H «αποστασία» είναι κατοχυρωμένη από το Σύνταγμα, αφού θέλει τους τριακόσιους να βουλεύονται για το έθνος και όχι για το κόμμα με το οποίο εξελέγησαν.
Το 2019, η μισή κοινοβουλευτική ομάδα των Ανεξάρτητων Ελλήνων προσχώρησε στον ΣΥΡΙΖΑ. Τότε ουδείς μίλησε περί «αποστασίας», πλην του κ. Πάνου Καμμένου, ο οποίος αργότερα δήλωσε ««Πώς να ρίξω την κυβέρνηση με τους βουλευτές μου, που είχαν όλοι αγοραστεί; Οι βουλευτές μου περάσανε όλοι στον ΣΥΡΙΖΑ» (ΣΚΑΪ, 1.10.2021). Εκ των ανωτέρω συνάγεται ότι «αποστασία» έχουμε όταν βουλευτές κινούνται από τα Αριστερά στη Δεξιά.
Το ζήτημα της «αποστασίας» ξαναήρθε στην επικαιρότητα ως ένα από τα μετεκλογικά σενάρια. Σύμφωνα με αυτό, αν η Νέα Δημοκρατία στις δεύτερες εκλογές απέχει από την αυτοδυναμία 2-5 βουλευτές, ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης θα πάρει «αποστάτες» από τα πλησιέστερα κόμματα, δηλαδή το ΠΑΣΟΚ και την Ελληνική Λύση, έτσι ώστε να σχηματίσει κυβέρνηση. Το να συμβεί κάτι ανάλογο με τον κ. Αλέξη Τσίπρα, δηλαδή να πάρει βουλευτές από τα γειτνιάζοντα κόμματα, δεν συζητείται. Είτε διότι η περίπτωση να κερδίσει ο ΣΥΡΙΖΑ θεωρείται απίθανη είτε διότι σε μια τέτοια περίπτωση δεν θα έχουμε «αποστασία», αλλά «εκπλήρωση εθνικού καθήκοντος».
Το θέμα της μετακίνησης των βουλευτών από κόμμα σε κόμμα είναι εξαιρετικά λεπτό, επειδή βαραίνει η ιστορική εμπειρία του 1965. Βεβαίως, τότε οι αποστάτες δεν μετακινήθηκαν σε άλλο κόμμα, απλώς απέσυραν την εμπιστοσύνη τους στην κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου. Αλλά αυτό δεν ήταν το μεγαλύτερό τους κρίμα. Ετσι κι αλλιώς, στον μετεμφυλιακό πολιτικό χυλό οι μετακινήσεις ήταν συνηθισμένες· ακόμη και ο «Γέρος της Δημοκρατίας» συνεργάστηκε το 1952 με τον Ελληνικό Συναγερμό του Αλέξανδρου Παπάγου, από τον οποίο αποχώρησε το 1953.
Το μεγάλο αμάρτημα των αποστατών ήταν ότι στην κρίσιμη μάχη της Δημοκρατίας (ποιος αποφασίζει; Εκείνοι που έχουν τη λαϊκή εντολή ή ο «ανεύθυνος ανώτατος άρχων»;) αυτοί πήραν το μέρος των Ανακτόρων. Αυτή ήταν μια μάχη που είχε χάσει ο Κωνσταντίνος Καραμανλής την περίοδο 1961-1963 και γι’ αυτόν τον λόγο αυτοεξορίστηκε. Η «καχεκτική δημοκρατία» δεν θανατώθηκε από την αποστασία, που είναι μια ακραία αλλά πάντως κοινοβουλευτική διαδικασία, αλλά από την επιβίωση του παρακράτους και με τη βοήθεια των αποστατών.
Το άρθρο 60 του Συντάγματος προβλέπει πως «οι βουλευτές έχουν απεριόριστο το δικαίωμα της γνώμης και ψήφου κατά συνείδηση». Δεν λέμε ότι όλες οι μετακινήσεις βουλευτών γίνονται κατά συνείδηση. Ούτε όμως ότι εξαγοράζονται, όπως είπε για τους δικούς του βουλευτές ο κ. Καμμένος· αυτό απαιτεί αποδείξεις ή, έστω, τεκμηρίωση. Επομένως η «αποστασία» είναι κατοχυρωμένη από το Σύνταγμα, αφού θέλει τους τριακόσιους να βουλεύονται για το έθνος και όχι για το κόμμα με το οποίο εξελέγησαν.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 30.3.2023