H «Wall Street Journal» έφερε αντιμέτωπους στην δημιουργία χαρτοφυλακίου εννιά … επενδυτές: 4 επαγγελματίες χρηματιστές, 4 ερασιτέχνες και έναν… πίθηκο.
Πολλοί ευφυολόγησαν ότι το διαδίκτυο έδωσε de facto την απάντηση στο ερώτημα: «Σήμερα υπάρχουν εκατομμύρια πίθηκοι με πληκτρολόγιο», έγραψε ο Blair Houghton, «αλλά το internet δεν μοιάζει καθόλου με Σέξπιρ».
Τώρα μάλλον πρέπει να ερωτηθεί το αντίθετο. Αν βάλουμε χίλιους χρηματιστές, υπάρχει περίπτωση να κάνουν καλύτερο χαρτοφυλάκιο από ένα πίθηκο; Αυτό είναι το ερώτημα που προκύπτει από τον πρωτότυπο πείραμα που έκανε η βίβλος των επενδυτών, η «Wall Street Journal». Η μεγάλη εφημερίδα έφερε αντιμέτωπους στην δημιουργία χαρτοφυλακίου εννιά … επενδυτές: 4 επαγγελματίες χρηματιστές, 4 ερασιτέχνες και έναν… πίθηκο.
Κατ’ αρχήν έδεσαν τα μάτια του πιθήκου και τον έβαλαν να πετάξει τέσσερα βελάκια στις χρηματιστηριακές σελίδες της Wall Street Journal. Έφτιαξαν έτσι ένα τυχαίο χαρτοφυλάκιο τεσσάρων μετοχών. Στη συνέχεια, οι δύο τετραμελείς ομάδες ανθρώπων επέλεξαν (προφανώς με επιστημονικά και διαισθητικά κριτήρια) από τέσσερις μετοχές. Δημιουργήθηκαν έτσι τελικά ένα «επαγγελματικό», ένα «ερασιτεχνικό» κι ένα «μαϊμού» χαρτοφυλάκιο. Τα τρία χαρτοφυλάκια αξιολογήθηκαν στο τέλος του εξάμηνου. Το αποτέλεσμα θα έκανε τον Δαρβίνο υπερήφανο: ο πίθηκος κέρδισε τις δύο ομάδες ανθρώπων – επαγγελματιών και ερασιτεχνών χρηματιστών και μάλιστα με μεγάλη διαφορά!
Tο πείραμα βέβαια είχε στόχο να εξετάσει την θεωρία του Burton Gordon Malkiel ενός καθηγητή οικονομικών στο Princeton, ο οποίος το 1973 στο βιβλίο του «A Random Walk Down Wall Street» (Ένας τυχαίος περίπατος στη Wall Street) παρουσίασε την θεωρία των αποδοτικών αγορών, σύμφωνα με την οποία μπορούμε να ελέγξουμε την υγεία της αγοράς αν ο πίθηκος με τα βελάκια κάνει εξίσου αποδοτικό χαρτοφυλάκιο με τους επαγγελματίες του κλάδου. Aν το τυχαίο χαρτοφυλάκιο του πιθήκου έχει χαμηλότερες αποδόσεις από εκείνες των επαγγελματιών επενδυτών τότε κατά τον Malkiel κάτι σάπιο υπάρχει στην συγκεκριμένη αγορά. Bέβαια η θεωρία δεν μπαίνει καν στον κόπο να συζητήσει την πιθανότητα μεγαλύτερων αποδόσεων του πιθήκου από τους επαγγελματίες χρηματιστές. Aυτή η περίπτωση ίσως εξηγείται από ένα βιβλίο του 19ου αιώνα, την «Kαταγωγή των ειδών» του Kάρολου Δαρβίνου
Δημοσιεύτηκε στο ένθετο «New Millennium» της εφημερίδας «Tύπος της Kυριακής» στις 17.6.2001
