Η αξιολόγηση των νόμων

Με έναν νόμο κι ένα άρθρο δεν λύθηκε ποτέ κανένα πρόβλημα. Κάποιες φορές, ακόμη και η επίκληση μαγικών λύσεων καταλήγει ζημιογόνος. Το ξέρουμε, το ζήσαμε το 2015. Ούτε με ένα νόμο και 485 άρθρα διορθώνεται κάτι. Αντιθέτως, οι νόμοι των 202.000 λέξεων, όπως ο 4957/2022 για τα ΑΕΙ, περιπλέκουν τα πράγματα τόσο, που αναθεωρούνται δύο φορές τον χρόνο για να μην… εφαρμοστούν στο τέλος.

Το καλύτερο χαρακτηριστικό του νόμου Διαμαντοπούλου (4009/2011) δεν είχε να κάνει με το γεγονός ότι κλήθηκαν ειδήμονες απ’ όλο τον κόσμο για να βοηθήσουν στη σύνταξή του. Ούτε καν η διακομματική του στήριξη· τον ψήφισαν 255 βουλευτές. Το μεγαλύτερο προσόν του ήταν η –ας το πούμε– μετριοφροσύνη του. Σε αντίθεση με τα παχιά λόγια «μπαίνει τέλος στα νοσηρά φαινόμενα…» κ.λπ., είχε χρονοδιάγραμμα. Οχι σαν τα «αποφασίζουμε και διατάσσουμε χρονοδιαγράμματα» της νυν κυβέρνησης· προέβλεπε ότι σε πέντε χρόνια, αφού έμπαινε το νερό στο αυλάκι, ο νόμος έπρεπε να επαναξιολογηθεί.

Δεν πρόκανε. Αρχισε το ροκάνισμα από την επομένη της κυβέρνησης του Γιώργου Παπανδρέου· επιταχύνθηκε από τη συγκυβέρνηση της Ν.Δ. – ΠΑΣΟΚ, που είχαν υπερψηφίσει τον νόμο· η ταφόπλακα μπήκε στην αλήστου μνήμης κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ. Tο πολιτικό σύστημα που τρέφει τις συντεχνίες δεν έδωσε ούτε μία ευκαιρία στον (κοινότοπο στο εξωτερικό) διαχωρισμό μεταξύ διοικητικών καθηκόντων, που βάρυναν το συμβούλιο διοίκησης, και ακαδημαϊκών καθηκόντων που είχε η Πρυτανεία.

Πολλοί από εκείνους που πίστεψαν κάποιο κυβερνητικό αφήγημα, ότι με ένα νόμο συν πολιτική βούληση λύνονται όλα, απογοητεύθηκαν· «τίποτε δεν μπορεί να γίνει», λένε. Αλλοι –πιο ριζοσπάστες τρομάρα μας!– είναι έτοιμοι να στείλουν μέχρι και… τανκς, που λέει ο λόγος, στο Πολυτεχνείο για να εφαρμοστούν οι εθνοσωτήριοι νόμοι της κυβέρνησης.

Το πρόβλημα δεν είναι απλό, ούτε αρκεί η σοφία –λέμε, τώρα!– των υπουργών μας να το λύσει. Χρειάζεται αποκέντρωση και χρόνος για να υλοποιηθεί η ριζική αλλαγή στην ανωτάτη παιδεία. Πρέπει να επιστρέψουμε στη φιλοσοφία του νόμου Διαμαντοπούλου· όχι στον νόμο καθαυτόν, διότι μετά 15 χρόνια σίγουρα χρειάζεται αναθεωρήσεις. Να επιστρέψουν τα συμβούλια διοίκησης με ουσιαστικές αρμοδιότητες, ενώ οι πρυτάνεις να περιοριστούν στα ακαδημαϊκά τους καθήκοντα και να μην κρίνονται από το πόσο αποτελεσματικοί είναι στο κυνήγι των μπάχαλων.

Ετσι, συν τω χρόνω κάθε δημόσιο ΑΕΙ θα βελτιωθεί και θα ισχυροποιηθεί, ενισχύοντας τα ιδιαίτερα πλεονεκτήματά του. Ολα τα άλλα είναι περιττές λέξεις. για να έχει να τυπώνει τόνους χαρτιού το Εθνικό Τυπογραφείο. συν πομφόλυγες του στυλ «βάζουμε οριστικό τέλος…».