Μέχρι τώρα δεν μαθαίναμε ποιους συλλαμβάνει η αστυνομία, διότι τα ονόματα των συλληφθέντων είχαν βαφτιστεί προσωπικά δεδομένα. Το δικαίωμα των πολιτών να ενημερώνονται για το τι κάνουν οι μηχανισμοί ασφαλείας θεωρήθηκε δευτερεύον σε σχέση με τη νέα μόδα στα νομικά πράγματα, τα προσωπικά δεδομένα. Αυτό είχε κάποιες θετικές επιπτώσεις, αλλά έχει και αρνητικές. Η αστυνομία μπορεί να συλλαμβάνει (και να δέρνει, όπως αποδείχθηκε πρόσφατα) όποιον θέλει και κανείς να μην το αντιληφθεί.
Τώρα μαθαίνουμε ότι ακόμη και όταν ασκούνται διώξεις κανείς δεν θα το μαθαίνει, διότι η γνωστοποίηση των ονομάτων όσων κατηγορούνται προσβάλλει το τεκμήριο της αθωότητας! Ετσι αιτιολόγησε η Εισαγγελία Εφετών Αθηνών την απόφαση να μη δώσει στη δημοσιότητα τα ονόματα όσων διώκονται για το σκάνδαλο των ομολόγων.
Ετσι όπως πάμε, στο τέλος θα έχουμε και δίκες εν κρυπτώ. Θα εκδίδονται καταδίκες, οι οποίες δεν θα γνωστοποιούνται, διότι κάποιο άλλο έννομο αγαθό (ή κάποιο άλλο «αγαθό» που θα βαπτισθεί έννομο) πρέπει να διαφυλαχθεί. Δηλαδή: αν αποδεχθούμε το σκεπτικό της εισαγγελίας, τότε δεν πρέπει να δημοσιοποιούνται οι αποφάσεις των δικαστηρίων σε πρώτο ή δεύτερο βαθμό. Ποιος ξέρει; Αυτοί που καταδικάστηκαν σήμερα, αύριο μπορεί να αθωωθούν. Ενα πέπλο βελούδινης λογοκρισίας απλώνεται στα δημόσια πράγματα. Η κυβέρνηση δεν μας λέει ποιοι εργάζονται στα κρατικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, διότι η εργασία στην ΕΡΤ ή το ΑΠΕ θεωρείται προσωπικό δεδομένο. Οπως πάμε, σε λίγο καιρό ούτε οι εργοληψίες θα ανακοινώνονται, επειδή κάποιος εργολάβος τις κάνει. Δεν πρέπει να προφυλάξει και αυτός τα οικονομικά του δεδομένα;
Δεν είναι αστείο. Η κερκόπορτα άνοιξε. Από τη στιγμή που το δικαίωμα των πολιτών να γνωρίζουν ποιοι εργάζονται γι’ αυτούς θεωρήθηκε δευτερεύον, όλοι μπορούν να επικαλεστούν τα προσωπικά δεδομένα για να αποκρύψουν τις συναλλαγές τους με το Δημόσιο.
Το ίδιο ισχύει και για τις διωκτικές και δικαστικές αρχές. Από τη στιγμή που το δικαίωμα των πολιτών να γνωρίζουν τι κάνουν αυτές οι φοροδίαιτες υπηρεσίες έγινε δευτερεύον, τότε οι εν λόγω αρχές μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν χωρίς να δίνουν λογαριασμό σε κανένα.
Η βελούδινη λογοκρισία που επιβάλλεται στα δημόσια πράγματα μπορεί να αιτιολογηθεί από τις υπερβολές των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, αλλά δεν δικαιολογείται. Πραγματικά: τα ΜΜΕ, και περισσότερο τα ηλεκτρονικά, καταπάτησαν κάθε δεοντολογική αρχή. Βάφτισαν κάποιους κατηγορούμενους, ενόχους.
Δημοσιοποίησαν, κατά παράβαση των νόμων, προανακριτικό υλικό. Εκτόξευσαν δηλητηριώδη υπονοούμενα κατά αθώων. Εκαναν χειρίστη δουλειά. Αυτό όμως δεν δικαιολογεί το πέπλο αποσιώπησης που προσπαθούν να επιτύχουν οι αρχές. Κι αυτό για έναν απλό λόγο: οι αρχές πρέπει να λογοδοτούν στους πολίτες κάθε στιγμή για κάθε ενέργειά τους. Είτε αυτή είναι δίωξη είτε είναι σύμβαση που το Δημόσιο συνάπτει με κάποια πρόσωπα. Αλλιώς, οι αρχές γίνονται ανεξέλεγκτες από τον δημοκρατικό έλεγχο. Κανείς δεν μαθαίνει τι κάνουν και ουδείς μπορεί να τις κρίνει.
Γι’ αυτό η δημοσιότητα (παρά τους κινδύνους στρέβλωσης της πραγματικότητας που ελλοχεύουν) θεωρείται θεμέλιος λίθος της Δημοκρατίας. Η αποσιώπηση των πεπραγμένων των αρχών δημιουργεί μεγαλύτερα προβλήματα απ’ όσα πιθανώς λύσει…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 1.7.2007
