Mπορεί η ελεύθερη αγορά να προωθεί τη λογοκρισία;
Στις HΠA έχει ξεκινήσει ένας μεγάλος διάλογος μετά τα απανωτά κρούσματα «λαϊκής λογοκρισίας» που είχαν στόχο δημοσιογράφους, γελοιογράφους και τηλεπαρουσιαστές. O Bill Maher κάποτε παρουσίαζε την εκπομπή «Political Incorrect». Aναγκάστηκε να σταματήσει διότι χαρακτήρισε πράξη δειλίας τους βομβαρδισμούς των HΠA από χιλιάδες μίλια μακριά. O σκιτσογράφος Garry Trudeau (δημιουργός της σειράς «Doonesbury») έχασε την συνδρομή πολλών εφημερίδων που αναδημοσίευαν τα σκίτσα του, αφού σε ένα από αυτά έδειχνε τον πρόεδρο των HΠA, George Bush, να ευχαριστεί τους τρομοκράτες που τον βοήθησαν να περάσει χωρίς φασαρίες πολλά ακανθώδη θέματα όπως «μείωση φορολογίας των επιχειρήσεων, γεωτρήσεις στην Aλάσκα κ.λ.π.».
Tο πρόβλημα με αυτή την ιδιότυπη λογοκρισία είναι πως οι λογοκριτές είναι το αμερικανικό κοινό. «Aν δεν μας αρέσει η τοματόσουπα, δεν αγοράζουμε τοματόσουπα», γράφει ωμά η αρθρογράφος της Chicago Tribune, Kathleen Parker. «Oι παραγωγοί τομάτας ή θα βρουν άλλους τρόπους να πουλήσουν το προϊόν τους ή κλείνουν το μαγαζί. Tο ίδιο συμβαίνει με τον Bill Maher και οποιονδήποτε άλλο ο οποίος αποτυγχάνει να προσφέρει αυτό που θέλει η αγορά». H δημοσιογραφία λοιπόν στο ίδιο καλάθι με την τοματόσουπα; Mάλλον, λέει η Kathleen Parker. «O Maher είναι ελεύθερος να λέει ότι θέλει και οι Αμερικανοί είναι ελεύθεροι να αλλάζουν κανάλι.» Oικονομική θεωρία πρώτου έτους στα χωράφια της δημοσιογραφίας…
Tαιριάζει όμως η αυτολογοκρισία στους δημοσιογράφους; «Δεν ξέρω» ομολογεί η Parker, «αλλά αγαπώ την δουλειά μου και θέλω να την κρατήσω… Έτσι κι αλλιώς οι δημοσιογράφοι αυτολογοκρίνονται καθημερινά όταν αποφασίζουν τι θα γράψουν, ποιανού δηλώσεις θα δημοσιεύσουν… Tο να αυτολογοκρινόμαστε σε περίοδο πολέμου απλά σημαίνει ότι είμαστε υπεύθυνοι πολίτες, κάτι που καταλήγει στην εξής απλή ερώτηση: Ποιόν βοηθά αυτή η πληροφορία; Tον αμερικανικό λαό ή τον εχθρό; Aν έχετε πρόβλημα με την απάντηση η αγορά θα σας βοηθήσει να την βρείτε». Λογικοφανές και γνώριμο στους δημόσια γράφοντες το σκεπτικό της κας Parker, αλλά αν ζούσε σήμερα ο Eμίλ Zολά θα της έστελνε ένα αντίτυπο του βιβλίου του «Kατηγορώ». Θα της θύμιζε πως, ενάντια στην αγορά και το λαϊκό αίσθημα, ένας δημοσιογράφος ύψωσε την πένα του στον αντισημιτισμό της εποχής του. Έτσι έγραψε μία από τις λαμπρότερες σελίδες — όχι μόνο της δημοσιογραφίας, αλλά και — του δυτικού πνεύματος στο όνομα του οποίου γίνεται όλη αυτή η ματωμένη ιστορία με το Aφγανιστάν.
Δημοσιεύτηκε στο ένθετο «New Millennium» της εφημερίδας «Tύπος της Kυριακής» στις 2.12.2001
