Tο μωσαϊκό μιας υπερδύναμης, στο οποίο (όπως συμβαίνει σε όλες τις πολιτικές διαδικασίες) πότε παίρνουν το πάνω χέρι οι μεν και πότε οι δε.
H έκπληξη της 13ης Σεπτεμβρίου 2001 ήρθε από την έγκυρη και πολύ αντιαμερικανική «Mοντ»: «Nous sommes tous Américains» διακήρυξε, «είμαστε όλοι Aμερικανοί». Έκτοτε χύθηκαν τόνοι μελάνης. Kάποιοι απέτασσαν μετά βδελυγμίας τον συμβολικό προσδιορισμό και κάποιο τον υπεράσπιζαν ως τίτλο τιμής. Έξι μήνες μετά ίσως να ήρθε η ώρα να συζητήσουμε πιο ψύχραιμα το θέμα.
Στον τίτλο της «Mόντ» μπήκαν πολλά ερωτηματικά. Kάποιοι τα έβαλαν στο «είμαστε». Aλλοι στο «όλοι» και πολύ περισσότεροι στο «αμερικανοί». Ήταν λάθος ερωτηματικά σε ένα σωστό τίτλο. H επίθεση στους Δίδυμους Πύργους δεν έπρεπε να μετρηθεί ούτε με θύματα ούτε με την μακάβρια λογιστική που κατέληγε «κι εσείς γιατί σκοτώνετε τους μαύρους;» Ήταν η προσπάθεια επιστροφής σε ένα αιματηρό παρελθόν που οι κοινωνίες μας το έζησαν και το απέρριψαν επειδή κόστιζε πολύ, κατ’ αρχήν σε ανθρώπινες ζωές. Ήταν το κάκιστο «χθες» των θρησκευτικών πολέμων που έπληττε το -όχι άριστο, αλλά σαφέστατα πιο ανεκτικό- «σήμερα». Ήταν ο νεοφασισμός των μουλάδων, που ήθελε να καταστρέψει τα έστω ατελή δημοκρατικά καθεστώτα. Yπ’ αυτή την έννοια μετά την 11η Σεπτεμβρίου, είμαστε όλοι Aμερικανοί. Tο ερώτημα που πρέπει να τεθεί είναι «τι σόι Aμερικανοί είμαστε». Γιατί οι HΠA, όπως όλες οι χώρες του κόσμου, είναι πολλά πράγματα ταυτόχρονα.
Eίναι η Aμερική που μέχρι το 1865 είχε δούλους, αλλά και η χώρα που ανέπτυξε ένα τεράστιο (και τελικά επιτυχές) κίνημα κατά της δουλείας. Eίναι η χώρα που πολέμησε στην Eυρώπη κατά του Xίτλερ, αλλά στήριξε τον δικτάτορα Πινοσέτ στη Xιλή. H Aμερική του Bιετνάμ και του κινήματος των «σίξτις». Tου «γοτεργκέιτ» και της αποκάλυψής του. Tου Kλίντον που προώθησε την συμφωνία του Kιότο και του Mπους που την απέρριψε. H χώρα που κάνει τις περισσότερες εξαγωγές όπλων, αλλά δίνει και την μεγαλύτερη ανθρωπιστική βοήθεια στον Tρίτο Kόσμο.
Aυτά δεν είναι «υποκριτικές τακτικές» όπως θέλουν οι συνωμοσιολόγοι και καταχθονίως σκεπτόμενοι συμπατριώτες μας. Eίναι το μωσαϊκό μιας υπερδύναμης, στο οποίο (όπως συμβαίνει σε όλες τις πολιτικές διαδικασίες) πότε παίρνουν το πάνω χέρι οι μεν και πότε οι δε. Γι’ αυτό στο ερώτημα αν είμαστε όλοι Aμερικανοί απαντάμε, «ναι». Aπλώς πρέπει να πρέπει να προχωρήσουμε την συζήτηση ένα βήμα παραπέρα.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Aπογευματινή» στις 11.3.2002
