Μετά κόπων και βασάνων της σκέψης, λύσαμε το βασικό συνταγματικό ερώτημα, εάν δηλαδή σε μια χώρα όπου απαγορεύεται η κυκλοφορία επιτρέπεται η συνάθροιση. Βεβαίως, γι’ αυτό το ερώτημα δεν θα έπρεπε να κατέβουν κιτάπια, νομολογίες κι ερμηνείες, διότι ήταν εξαρχής παράλογο. Οπως ορθώς επισήμανε ο κ. Ευάγγελος Βενιζέλος, για να συναθροιστούν κάποιοι πρέπει πρώτα να δικαιούνται να κυκλοφορήσουν.
Με αυτά τα ψευδοερωτήματα, όμως, ξεχάσαμε να ασχοληθούμε με την πραγματική παραβίαση των δημοκρατικών δικαιωμάτων, κάποιων λίγων συμπολιτών μας, μελών του ΑΝΤΑΡΣΥΑ, του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος και της ΑΡΙΣ. Συνελήφθησαν το Σάββατο (14.11.2020) στη Θεσσαλονίκη, με την κατηγορία «για διέγερση σε ανυπακοή και παραβίαση των μέτρων που ισχύουν περί COVID-19». Το έγκλημά τους ήταν ότι μοίραζαν φυλλάδια με τα οποία καλούσαν στην πορεία του Πολυτεχνείου.
Αλλο πράγμα κι ετούτο, και δεν το ’δαμε σε καμιά Κοινή Υπουργική Απόφαση γραμμένο. Κατ’ αρχάς, δεν μπορούμε να καταλάβουμε τον όρο «διέγερση». Ξέρουμε ότι πολλοί διεγείρουν και διεγείρονται για πολλά, αλλά μόνο οι βιαστές πάνε φυλακή. Κατά δεύτερον, με δεδομένο αυτό το αδίκημα, σχεδόν όλοι οι Ελληνες θα έπρεπε να είμαστε κατηγορούμενοι. Δεν υπάρχει κινητοποίηση χωρίς διέγερση σε ανυπακοή για την παραβίαση των νόμων· από τις μεγάλες στις οποίες φωνασκούσαν «να καεί, να καεί…» μέχρι τις μικρές που καλούν σε οδοφράγματα για να μην τοποθετηθούν ανεμογεννήτριες ή να μη γίνουν προσφυγικοί καταυλισμοί. Ποιος δεν θυμάται τη Μελίνα Μερκούρη, η οποία καλούσε τους πολίτες να μην πληρώνουν το τέλος της ΕΡΤ επειδή τα κρατικά κανάλια έκαναν κυβερνητική προπαγάνδα; Πόσες φορές δεν ακούσαμε πολιτικούς να μιλούν για «ανυπακοή» σε ψηφισμένους νόμους; Κακώς, θα πει κάποιος και θα έχει δίκιο. Αλλά σε μια φιλελεύθερη Δημοκρατία, και σε ό,τι αφορά τον λόγο, το «κακώς» από το «ποινικώς κολάσιμο» πρέπει να απέχει έτη φωτός. Κατά τρίτον, σε μια χώρα όπου δεν τιμωρείται η παραβίαση των νόμων, θα πάνε στο δικαστήριο κάποιοι «για διέγερση σε ανυπακοή νόμων»;
Το θέμα, βεβαίως, έχει να κάνει με την καταφρονεμένη ελευθερία του λόγου. Δυστυχώς και ο ποινικός κώδικας που ψήφισε ο ΣΥΡΙΖΑ, το 2019, διέπεται από το ίδιο πνεύμα: «Οποιος δημόσια με οποιονδήποτε τρόπο ή μέσω του Διαδικτύου προκαλεί ή διεγείρει σε απείθεια κατά των νόμων ή των διαταγμάτων ή εναντίον άλλων νόμιμων διαταγών της αρχής, τιμωρείται με φυλάκιση έως ένα έτος ή με χρηματική ποινή» (ν. 4619/2019, άρ. 183). Ετσι –όπως έγινε και το 1993, την εποχή που υπήρχε η φρενίτιδα με το Μακεδονικό– κάποιοι πολίτες της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς θα δικαστούν για κάτι που είπαν ενώ οι έχοντες πολιτικό βάρος και κατέχοντες έδρες στη Βουλή απλώς «συμμετείχαν σε πολιτικές εκδηλώσεις».
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 19.11.2020