Η επανάσταση με… σήμα τον πιγκουΐνο
Το 1991 ένας άσημος προγραμματιστής ονόματι Linus Torvalds φτιάχνει ένα λειτουργικό πρόγραμμα που ονομάζεται Linux. Διαφέρει από τα υπόλοιπα που κυκλοφορούν στην αγορά σε δύο πράγματα: 1) το Linux έχει «ανοιχτό κώδικα» (την καρδιά δηλαδή του προγράμματος) που σημαίνει οποιοσδήποτε προγραμματιστής μπορεί να το αλλάξει ή να το βελτιώσει 2) διανέμεται δωρεάν μέσω του διαδικτύου. Η επιτυχία του Linux ήταν άμεση, τόση που δεν μπορούσαν καν να ονειρευτούν οι οπαδοί του «Κινήματος για Ελεύθερο Λογισμικό», μιας οργάνωσης που ιδρύθηκε το 1984 με στόχο να προπαγανδίσει την ιδέα ότι «η πληροφορία πρέπει να είναι ελεύθερη». Η αποδοχή και η βελτίωση του προγράμματος ήταν τόσο μεγάλη που δεν υπήρχε καν στα όνειρα του Richard Stallman (προέδρου του Free Software Foundation), αλλά ούτε καν στους εφιάλτες του Bill Gates. Σε δέκα μόλις χρόνια το πρόγραμμα που είχε 10.000 σειρές κώδικα έφτασε να έχει 2 εκατομμύρια, οι χρήστες έφτασαν τα 9 εκατομμύρια και περί τους 15.000 προγραμματιστές σ’ όλο τον κόσμο εργάζονται για την βελτίωσή του. Οι μισοί και πλέον Internet servers στον κόσμο χρησιμοποιούν κάποια έκδοση Linux, ενώ εταιρίες όπως η ΙΒΜ το προσφέρουν εναλλακτικά με τα Windows της Microsoft.
Η εταιρία του Gates, που κυριαρχεί στην αγορά λειτουργικών συστημάτων, κατ’ αρχήν μειδίασε. Περί τα τέλη της δεκαετίας του 1990 άρχισε να ανησυχεί. Σήμερα είναι πανικοβλημένα οργισμένη. Ενώ όλα τα χρόνια είχε ως σημαία της την ελευθερία στην αγορά λογισμικού, τώρα ζητά κρατική προστασία από τον … αθέμιτο ανταγωνισμό. Σύνθημά της φυσικά, είναι το «πατρίς, θρησκεία και copyright». Αιτιολογεί τις αξιώσεις της λέγοντας ότι το κίνημα για ανοιχτό κώδικα «υπονομεύει τον εθνικό νόμο περί πνευματικής ιδιοκτησίας». Σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο της εταιρίας Graig Mundie, ο οποίος εκλήθη να μιλήσει με τον Richard Stallman σε ανοιχτή διαδικασία στο New York University, το λογισμικό χωρίς copyright πλήττει τις εξαγωγές των ΗΠΑ, που δεν θα είναι Microsoft, αλλά θα είναι δωρεάν. Θα μπορούσε να παραφράσει τα λόγια του διευθύνοντος την General Motors: «Ότι είναι καλό για την Microsoft, είναι καλό και για την Αμερική».
Ο παλιός συμφοιτητής του Bill Gates στο Harvard, Richard Stallman (που χαρακτηρίζεται από τους επικριτές του από «κλέφτης» μέχρι «κομουνιστής») το διασκεδάζει: «Με κατηγορούν ότι ζημιώνω τις επιχειρήσεις πληροφορικής εκατομμύρια δολάρια. Ελπίζω να είναι αλήθεια.
Η συζήτηση στο NYU άνοιξε ένα νέο κύκλο συζητήσεων για το μονοπώλιο της Microsoft και τις μέχρι σήμερα επιχειρηματικές της πρακτικές. Τα newsgroup του διαδικτύου που ασχολούνται με την πληροφορική έχουν ως μοναδικό θέμα συζήτησης την μετωπική σύγκρουση Microsoft – Free Software Foundation.
«Η Microsoft», σημείωσε ο καθηγητής νομικής του Columbia Eben Moglen, «που όλα αυτά τα χρόνια μας έλεγε πόσο ανελέητα ανταγωνιστική είναι η αγορά του λογισμικού. Tώρα βρέθηκε μπροστά σε ένα ανταγωνιστή που το μοντέλο παραγωγής και διανομής είναι πολύ καλύτερο από το δικό της και δεν έχει τρόπο να τον κερδίσει μακροπρόθεσμα. Τώρα προσπαθεί να τρομάξει τον κόσμο ώστε να μην συναλλάσσεται με ένα ανταγωνιστή, τον οποίο η Microsoft ούτε μπορεί να εκφοβίσει, ούτε να σταματήσει, αλλά ούτε καν να εξαγοράσει.»
Δημοσιεύτηκε στο ένθετο «New Millennium» της εφημερίδας «Tύπος της Kυριακής» στις 10.6.2001
