Ο νόμος περί ευθύνης υπουργών πρέπει να είναι μοναδικό παράδειγμα απονομής δικαιοσύνης παγκοσμίως, ο οποίος όχι μόνο δεν αποκλείει από την απόφαση τους φίλους, γνωστούς ή αντιπάλους του εξεταζόμενου για κάποιο αδίκημα, αλλά τους επιβάλλει!
Aκόμη και εκείνοι που δεν ξέρουν πώς πρέπει να λειτουργεί η δικαιοσύνη, θα το έχουν δει στις ταινίες. Στα αμερικανικά φιλμ, για παράδειγμα, οι ένορκοι, που θα αποφασίσουν για την τύχη ενός κατηγορουμένου εξετάζονται εξονυχιστικά για να επιτευχθεί το μέγιστο της αμεροληψίας. Οποιοσδήποτε είχε μια προηγούμενη σχέση με άτομο (κατηγορούμενο ή θύμα) της υπόθεσης εξαιρείται. Αλλά και στα ελληνικά δικαστήρια, πολλές φορές δικαστές ζητούν να εξαιρεθούν, όταν έχουν κάποια προηγούμενη επαφή με τους διαδίκους.
Ο νόμος περί ευθύνης υπουργών πρέπει να είναι μοναδικό παράδειγμα απονομής δικαιοσύνης παγκοσμίως, ο οποίος όχι μόνο δεν αποκλείει από την απόφαση τους φίλους, γνωστούς ή αντιπάλους του εξεταζόμενου για κάποιο αδίκημα, αλλά τους επιβάλλει! Για το αν πρέπει να ελεγχθούν πιθανές ευθύνες του κ. Παυλίδη, δεν αποφασίζει ένα αμερόληπτο σώμα, αλλά αυτοί που κάθονται στα διπλανά έδρανα.
Αυτή είναι η πρώτη παραδοξότητα που γεννά η βασική στρέβλωση του πολιτεύματος, η οποία έχει να κάνει με την εξάρτηση της δικαιοσύνης από την εκτελεστική εξουσία. Επειδή η ηγεσία του Αρείου Πάγου διορίζεται από την εκάστοτε κυβέρνηση και επειδή πάντα υπάρχει ο κίνδυνος ποινικοποίησης πράξεων του αντιπάλου από την πλειοψηφία, φτιάχτηκε μια παράλογη δικλίδα ασφαλείας: οι φίλοι και αντίπαλοι ενός υπουργού να το παίζουν «αμερόληπτοι δικαστές».
Μιας στρέβλωσης, όμως, μύριοι παραλογισμοί έπονται. Οπως ψιθυρίζουν πολλοί βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας θα ψήφιζαν υπέρ της παραπομπής αν η κυβερνητική πλειοψηφία δεν κρεμόταν από μία ψήφο. Ομολογούν, δηλαδή, ότι η απονομή της δικαιοσύνης είναι προϊόν της συγκυρίας. Το ανάλογο στην τακτική δικαιοσύνη θα ήταν να βγαίνουν αποφάσεις ανάλογα με τον… καιρό. Αν είναι καλός και οι δικαστές θέλουν να βγουν για καφέ, δεν εξετάζουν τα πραγματικά περιστατικά, και κλείνουν όπως-όπως τις υποθέσεις. Αν δεν έχουν τίποτε να κάνουν τις …εξετάζουν.
Ο άλλος παραλογισμός έχει να κάνει με το «λευκό». Αυτές οι γραμμές γράφονται πριν από την κρίσιμη ψηφοφορία, αλλά όλοι εικάζουν ότι στο ερώτημα «να ελεγχθούν περαιτέρω οι ευθύνες του κ. Παυλίδη στην υπόθεση των άγονων γραμμών;», οι βουλευτές της αντιπολίτευσης θα ψηφίσουν «ναι, να ελεγχθούν», κάποιοι της κυβερνητικής πλειοψηφίας θα ψηφίσουν «όχι» και κάποιοι θα ρίξουν «λευκό». Το πρώτο και το δεύτερο -ακόμη και στο πλαίσιο ενός παράλογου νόμου- έχουν κάποια λογική. Κάποιοι πείστηκαν ότι «εδώ κάτι υπάρχει και πρέπει να το ψάξουμε περισσότερο» και οι δεύτεροι ότι δεν εμφανίστηκαν στοιχεία που χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης. Το «λευκό», όμως, τι ακριβώς σημαίνει;
Οσο κι αν φανεί παράδοξο, το «λευκό» στην συγκεκριμένη ψηφοφορία είναι «ναι». Θυμίζουμε ότι το ερώτημα εδώ δεν έχει να κάνει με το αν είναι αθώος ή ένοχος ο κ. Παυλίδης, αλλά με το αν πρέπει να διερευνηθεί περαιτέρω η υπόθεσή του. Αυτοί που ψήφισαν λευκό δεν πειστήκαν ότι όλα είναι καλά καμωμένα· απλώς εκφράζουν τις ίδιες απορίες με τους συναδέλφους των που ψήφισαν «ναι».
Αυτή είναι η ορθολογική ανάγνωση του αποτελέσματος της χθεσινής ψηφοφορίας. Αλλά τι σημασία έχει ο ορθός λόγος μπροστά στην «κρίσιμη πολιτική συγκυρία που αντιμετωπίζει ο τόπος»;
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 5.5.2009