Γράφαμε τις προάλλες για το πάθημα του ισραηλινού στρατού, που δολοφόνησε εν ψυχρώ τρεις Ισραηλινούς ομήρους παρόλο που, κατά τον αρχηγό των ενόπλων δυνάμεων του Ισραήλ, «οι τρεις όμηροι έκαναν τα πάντα για να τους αναγνωρίσουμε. Ηταν χωρίς πουκάμισο ώστε να μη θεωρήσουμε ότι είχαν ζωσμένα εκρηκτικά στο σώμα τους. Κρατούσαν λευκό ύφασμα-σημαία για να καταλάβουμε ότι παραδίδονται. Τα πυρά κατά των ομήρων ήταν αντίθετα με τις οδηγίες εμπλοκής του στρατού». Λέγαμε ότι «οι κανόνες εμπλοκής δεν είναι απλώς προϊόν της δυτικής ηθικής (…) Είναι προϊόν μακράς εμπειρίας και έχουν πρώτο στόχο τη μεγιστοποίηση της συνολικής αποτελεσματικότητας κάποιας δύναμης καταστολής» («Εγκλήματα στη Γάζα», 20.12.2023).
Το ίδιο ισχύει και για τις εγχώριες δυνάμεις καταστολής του εγκλήματος, δηλαδή την αστυνομία. Το αναφέρουμε διότι μετά το τραγικό δυστύχημα στον Ασπρόπυργο (18.12.2023), όπου σκοτώθηκε κατά την καταδίωξη ένας άνδρας της ομάδας ΔΙ.ΑΣ., ακούστηκαν πολλές επικρίσεις για το γεγονός ότι οι αστυνομικοί δεν έχουν το δικαίωμα να κάνουν χρήση πυροβόλων όπλων και στις περιπτώσεις που δεν απειλείται ευθέως η ζωή τους. Σε δημοφιλείς εκπομπές ακούστηκαν πολλά «χαριτωμένα» ότι οι αστυνομικοί έχουν τα πιστόλια «για διακοσμητικούς λόγους» κι άλλα τερπνά.
Στις δημοκρατικές κοινωνίες η βία είναι πάντα και μόνο αμυντική· η νόμιμη βία του κράτους είναι η άμυνα της κοινωνίας απέναντι σε όσους παραβαίνουν τους κανόνες συμβίωσης. Επειδή ακριβώς και η νόμιμη βία είναι αμυντική, έχει όρια και κανόνες. Ενας αστυνομικός δεν έχει το δικαίωμα να εκτελέσει επί τόπου τον δράστη, ακόμη κι αν γίνει μάρτυρας του πλέον απεχθούς εγκλήματος. Τον συλλαμβάνει και τον στέλνει στη Δικαιοσύνη για τα περαιτέρω. Επιπλέον, στις καταδιώξεις ακόμη και δολοφόνων –πόσο δε μάλλον κλεφτών αυτοκινήτων– δεν έχει δικαίωμα χρήσης πυροβόλου όπλου. Εκτός αν απειλείται ευθέως –και ουχί πιθανώς– η ζωή του.
Στη ζωή η πιθανότητα να γίνει η στραβή είναι μεγάλη. Μεγεθύνεται όμως σε εκθετικό βαθμό όταν γίνεται χρήση φονικού όπλου, όπως είναι το περίστροφο. Είναι θλιβερό το γεγονός ότι ένας αστυνομικός έχασε τη ζωή του επειδή ο διωκόμενος κλέφτης έκανε επικίνδυνους ελιγμούς για να αποφύγει τη σύλληψη. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι πρέπει να δοθεί το ελεύθερο να πυροβολούν οι αστυνομικοί όποτε κρίνουν ότι μπορεί να γίνει τροχαίο δυστύχημα, διότι έτσι ούτε οι υποστηρικτές του δόγματος «βαράτε κι ό,τι πετύχετε» δεν θα είναι ασφαλείς. Η δημοκρατική Πολιτεία δίνει όπλα στους αστυνομικούς (και σε πολίτες) μόνο για άμυνα και όχι για να συλλαμβάνονται κάποιοι «νεκροί ή ζωντανοί».
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 29.12.2023