Η διαφθορά φύεται και αναπτύσσεται στα χωράφια της αδιαφάνειας. Υπήρχε πολλή αδιαφάνεια πριν από το 2004, αλλά είχαν γίνει και κάποια μισά, δειλά, χωλά βήματα για τη βελτίωση της κατάστασης. Δυστυχώς πήγαμε πίσω.
Υπάρχει μια πτυχή του σκανδάλου με τα οικόπεδα της Βατοπεδίου που είναι χειρότερη και από το ύποπτο των χρυσοφόρων ανταλλαγών. Εχει να κάνει με τη διαφάνεια στις πράξεις των υπουργών και αγγίζει τα όρια της θεσμικής εκτροπής. Για πρώτη φορά ίσως στην ιστορία του ελληνικού κράτους, υπουργικές αποφάσεις δεν δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης. Ενα και μοναδικό, έστω παλαιολιθικό, μέσο διαφάνειας έχει το ελληνικό κράτος, το ΦΕΚ, και αυτό έπαψε να λειτουργεί.
Οι υπουργικές αποφάσεις 3822/25.1.2005 και 16651/26.7.2006 για τη Βιστονίδα που δεν είδαν ποτέ το φως έστω αυτής της θαμπής δημοσιότητας που προσφέρει το ΦΕΚ μπορεί κατά τους νομικούς να προσφέρει το νομικό έρεισμα για να ακυρωθούν οι σκανδαλώδεις παραχωρήσεις στη Μονή Βατοπεδίου, αλλά το μεγάλο πρόβλημα δεν είναι εκεί. Σε μια εποχή που η κοινωνία των πολιτών απαιτεί μεγαλύτερη διαφάνεια στη λειτουργία του κράτους και των πολιτικών διά της δημοσιοποίησης όλων των αποφάσεων στο Διαδίκτυο, η κυβέρνηση μάς πάει πιο πίσω και από τον Γουτεμβέργιο. Οχι μόνο δεν προχωρεί, όπως όφειλε, στην ηλεκτρονική διαφάνεια, αλλά καταργεί και αυτήν τη χωλή έστω τυπογραφική διαφάνεια. Είναι να μην πληθαίνουν τα σκάνδαλα, όταν οι υπουργοί νιώθουν σίγουροι ότι δεν πρόκειται να δει μάτι ανθρώπου τις πράξεις τους;
Υπάρχει ένα ακόμη στοιχείο, όχι τόσο σοβαρό όπως το προηγούμενο, αλλά ενδεικτικό της οπισθοχώρησης σε θέματα διαφάνειας. Αφορά το πόθεν έσχες των βουλευτών. Τρία κιβώτια χαρτί γεμίζει η καταγραφή των περιουσιών που κατέχουν οι εθνοπατέρες και αυτά είναι καταχωνιασμένα στη Βουλή. Δεν θα αναφερθούμε στο γεγονός ότι το «πόθεν έσχες» καταγράφει μόνο το «έσχες» και όχι το «πόθεν». Ούτε ότι δι’ αυτής της κατάθεσης διάφοροι αποκρύπτουν περιουσιακά στοιχεία με τη βιτρίνα της συμμετοχής σε εταιρείες, όπως έκανε ο κ. Βουλγαράκης ο οποίος δήλωνε μέτοχος σε εταιρεία 18.000 ευρώ, η οποία όμως μετά μάθαμε ότι κατείχε ακίνητο 3,7 εκατομμυρίων ευρώ. Θα αναφερθούμε μόνο και μόνο στη διαδικασία δημοσιοποίησης του «πόθεν έσχες», μια και αυτή ορίζει το εύρος της διαφάνειάς της.
Η μόνη αλλαγή που έγινε τα τελευταία χρόνια προς τη σωστή κατεύθυνση είναι ότι από το 2002 και μετά το «πόθεν έσχες» δημοσιευόταν και σε ψηφιακούς δίσκους (CD ROM). Ηταν ένα μισό μέτρο ηλεκτρονικής διαφάνειας (έκανε τη δουλειά των δημοσιογράφων πιο εύκολη), αλλά επειδή ακριβώς ήταν μισό είχε εξοργίσει πολλούς από εμάς. Θεωρούσαμε ότι αφού η Βουλή κατάφερε να μπει στην εποχή του CD ROM, θα ήταν πολύ εύκολο να κάνει και το επόμενο βήμα, δηλαδή να βγάλει τα «πόθεν έσχες» και στο Διαδίκτυο. Φευ! Αυτή η κυβέρνηση αντί να κάνει και το επόμενο βήμα, αντί να μας πάει στο Ιnternet, μας επέστρεψε στο παρελθόν. Το 2005 σταμάτησε και την ηλεκτρονική έκδοση σε CD ROM. Τώρα τα «πόθεν έσχες» βγαίνουν μόνο σε χαρτί, κάνοντας δυσκολότερη τη δουλειά ακόμη και των δημοσιογράφων.
Η διαφθορά φύεται και αναπτύσσεται στα χωράφια της αδιαφάνειας. Υπήρχε πολλή αδιαφάνεια πριν από το 2004, αλλά είχαν γίνει και κάποια μισά, δειλά, χωλά βήματα για τη βελτίωση της κατάστασης. Δυστυχώς πήγαμε πίσω. Ακόμη και δημοκρατικά αυτονόητα (όπως να δημοσιοποιούνται όλες οι υπουργικές αποφάσεις) έπαψαν να υφίστανται. Και αυτό το πληρώνουμε με μεγαλύτερη διαφθορά…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 17.9.2008