Ενώ τα μαύρα σύννεφα πυκνώνουν στον ορίζοντα, το ελληνικό πολιτικό σύστημα ασχολείται σχεδόν αποκλειστικά με την προεδρική εκλογή.
Και ενώ τα μαύρα σύννεφα πυκνώνουν στον ορίζοντα, το ελληνικό πολιτικό σύστημα ασχολείται σχεδόν αποκλειστικά με την προεδρική εκλογή. Τα μαύρα σύννεφα δεν είναι μόνο τα ελληνικά spreads (χθες τα ελληνικά επιτόκια των δεκαετών ομολόγων έσπασαν το φράγμα του 7%), ούτε η κάθετη πτώση του Χρηματιστηρίου Αθηνών, που ξαναέσπασε το φράγμα των 1.000 μονάδων (προς τα κάτω). Είναι και διάφορες μικρές ειδήσεις από την αλλοδαπή, στις οποίες δεν δίνουμε την πρέπουσα σημασία. Το γεγονός δηλαδή ότι τα ομόλογα της Φινλανδίας έχασαν την κατάταξη ΑΑΑ σημαίνει ότι το κόστος δανεισμού της μπορεί να αυξηθεί. Και όταν αυξάνεται το κόστος δανεισμού μιας πιστώτριάς μας χώρας, μπορεί οι λαϊκιστικές φωνές εκεί να κερδίσουν πόντους στη διαμάχη περί της Ελλάδος ή, έστω, να ακουστούν οι φωνές που λένε ότι δανείζονται ακριβά για να δανείσουν φθηνά τους «τεμπέληδες του Νότου».
Το γεγονός ότι η γερμανική οικονομία αγκομαχά δεν είναι αφορμή για πανηγυρισμούς («το ’χαμε πει εμείς…») αλλά για περισυλλογή, επειδή η χώρα που αγαπάμε να μισούμε είναι η μόνη μεγάλη ατμομηχανή που απέμεινε στην ευρωπαϊκή οικονομία. Βεβαίως, σε αυτή τη φάση η πτώση του δείκτη επιχειρηματικού κλίματος στις 106,3 μονάδες από 108 μονάδες (είναι το χαμηλότερο επίπεδο του δείκτη από τον Ιούλιο του 2013 και από τη μεγαλύτερη περίοδο διαδοχικών μειώσεών του από το αποκορύφωμα της κρίσης στην Ευρωζώνη, το 2012) μπορεί να μη σημαίνει πολλά, αλλά καλό είναι η χώρα να πάρει υπόψη της ότι και η γερμανική οικονομία έχει πολλές μεταρρυθμίσεις στο ντουλάπι της.
O επικεφαλής του Eurogroup, Γερούν Ντάισελμπλουμ, προειδοποίησε ότι «η Γερμανία πρέπει να επαγρυπνά για να παραμείνει ανταγωνιστική, δεν μπορεί κανείς να είναι ικανοποιημένος με μεταρρυθμίσεις που έκανε τα προηγούμενα χρόνια», υπονοώντας τη δέσμη μεταρρυθμίσεων που έγιναν στην αγορά εργασίας το 2001, όταν ήταν καγκελάριος ο σοσιαλδημοκράτης Γκέρχαρντ Σρέντερ. «Μεταρρυθμίσεις δεν είναι κάτι που κάνει κάποιος πριν από δέκα ή είκοσι χρόνια…» υπογράμμισε ο κ. Ντάισελμπλουμ: «Η απελευθέρωση της αγοράς παροχής υπηρεσιών για επενδυτές, για νέους ανθρώπους, η επιτάχυνση της διαδικασίας του επιχειρείν και η μείωση της γραφειοκρατίας είναι πολύ πιο σημαντικές παράμετροι για να φέρουν πίσω ιδιώτες επενδυτές». Και αν η Γερμανία θα έχει προβλήματα εξαιτίας των μεταρρυθμίσεων που δεν κάνει, μπορούμε να φανταστούμε τη δική μας κατάσταση.
Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι η «νεοφιλελεύθερη» Ιρλανδία, επειδή ακριβώς έκανε τις μεταρρυθμίσεις, όχι μόνο βγήκε γρήγορα από το Μνημόνιο, αλλά ανθεί και πάλι. Ενώ προϋπολόγισαν ανάπτυξη 2,1%, αναθεώρησαν τον δείκτη στο 3%, αλλά όπως δήλωσε τον περασμένο Σεπτέμβριο ο υπουργός Οικονομικών, μάλλον το 2014 θα κλείσει με ανάπτυξη 4,5%. Είναι «η ταχύτερα αναπτυσσόμενη οικονομία στην Ευρωζώνη», σημείωσε ο «Γκάρντιαν» (18.9.2014).
Κι εμείς μετράμε και ξαναμετράμε… Οχι τα οικονομικά μεγέθη που αφορούν την τσέπη και τη ζωή μας, αλλά εάν θα συγκεντρωθεί ο μαγικός αριθμός των 180 για να έχουμε προεδρική εκλογή ή των 120 για να μπλοκάρει. Και όλα αυτά για ένα πουκάμισο αδειανό, για έναν Πρόεδρο που δεν έχει αρμοδιότητες. Εν τω μεταξύ, τα σύννεφα θα συνεχίσουν να πυκνώνουν κι αν έρθει πάλι καταιγίδα, μαντέψτε ποιον θα πνίξει πρώτο…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 15.10.2014