λοιπόν να καμαρώνουμε όσο θέλουμε στις παρελάσεις και να τις πληρώνουμε πανάκριβα όπως φαίνεται από τα στοιχεία του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας. Καλά όμως είναι να γνωρίζουμε ότι πέρα από την τέρψη κάποιων γονέων, ουσιαστική υπηρεσία στον τόπο δεν προσφέρουμε. Δεν είναι στραβός ο γιαλός της γνώσης των μαθητών, εμείς στραβά τους αρμενίζουμε. Τους κάνουμε τυπικούς σημαιοφόρους και ουσιαστικά αμνήμονες. Καιρός είναι να προβληματιστούμε σοβαρά, γιατί χώρα χωρίς μνήμη είναι χώρα χαμένη κι ας ανεμίζει τα λάβαρα σε επετείους, ή στο μπούστο ωραίων γυναικών…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 29.10.2004
